بررسی تاثیر درمان شناختی‌رفتاری بر میزان وسوسه، نگرش و سازش‌پذیری معتادین به شیشه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

چکیده

چکیدههدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر آموزش درمان شناختی-­رفتاری بر وسوسه، نگرش و سازش پذیری معتادین به شیشه بود. روش: در این طرح آزمایش با اندازه‌گیری مکرر ترکیبی، پس از مصاحبه با روان­پزشک و اجرای آزمون مصاحبه بالینی ساخت یافته برای اختلالات شخصیت و در نظر گرفتن جوانب ریزش، تعداد 36 بیمار با تشخیص وابستگی به شیشه به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی و گواه اختصاص داده شدند. همه آزمودنی‌ها، قبل از شروع درمان (مرحله پایه) و 90 روز پس از پایان درمان(پیگیری) با استفاده از فرم ثبت روزانه وسوسه پرسشنامه بهر هیجانی بار-اُن و نگرش نسبت به مواد، مورد مورد ارزیابی قرار گرفتند. گروه آزمایش طی 12 جلسه دو ساعته به صورت انفرادی تحت آموزش قرار گرفت. از طریق خودسنجی در شروع هر جلسه درمانی دفعات لغزش، وسوسه و پرهیز(خویشتن­داری) آنها سنجیده ­شد. آزمودنی‌های گروه آزمایش در جلسه ششم و دوازدهم  نیز  پرسشنامه­های پژوهش سنجیده شدند. از طریق خودسنجی در شروع هر جلسه درمانی دفعات وسوسه آنها سنجیده ­شد. گروه کنترل در این مدت درمان روان‌شناختی دریافت نکرد. داده‌ها به کمک آزمون t همبسته، روش آماری تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته­‌ها: یافته­ های پژوهش از وجود تفاوت معنادار بین میانگین­ها در کلیه مراحل مداخله و بین مراحل خط پایه و پیگیری دارد و در آزمون فرضیه­ ها دو گروه آزمایشی و کنترل، از نطر توانایی تحمل استرس، سازش ­پذیری و سطح اضطراب تفاوت معنادار دارند. نتیجه‌­گیری: درمان شناختی رفتاری بر کاهش وسوسه، تغییر نگرش و افزایش سازش­ پذیری معتادین موثر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluating Effectiveness of Cognitive- behavior Therapy on Craving, Attitude & Compatibility in Methamphetamine Addicts

چکیده [English]

Goal: The aim of the study consists is studing the effectiveness of cognitive- behavioral therapy on craving, attitude and adaptability Addicts in Methamphetamine abuse treatment. Method: In this research 36 patients diagnosed as suffering Methamphetamine dependence (according to DSM-IV-TR criteria) were randomly divided into 2 groups of 18, one as experimental group and the other as control group. All subjects completed Emotinal Qoutient test (EQ-I), Beliefes Abuse Substance Use & daily report form of craving and relapse rate before initiation of therapy. Experimental group completed them in 6th and 12th session and 90 days after termination of the therapy (follow up). Members of experimental group were undergone individually therapy for 12 sessions. Control group received no CBT during the study. Collected data were analysed by analysis of variance with repeated measures & dependent t test. Results: There is statistical significant diference between means of two groups in all stages of therapy. The analysis of follow up data showed that these effects continued for three month. Experimental group (CBT treated) show lower craving, changing mind regarding substances, empowering of compatibility abilities). All hypthosis of research accepted. Conclusion: The results revealed that cognitive- behavioural therapy was effective in reducing craving, changing attitude & increasing compatibility.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cognitive behavior therapy- Craving- Attitude- Compatibility
  1. منابع
  2. اسکندری حسین، کرمی ابوالفضل(1382). همایش سراسری شناسایی علل و درمان مواد مخدر. دانشگاه علوم پزشکی زاهدان و زنجان .
  3. اکبری زردخانه سعید، رستمی رضا و زارعان مصطفی(1387). رابطه هوش هیجانی و مکانیزم‌های دفاعی با اعتیاد. روان‌شناسان ایرانی. 15. 303-293.
  4. انفرادی سیده حامده (1390). رابطه بین راهبردهای شناختی تنظیم هیجان، افسردگی و اضطراب در میان دانشجویان. پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی بالینی. دانشگاه علوم پزشکی تهران.
  5. بک، آرتی؛ فرد، دی‌م‌ار؛ کوری، اف‌ن؛ بروس واس، ل. (1380). درمان شناختی اعتیاد به مواد مخدر؛ آموزش مهارت‌های شناختی و عملی برای ترک اعتیاد، ترجمه محمد علی گودرزی، تهران؛ نشر راهگشا.
  6. بوالهری جعفر، طارمیان فرهاد، پیروی حمید و قاضی طباطبایی محمود. (1385). شیوع شناسی مصرف مواد در میان دانشجویان شهر تهران و بررسی عوامل خطر و حفاظت کننده. پروژه مشترک دفتر مشاوره دانشجویی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و جهاد دانشگاهی، 1-8.
  7. پرویزی‌فرد علی‌اکبر(1386). همبودی اختلالات خلقی و اضطرابی در سوء مصرف‌کنندگتن مواد افیونی جویای درمان و مقایسه آن با افراد بهنجار. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی انستیتو روان‌پزشکی.
  8. پور شهباز، عباس و دیگران (1384). روابط ساختاری عوامل روانشناختی خطرزاو حفاظت کننده مصرف . مواد مخدر در نوجوانان، فصلنامه علمی- پژوهشی رفاه اجتماعی .سال پنجم .شماره 19.
  9. تاجری بیوک. (1390). اعتیاد: سبب شناسی و درمان. چاپ اول. تهران. انتشارات اندیشه نو.
  10. تیرگری، عبدالحکیم (1384). رابطه ساختاری هوش هیجانی با سازگاری زناشویی و تدوین و کاربرد برنامه مداخله تقویت هوش هیجانی جهت کاهش ناسازگاری زناشویی. پایان‌نامه دوره دکتری روان‌شناسی بالینی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، انستیتو روان‌پزشکی تهران.
  11. دباغی پرویز، اصغرنژاد فرید علی‌اصغر، عاطف‌وحید محمدکاظم و بوالهری جعفر. (1387). اثربخشی پیشگیری از عود بر پایة ذهن آگاهی در درمان وابستگی به مواد افیونی و سلامت روانی. اعتیادپژوهی. سال دوم، شماره7. 43-59.
  12. رحمتی،عباس( 1383 ).تاثیر آموزش مهارت های مقابله ای به شیوه بحث گروهی بر نگرش دانش آموزان نسبت به سوء مصرف مواد مخدر. پایان نامه دکتری دانشگاه علامه طباطبایی.
  13. رعدی،منوچهر(1384) بررسی اثر بخشی مشاوره گروهی به شیوه شناختی – رفتاری بر کاهش بازگشت به اعتیاد در معتادین خود معرف سازمان بهزیستی استان کردستان در سال 80. فصلنامه شناخت،سال اول. شماره 2 و 3.
  14. سادوک و سادوک؛ خلاصه روانپزشکی و علوم رفتاری(2007). ترجمه؛ نصرت‌الله پورافکاری(1387). انتشارات شهراب، 1387.
  15. سرمد زهره. (1388). آمار استنباطی:گزیده ای از تحلیل‌های آماری تک‌متغیری. چاپ سوم. تهران. سمت.
  16. سیاروچی ژوزف، فورگاس ژوزف و مایر جان(2003). هوش عاطفی در زندگی روزمره. ترجمه‌ی اصغر نوری امام‌زاده‌ای و حبیب-الله نصیری (1383). اصفهان. نشر نوشته.
  17. عسگری امین(1384).تاثیر نقش گذاری روانی (پسیکودرام )بر تغییر نگرش دانش آموزان دختر وپسر 1383 .پایان نامه کارشناسی ارشد. دبیرستانهای شهر خرم آباد نسبت به اعتیاد در سال تحصیلی 84 . دانشگاه علامه طباطبایی.
  18. علی مددی ،عباس( 1384 ). درسنامه اعتیاد وسوء مصرف مواد مطابق با سر فصل ستاد انقلاب فرهنگی، تهران:جامعه نگر . قهاری شهربانو(1385). کارایی رویکرد شناختی‌رفتاری در درمان سوءمصرف حشیش. پایان نامه دکترای روان شناسی بالینی دانشگاه علوم پزشکی تهران.
  19. کادن، م، رونالد (1383). درمان شناختی‌رفتاری وابستگی به مواد. ترجمه عباس بخشی‌پور رودسری. تهران: مرکز مشاوره دانشجویی دانشگاه تهران.
  20. کارول، کاتلین (1381). راهنمای عملی درمان شناختی‌رفتاری سوء مصرف مواد. مترجمان: عباس بخشی‌پور رودسری و شهرام محمدخانی. تهران: انتشارات اسپند هنر.
  21. گودرزی، ناصر (1385). بررسی اثربخشی روش درمان فعال‌سازی رفتاری و قرارداد گروهی بر درمان اختلالات مصرف مواد افیونی. رساله دکترای روان‌شناسی سلامت. دانشگاه تهران. دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی.
  22. محمد خانی ،شهرام( 1385 ). مدل ساختاری مصرف مواد در نوجوانان در معرض خطر؛ ارزیابی اثر آموزش مهارت های زندگی بر عوامل.... پایان نامه دکتری روانشناسی بالینی .دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
  23. محمدی، مسعود (1384).بررسی عوامل موثر بر تاب آوری در افراد درمعرض خطر سوءمصرف مواد.پایان نامه دکتری دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
  24. نارنجی‌ها و همکاران. (1389). تجربه طول زندگی بیش مصرف غیر کشنده داروها در میان معتادین ایرانی. مجله روانپزشکی و روان‌شناسی بالینی. 15.(4). 333-327.
  25. نوروزی نصرت‌الله (1384). بررسی عامل دوگانه مقاومت و انتقال در بیماران با و بدون اختلالات شخصیت. پایان نامه دکترای روان شناسی بالینی. دانشگاه علوم پزشکی تهران.
  26. وزیریان محسن، مستشاری گلاره( 1381 ). راهنمای کاربردی درمان سوء مصرف کنندگان مواد. تهران: پرشکوه.
  27. Antonakis, J, Ashkanasy, N & Dasborough, M. (2009). Does leadership need emotional intelligence? The Leadership Quarterly, 20, 247–261.
  28. American Psychological Association (2000). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (4th Ed.). Washington DC: A. P. A.
  29. Anton. A. F., Moak. D. H., Latham. P. & et al (2003). Amphetamin use in adolescence and risk for adult psychosis. Longitudinal prospective study. British medical journal, 325, 1212-23.
  30. Baker, A., Lee, N. K., Claire, M., Lewin, T. J., Grant, T., Pohlman, S., Saunders, J. B., Kay-Lambkin, F., Constable, P., Jenner, L. & Carr, V. J. (2005) Drug use patterns and mental health of regular amphetamine users during a reported ‘heroin drought’. Addiction, 99, 875–884.
  31. Bar-on, R. (1997). Bar-on Emotional Questient Inventory, Toronto: Multi-Health system.
  32. Boshears Paul, Boeri Miriam, Harbry Liam . (2011). Addiction and sociality: Perspectives from methamphetamine users in suburban USA. 19, 4, Pages 289-301
  33. Botvin, G. J. Griffin, K .W. (2004). LIFE SKILL TRAINING: empirical finding and future direction. Journal of primary prevention, 25, 2. 211-218.
  34. Brodeur, Jean .Paul, (2007); Trust and Expertise in Policing; paper Prepared for delivery in the ICPC’s Seventh Annual Crime Prevention Colloquium. Oslo, orway, November 8- 9, 2007; obtained from: www.crime-prevention-intl.org.
  35. Capobianco, Laura (2006), Public- Private-Community Action towards Safety: A Focus on Housing in Disadvantaged Neighborhoods, International Center for the Prevention of Crime, Obtained from www.crime-prevention-intl.org.
  36. Carrol. K. M, Easton. C. J. Nick. C & et al (2006). The use of contingency management and motivational skills building therapy to treat young adults with marijuana dependence. Journal of consultant clinical psychology, 14 (5), 955-66.
  37. Department of Justice of South Australia, Fact Sheet C (2007). Problem Solving Approach in Crime Prevention. Department of Justice, South Australia, Crime Prevention Unit. Obtained from: www.cpu.sa.gov.au.
  38. First. M., B. Gibbon M. Spaitzer R. L. Williams J. B. & Benjamin L. S. (1997). Users guide for the structured clinical interview for DSM-IV Washington DC: American psychiatric press, INC.
  39. Furby, L. & Beyth-Maron, R. (1992). Risk taking in adolescence: a dicition making perspective.Development review, vol, 12.1-4.
  40. Goleman, D. (1995). Emotional intelligence. New York: Bantam books.
  41. Hansenne, M & Bianchi, J. (2009). Emotional intelligence and personality in major. Psychiatry Research. 166, 63–68.
  42. Ilhan, I. O., Demirbas, H., & Dogan, Y. B. (2006). Validation study of the Turkish version of the Yale-Brown Obsessive Compulsive Scale for heavy drinking in a group of male patients. Drug and Alcohol Review, v25, pp357-360
  43. Jessor, R. (1989). Adolescent development and behavioral health. In J.D. Matarazzo, S.M., J.A. Herd, N.E. Miller, S. M. Weiss (Eds.). Behavioral health: A hand book of health enhancement and disease prevention. New York: John wiley & sons.
  44. Julian M. Robert. (2008). a primer of drug action: a comprehensive guide to the actions, uses, and side effects of psychoactive drugs. 11th.
  45. Kring, A. M., Davison, G. C., Neale J. M., & Johnson, S. L., Abnormal Psychology. Shamsipour H. (2009). 1st Ed. Tehran: Arjomand Publication Company, 390-403.
  46. Manuel, J, Saris, W, Boyatzis, R, Guillen, L, Serlavos, L. (2009). Effect of response scale on assessment of emotional intelligence competencies. Personality and Individual Differences. 46, 575-580.
  47. McHugh, R. K., Hearon, B. A., & Otto, M. W. (2010). Cognitive -behavioral therapy for substance use disorders. Addiction, 99(2), 93-105.
  48. Parker, J.D., Taylor, R.N., Eastabrook, J. M., Schell, S. L. Wood, L. M. (2008). Problem gambling in adolescence: Relationships with internet misuse, gaming abuse and emotional intelligence. Personality and individual Differences, 45, 174-180.
  49. Qi, Y., et al. (2006). Australian Federal Police Seizures of Illicit Crystalline Methamphetamine and MDMA Toxicity. AAPS Journal 8: E337-E347.
  50. Rohsetow, D. J. Monti, P.M. Martin, R. A. Michalec, E. & Abrams, D. B. (2004). Brief coping skills treatment for cocaine abuser. 12 month substance use outcomes. Journal of Consultant Clinical Psychology, 63(3). 515-20.
  51. Roll J, Stitzer M, Petry N, et al. Contingency management for the treatment of methamphetamine use disorders. Am J Psychiatry. 2006; 163:1993–1999.
  52. Shaftoe, Henry (2002). Social Crime Prevention – Interventions to Reduce the Motivation to Offend; Synopsis of Presentation at Tallinn City Council, University of the West of England, Bristol, UK. Obtained from: www.uwe.ac.uk.
  53. Susan, R. (2008). Comorbidity of substance dependence and depression: Role of life stress and self-efficacy in sustaining abstinence. PSYCHOLOGY OF ADDICTIVE BEHAVIORS. 22(1), 47-57.
  54. Trinidad, D., Unger, J., Chou, P., Azen, S., Johnson, C. (2004). Emotional intelligence and smoking risk factors in adolescents: interactions on smoking intentions. Journal of Adolescent Health, University of Califronia. 34, 46-55.
  55. Turkcapar, H., Kose, S. Ince, A., & Myrick, H. (2008). Beliefs as predictors of relapse in alcohol dependence Turkish men. Journal of Studies on Alcohool, 66(6), 848-51.
  56. United Nations Office in Drugs and Crime. (2004). Promoting the Prevention of Crime; Guidelines and Selected Projects. Obtained from www.un.org/English.
  57. Waxman, S.E., (2009).” A Systematic Review of Impulsivity in Eating Disorders.” Impulsivity in Eating Disorders, Rev. 17pp408–425
  58. Witkiewitz. K. Marlatt. A. Walker. D. (2005). Mindfulness-based relapse prevention for alcohol and substance use disorders: The medative tortoise wins the race. Journal of cognitive psychotrapy. 19 (3). 221-229.
  59. Zins. A.E. Bloodworth. M.R, Wissberg. R.P, Walberg. H.J (۲۰۰۴). The Scientific Base Linking Social and Emotional Learning to School Success. Chapter ۱. Copyright ۲۰۰۴ by teachers college, Columbia University.
  60. Zweben, J., Cohen, J., Christian, D., Galloway, G., Salinardi, M., Parent, D., et al. (2004). Psychiatric symptoms in methamphetamine users. American Journal on Addictions, 13(2), 181–190.