نقش واسطه‌ای خودپنداره در رابطه بین دلبستگی به والدین و همسالان با رفتارهای جامعه پسند

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری

2 استادیار، دانشگاه ازاد رودهن

چکیده

هدف: هدف پژوهش تعیین نقش واسطه­ای خودپنداره در رابطه بین دلبستگی به والدین و همسالان با رفتارهای جامعه پسند بود. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل تمام دانش‌آموزان دختر متوسطه اول پایه­های هفتم تا نهم مدارس نواحی یک و دو شهرستان همدان به ­تعداد 21690 بود. میشل 1993، نسبت 10 تا 20 آزمودنی به ازای هر متغیر مشاهده شده و گاداگنولی و ولیسر (1998) نیز در پژوهش با رویکرد الگو­یابی و تحلیل مسیر، نمونه­ای با حجم 300 تا 450 نفر را ضروری می­دانند. بنابراین در این پژوهش با در نظر گرفتن احتمال ریزش نمونه۵70 نفر، به روش نمونه برداری تصادفی دو مرحله­ای به این صورت که از هر ناحیه 2 مدرسه به نام مدرسه شاهد 1 و 2 و مدرسه فروغ و فاطمه الزهرا و از هر مدرسه 4 کلاس انتخاب شد. ابزار پژوهش پرسشنامه دلبستگی به والدین و همسالان آرمسدن و گرینبرگ (1987)، پرسشنامه خودپنداره ساراسوت 1984 و مجموعه شخصیت جامعه پسند پنر، فریتشر، کریگر و فرایفلد (1995) بود. پس از حذف 48 پرسشنامه مخدوش و 2 داده پرت، داده­ها با استفاده از روش الگویابی معادله­های ساختاری تحلیل شد. یافته­ها: نتایج نشان داد که ضریب مسیر غیرمستقیم دلبستگی به همسالان با رفتارهای جامعه پسند (064/0=β، 001/0=P)، دلبستگی به پدر با رفتارهای جامعه پسند (033/0=β، 018/0=P) و دلبستگی به مادر با رفتارهای جامعه پسند (022/0=β، 037/0=P) مثبت و معنادار است. نتیجه­گیری: پیشنهاد می­شود برای کاهش رفتارهای ضداجتماعی و افزایش رفتارهای جامعه پسند در مدارس، برنامه­هایی جهت ارتقای خودپنداره نوجوانان و ترمیم دلبستگی آن­ها با والدین و همسالان تدوین شود

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The mediating role of self-concept in relation between attachment to parents and peers with prosocial behaviors

نویسندگان [English]

  • Taybeh Mohammadi 1
  • Susan Saber 2
1 Phd student
2 Roodehen Branch
چکیده [English]

Aim: The purpose of this study was to determine the mediating role of self-concept in the relation between attachment to parents and peers with prosocial behaviors. Method: The research method was descriptive-correlational and the statistical population of the study included all the first grade female students of the seven to ninth grades of the schools in one and two regions of Hamedan to 21690, among them two-step random sampling according to recommendation of Mishel 1993, the ratio of 10 to 20 subjects per observed variable and Guadagnoli & Velicer (1998), a minimum of 450 people and considering the probability of a sample loss, 570 people among the schools in Shahed 1, Shahed 2, Forough School and Fatemeh Al-Zahra School, two schools from each district and from each school 4 classes were selected. The study tool was the inventory of parent and peer attachment by Armsden & Greenberg (1987), self-concept questionnaire by Sarswat 1984 and prosocial personality battery by Penner, Fritzsche, Craiger, & Freifeld (1995). After exclusion of 48 distortion questionnaires and 2 outlier data, data were analyzed using structural equation modeling method. Results: In this study, the indirect path coefficient of attachment to the peers with prosocial behaviors (β= 0.064, P= 0.001), attachment to the father with prosocial behaviors (β= 0.033, P= 0.018) and attachment to the mother with prosocial behaviors (β= 0.022, P= 0.073) were positive and significant. Conclusion: It is suggested to reducing the antisocial behaviors in schools and increasing prosocial behaviors on improving the self-concept of adolescents and restoring their attachment to parents and peers be focused.

کلیدواژه‌ها [English]

  • attachment
  • parents
  • peers
  • prosocial behaviors
  • Self-concept

مراجع

  1. منابع
  2. ارجایی، زینب.، کرمی ‌نیا، رضا.، و احمدی طهور سلطانی، محسن. (۱۳۹۶). مقایسه اثربخشی درمان گروهی بین‌فردی روان‌پویشی و هیجان‌محور بر سبک دلبستگی نوجوانان دختر. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 11(4): ۵۱۴-۴۹۵.
  3. خدابخش، محمدرضا. (1391). رابطه سبک‌های دلبستگی با همدلی در دانشجویان پرستاری. نشریه مرکز تحقیقات مراقبت‌های پرستاری، 25(2): 49-40.
  4. دانش، عصمت.، نیکومنش، نرسانگا.، سلیمی ‌نیا، نرگس.، سابقی، لیلا.، و شمشیری، مینا. (1393). رابطه صفات شخصیتی مادران با کمال‌گرایی دختران نوجوان آن‌ها. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 8(4): 78-63.
  5. سلگی، زهرا. (۱۳۹۶). اثربخشی درمان پذیرش و تعهد بر دلبستگی ناایمن، ترس از صمیمیت و اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی در نوجوانان دارای سابقه خودکشی. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 11(۴): ۵۵۵-۵۳۵.
  6. کمالی ایگلی، سمیه.، و ابوالمعالی الحسینی، خدیجه. (۱۳۹۵). تبیین راهبردهای تنظیم شناختی هیجان بر اساس فرایندهای ارتباطی خانواده و کمال‌گرایی در نوجوانان دختر. فصلنامه روان-شناسی کاربردی، ۱۰(۳): ۳۱۰-۲۹۱.
  7. هاشمی، سعداله.، درتاج، فریبرز.،‌ سعدی‌پور، اسماعیل.، و اسدزاده، حسن. (۱۳۹۶). الگوی ساختاری احساسات شرم و گناه براساس شیوه‌های فرزندپروری والدین: نقش واسطه‌ای سبک‌های دلبستگی. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 11(۴): ۴۹۳-۴۷۵.
  8. هنرپروران، نازنین.، خاتونی، زهرا.، باقری، سارا.، نامجو، فرهاد.، و هارونی‌زاده، زهرا. (۱۳۹۶). اثربخشی آموزش گروهی تحلیل ارتباط محاوره‌ای مادر-کودک بر ایمنی دلبستگی پسرهای 6 تا 10 سال دچار اختلال نافرمانی مقابله‌ای. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 11(۴): ۵۷۸-۵۵۷.
  9. References
  10. Ahn, J.-A., & Lee, S. (2016). Peer attachment, perceived parenting style, self-concept, and school adjustments in adolescents with chronic illness. Asian Nursing Research, 10(4): 300-304.
  11. Al-Thani, T., & Semmar, Y. (2017). An exploratory study of teachers’ perceptions of prosocial behaviors in preschool children. International Journal of Educational Development, 53(Supplement C): 145-150.
  12. Armsden, G. C., & Greenberg, M. T. (1987). The inventory of parent and peer attachment: Individual differences and their relationship to psychological well-being in adolescence. Journal of Youth and Adolescence, 16(5): 427-454.
  13. Bedard, L., Deziel, J., & Lamarche, L. (2012). Introduction à la psychologie sociale (Introduction to social psychology) (4th edition). Pearson.
  14. Brumariu, L. E. (2015). Parent-child attachment and emotion regulation. New Directions for Child and Adolescent Development, 148(3): 31-45.
  15. Charalampous, K., Demetriou, C., Tricha, L., Ioannou, M., Georgiou, S., Nikiforou, M., & Stavrinides, P. (2018). The effect of parental style on bullying and cyber bullying behaviors and the mediating role of peer attachment relationships: A longitudinal study. Journal of Adolescence, 64(1): 109-123.
  16. Chernyak, N., & Kushnir, T. (2018). The influence of understanding and having choice on children's prosocial behavior. Current Opinion in Psychology, 20(Supplement C): 107-110.
  17. Foulkes, L., Leung, J. T., Fuhrmann, D., Knoll, L. J., & Blakemore, S. J. (2018). Age differences in the prosocial influence effect. Developmental science, 21(4): 1-9.
  18. Fraley, R. C., & Roisman, G. I. (2019). The development of adult attachment styles: four lessons. Current Opinion in Psychology, 25(1): 26-30.
  19. Gorrese, A., & Ruggieri, R. (2013). Peer attachment and self-esteem: A meta-analytic review. Personality and Individual Differences, 55(5): 559-568.
  20. Guadagnoli, E., & Velicer, W. F. (1998). Relation to sample size to the stability of component patterns. Psychological Bulletin, 103(2): 265-275.
  21. Gullone, E. and Robinson, K. (2005). The inventory of parent and peer attachment-revised (IPPA‐R) for children: A psychometric investigation. Clinical Psychology & Psychotherapy, 12(1): 67-79.
  22. Ju, S., & Lee, Y. (2018). Developmental trajectories and longitudinal mediation effects of self-esteem, peer attachment, child maltreatment and depression on early adolescents. Child Abuse & Neglect, 76(3): 353-363.
  23. Mallinckrodt, B., McNett, A. M. S., Celebi, E., Birks, K. M., Tsai, C.-L., & Williams, B. E. (2013). Cognitive Primes for Attachment Security can Increase Cultural Empathy, but also Interact Negatively with Attachment Anxiety. Journal of Social and Clinical Psychology, 32(10): 1013-1039.
  24. Malti, T., & Dys, S. P. (2018). From being nice to being kind: development of prosocial behaviors. Current Opinion in Psychology, 20(Supplement C): 45-49.
  25. Marchand-Reilly, J. F. (2012). Attachment Anxiety, Conflict Behaviors, and Depressive Symptoms in Emerging Adults’ Romantic Relationships. Journal of Adult Development, 19(3): 170-176.
  26. Meyers, L. S., Gamst, G., & Guarino, A. J. (2006). Applied multivariate research, design and interpretation. London: Sage publication.
  27. Mikulincer, M., & Shaver, P. R. (2019). Attachment orientations and emotion regulation. Current Opinion in Psychology, 25(1): 6-10.
  28. Nie, Y., Li, J., & Vazsonyi, A. T. (2016). Self-control mediates the associations between parental attachment and prosocial behavior among Chinese adolescents. Personality and Individual Differences, 96(Supplement C): 36-39.
  29. Pan, Y., Zhang, D., Liu, Y., Ran, G., & Teng, Z. (2016). The effects of attachment style and security priming on the perception of others’ pain. Journal of Social and Personal Relationships, 34(2): 184-208.
  30. Pardess, E., Mikulincer, M., Dekel, R., & Shaver, P. R. (2014). Dispositional attachment orientations, contextual variations in attachment security, and compassion fatigue among volunteers working with traumatized individuals. Journal of personality, 82(5): 355-366.
  31. Passanisi, A., Gervasi, A. M., Madonia, C., Guzzo, G., & Greco, D. (2015). Attachment, Self-Esteem and Shame in Emerging Adulthood. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 191(1): 342-346.
  32. Paulus, M. (2018). The multidimensional nature of early prosocial behavior: a motivational perspective. Current Opinion in Psychology, 20(Supplement C): 111-116.
  33. Penner, L. A. (2002). Dispositional and organizational influences on sustained volunteerism: an interactionist perspective. Journal of Social Issues, 58(3): 447-467.
  34. Penner, L. A., Fritzsche, B. A., Craiger, J. P., & Freifeld, T. R. (1995). Measuring the prosocial personality. In J. Butcher & C. D. Spielberger (Eds.), Advances in personality assessment (Vol. 10). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.
  35. Sable, P. (2008). What is Adult Attachment? Clinical Social Work Journal, 36(1): 21-30.
  36. Sarswat, R. K. (1999). Manual of self-concept questionnaire. Agra: National Psychological Corporation.
  37. Shaver, P. R., Mikulincer, M., & Cassidy, J. (2018). Attachment, caregiving in couple relationships, and prosocial behavior in the wider world. Current Opinion in Psychology, 25(2): 16-20.
  38. Stern, J. A., & Cassidy, J. (2018). Empathy from infancy to adolescence: An attachment perspective on the development of individual differences. Developmental Review, 12(3): 1-22.
  39. Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th Ed). Pearson.
  40. Tasca, G. A. (2014). Attachment and group psychotherapy: introduction to a special section. Psychotherapy (Chicago, Ill.), 51(1): 53-56.
  41. Thomson, P., & Jaque, S. V. (2017). Attachment, parenting, and childhood adversity creativity and the performing artist (pp. 167-186). San Diego: Academic Press.
  42. Van den Bos, W., Crone, E. A., Meuwese, R., & Güroğlu, B. (2018). Social network cohesion in school classes promotes prosocial behavior. PLoS ONE, 13(4): 19-26.
  43. Yang, X., Zhu, L., Chen, Q., Song, P., & Wang, Z. (2016). Parent marital conflict and Internet addiction among Chinese college students: The mediating role of father-child, mother-child, and peer attachment. Computers in Human Behavior, 59(Supplement C): 221-229.
  44. Yu, Z., Hao, J., & Shi, B. (2018). Dispositional envy inhibits prosocial behavior in adolescents with high self-esteem. Personality and Individual Differences, 122(1): 127-133.
  45. Zilberstein, K. (2014). The use and limitations of attachment theory in child psychotherapy. Psychotherapy (Chicago, Ill.), 51(1): 93-103.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار