پیش‌بینی راهبردهای مقابله با تنیدگی دانشجویان بر اساس ویژگی‌های شخصیت و هدف‌گرایی آن‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 ----

2 دانشگاه شیراز

چکیده

هدف: هدف پژوهش تعیین میزان قدرت ویژگی‌های شخصیت و هدف‌گرایی در پیش‌بینی راهبردهای مقابله با تنیدگی دانشجویان بود. روش: روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری 4458 دانشجوی کارشناسی دانشگاه آزاد اسلامی بهبهان در سال 95-1394 بود. مطابق با ملاک کلاین (2011) حجم نمونه تقریباً 5/3 برابر تعداد گویه‌های ابزارها، 540 نفر تعیین و به‌روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای از میان سه رشته‌ تجربی، انسانی و ریاضی و از هر رشته، سه کلاس انتخاب و  نسخه کوتاه پنج عامل بزرگ شخصیت گلدبرگ (1999؛ خرمایی و فرمانی 1393)، پرسشنامه­ اهداف پیشرفت الیوت و مک‌گریگور (2001) و شیوه مقابله با موقعیت‌های تنیدگی‌زا اندلر و پارکر (1990) توسط آن­ها تکمیل شد. پس از حذف 11 پرسشنامه‌ ناقص و 6 داده‌ پرت، داده‌های 523 آزمودنی تحلیل گردید. یافته‌ها: نتایج نشان داد روان‌نژندخویی به­شکل منفی (15/0-b=، 0001/0P=)، و گشودگی به تجربه (13/0b=، 001/0P=)، وظیفه‌گرایی (23/0b=، 0001/0P=) و عملکردگرایی (13/0b=، 017/0P=) به­شکل مثبت قادر به پیش‌بینی راهبرد مقابله مسأله‌مدارند؛ و روان‌نژندخویی (48/0b=، 0001/0P=) و تبحرگریزی (12/0b=، 020/0P=) به­شکل مثبت، و توافق‌پذیری (12/0- b=، 001/0P=) و وظیفه‌گرایی (11/0- b=، 006/0P=) به­شکل منفی قادر به پیش‌بینی راهبرد مقابله هیجان‌مدارند. راهبرد مقابله اجتنابی نیز از طریق روان‌نژندخویی (11/0-b=، 016/0P=) به­شکل منفی، و از طریق برون‌گرایی (20/0b=، 0001/0P=) و عملکردگرایی (18/0b=، 001/0P=) به­شکل مثبت قابل پیش‌بینی بود. نتیجه‌گیری: توجه به پرورش ویژگی‌های شخصیتی نظیر گشودگی به تجربه و وظیفه‌گرایی و نیز ترغیب دانشجویان به جهت‌گیری عملکردگرایی برای کمک به آنها در انتخاب راهبردهای مقابله مسأله‌مدار برای مدیریت مناسب تنیدگی و دستیابی آن­ها به اهداف پیشرفت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Predicting students’ stress coping strategies based on their personality traits and goal-orientation

نویسندگان [English]

  • Manizheh Ehyakonandeh 1
  • Farideh Yousefi 2
1 Ph.D. student in educational psychology, Shiraz University International Division, Shiraz, Iran
2 Shiraz University
چکیده [English]

Aim: The aim of this study was to determine the role of personality traits and goal-orientation in predicting students’ stress coping strategies. Method: Method was correlational and statistical population included all 4458 undergraduate students of Islamic Azad University Behbahan branch in 2015-2016 academic year. Sample size was determined as 540 in accordance with Klein’s (2011) criteria, which was approximately 3.5 time more than number of research tools items. Sample was selected based on multistage random cluster sampling method from the three fields of experimental sciences, humanities, and mathematics. From each field of study three classes were randomly selected and students completed the short version of Goldberg’s Big five personality factors questionnaire (1999; Khormaei & Farmani 2012), achievement goals questionnaire of Elliot and McGregore (2001), and stressful situations coping strategies of Andler & Parker (1990). After eliminating 11 cases of incomplete questionnaires and six outliers, data for 523 subjects were analyzed. Results: Results showed that neuroticism negatively and significantly and openness to experience, task-orientation, and performance-orientation positively and significantly predicted problem-focused coping strategy. Neuroticism and mastery avoidance positively and significantly and agreeableness and task-orientation negatively and significantly predicted emotion -focused coping strategy. Avoidant coping strategy was predicted negatively and significantly through neuroticism, and positively and significantly through extraversion and performance-orientation. Conclusion: Focusing on developing personality traits such as openness to experience and conscientiousness in students, and encouraging them to have performance goal-orientation approach in order to help them in selection of problem-focused coping strategy for appropriate stress management is very important.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Conscientiousness
  • coping
  • goal-orientation
  • personality
  • Strategies
  • Stress

مراجع

  1. خرمائی، فرهاد.، و فرمانی، اعظم. (1393). بررسی شاخص‌های روان‌سنجی فرم کوتاه پرسشنامه پنج عاملی بزرگ شخصیت. فصلنامه روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی، 4(4 پیاپی 16): 39-29.
  2. درتاج، فریبرز. (1392). رابطه ارزش تکلیف و اضطراب امتحان: بررسی نقش واسطه‌ای جهت‌گیری هدفی. فصلنامه روان‌شناسی تربیتی، 9(3):113-97.
  3. درخشان، اعظم.، کربلایی محمدمیگونی، احمد.، و صیرفی، محمدرضا. (1395). مقایسه افسردگی، اضطراب، نشخوار فکری، سرکوب فکر و سبک‌های مقابله‌ای در همسران بیماران دچار اسکیزوفرنی و افراد عادی. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 10(3 پیاپی 39): 386-367.
  4. زاده‌محمدی، علی.، احمدآبادی، زهره.، و ملکی، قیصر. (1390). رابطه عوامل شخصیت با گرایش به خشونت: نقش میانجی‌گر پایگاه‌های هویت. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 5(1 پیاپی 17): 40-24.
  5. شیخ‌الاسلامی، راضیه.، و احمدی، ساره. (1390). پیش‌بینی راهبردهای مقابله‌ای تحصیلی بر اساس باورهای خودکارامدی و جهت‌گیری هدف دانشجویان دانشگاه شیراز. پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 8 (2 پیاپی 30): 24-15.
  6. کاکابرایی، کیوان.، مرادی، علی‌رضا.، افروز، غلام‌علی.، هومن، حیدرعلی.، و شکری، امید. (1390). روایی عاملی و تغییرناپذیری اندازه‌گیری نسخه کوتاه فهرست مقابله با موقعیت‌های تنیدگی‌زا در والدین کودکان عادی و استثنایی. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 5(4 پیاپی 20): 90-74.
  7. مرادی، مرتضی.، علی‌زاده، محسن.، بارانیان، سحر.، و زغیبی ‌قناد، سیمین. (1395). پنج عامل بزرگ شخصیت و بهزیستی روان‌شناختی: نقس واسطه‌ای حرمت خود. فصلنامه روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 13(1 پیاپی 49): 93-79.
  8. نادی‌راوندی، مریم.، صدیقی‌‌ارفعی، فریبرز.، و بربری، مرضیه. (1394). رابطه ویژگی‌های شخصیتی و راهبردهای مقابله با میزان استرس درک‌شده در پرستاران. مرکز تحقیقات مراقبت‌های پرستاری دانشگاه علوم پزشکی ایران (نشریه پرستاری ایران)، 28(3): 22-11.
  9. Afshar, H., Roohafza, H, R., Hassanzadeh Keshteli, A., Mazaheri, M., Feizi. A., & Adibi, P. (2015). The association of personality traits and coping styles according to stress level. International Journal of Research in Medical Sciences, 20(1): 353-358.
  10. Bencsik, A., Mackova, R., & Heviesi, E. (2016). The relation between motivation and personality types. International Business Management, 10(3): 183-193.
  11. Bipp, T., Steinmayr, R., & Spinath, B. (2008). Personality and achievement motivation: Relationship among Big Five domain and facet scales, achievement goals, and intelligence. Personality and Individual Differences, 44(7): 1454-1464.
  12. Brock, L., Nishida, T, Chiang, S., Grimm, K., & Rimm-Kaufman, S. (2008). Children’s perceptions of the classroom environment and social and academic performance. Journal of School Psychology, 46(2): 129-149.
  13. Carver, C. S., & Connor-Smith, J. (2010). Personality and coping. Annual Review of Psychology, 61(1): 679–704.
  14. Chai, M. S., & Low, C. S. (2015). Personality, coping and stress among university students. American Journal of Applied Psychology, 4(1-3): 33-38.
  15. Elliot, A. J., & McGregor, H. A. (2001). A 2 × 2 achievement goal framework. Journal of Personality and Social Psychology, 20(4): 501- 519.
  16. Endler, N. S., & Parker, J. D. A. (1990). Multidimensional assessment of coping: A critical evaluation. Journal of Personality and Social Psychology, 14(2): 844-854.
  17. Folkman, S. (2013). Stress: Appraisal and coping (pp. 1913-1915). Springer: New York.
  18. Goldberg, L. R. (1999). A broad-bandwidth, public-domain, personality inventory measuring the lower-level facets of several five-factor models. In I. Mervielde, I. Deary, F. De Fruyt, & F. Ostendorf (Eds.), Personality psychology in Europe (7(1): 1-28). Tilburg, the Netherlands: Tilburg University Press.
  19. Johnson, M. L., & Nussbaum, E. M. (2012). Achievement goals and coping strategies: Identifying the traditional/nontraditional students who use them. Journal of College Student Development, 53(1): 41–54.
  20. Karimzade, A., & Besharat, M. A. (2011). An investigation of the relationship between personality dimensions and stress coping styles. In Procedia-Social and Behavioral Sciences, 30(1): 797-802.
  21. Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling (3rd. Ed.). New York: Guilfrod Press.
  22. Korn, R. M., & Elliot, A. J. (2016). The 2 × 2 standpoints model of achievement goals. Frontiers in Psychology, 7(1): 1–12.
  23. Leandro, P. G., & Castillo, M. D. (2010). Coping with stress and its relationship with personality dimensions, anxiety, and depression. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 5(2): 1562–1573.
  24. Lubker, J. R., & Etzel, E. F. (2007). College adjustment experiences of first-year students: disengaged athletes, nonathletes, and current varsity athletes. Journal of Student Affairs Research and Practice, 44(3): 37–41.
  25. Marzooghi, R., Sheikholeslami, R. & Shamshiri, B. (2009). Comparing achievement goal orientations of Iranian gifted and nongifted school children. Journal of Applied sciences, 9(1): 1990-1993.
  26. McCrae, R. R., & Costa, P. T. (2008). Empirical and theoretical status of the five-factor model of personality traits. The SAGE handbook of personality theory and assessment, 1, 273-294.
  27. Schunk, D. H., Pintrich, P. R., & Meece, J., L. (2008). Motivation in education (3rd Ed.). New York: Upper Saddle.
  28. Shaheen, A., Ali, U., & Kumar, H. (2015). Extraversion personality traits and social support as determinants of coping responses among individuals with HIV/AIDs. Journal of Psychology and Clinical Psychiatry, 4(2): 1-5.
  29. Tabachnick, B., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th. Ed.). Pearson Education: USA.
  30. Takagishi, Y., Sakata, M., & Kitamura, T. (2014). Factor structure of the coping inventory for stressful situations (CISS) in Japanese Workers. Psychology, 5(14): 1620.
  31. Visser, M. M., Heijenbrok-Kal, M. H., van’t Spijker, A., Lannoo, E., Busschbach, J. J. V., & Ribbers, G. M. (2016). Problem-solving therapy during outpatient stroke rehabilitation improves coping and health-related quality of life. Stroke, 47(1):135-142.
  32. Wan Sulaiman, W. S., Abdul Kadir, N. B., Wati Halim, F., Omar, F. & Abdul Latiff, R. (2013). Structural relations between personality traits, coping strategy, social support and well-being among adolescents. Pertanika Journal of Social Sciences and Humanities, 21(1): 121-134.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار