اثربخشی رواندرمانی مثبت نگر به شیوه گروهی بر سازگاری اجتماعی، عاطفی و آموزشی دانش‌آموزان پسر ناسازگار متوسطه اول

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 فریمان/دانشگاه آزاد اسلامی زرند

2 گروه روان‌شناسی، واحد تربت جام، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت جام، ایران

3 گروه روان‌شناسی، واحد زرند، دانشگاه آزاد اسلامی، زرند، ایران

چکیده

هدف: هدف پژوهش تعیین اثربخشی رواندرمانی مثبت نگر گروهی بر سازگاری دانش‌آموزان پسر ناسازگار متوسطه اول بود. روش: روش پژوهش شبه آزمایشی با گروه گواه، پیش آزمون، پس آزمون، پیگیری 3 ماهه و جامعه آماری شامل 240 دانش‌آموز پسر پایه هفتم، هشتم و نهم، دوره متوسطه اول، مدرسه آیت ‌الله خامنه‌ای ، شهرستان فریمان خراسان رضوی در سال تحصیلی 97- 1396 بود. با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند، از میان 5 مدرسه پسرانه شهرستان که دارای بیشترین دانش‌آموزان ناسازگار بود؛ 1 مدرسه به‌ تصادف انتخاب و 50 دانش‌آموز که نمره‌های بالایی در ناسازگاری داشتند؛ انتخاب و به شکل تصادفی در گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند و بعد از ریزش نمونه‌ها 17 نفر در گروه گواه و 17 نفر در گروه آزمایش باقی ماندند. ابزارهای گردآوری داده‌ها، پرسشنامه سازگاری دانش‌آموزان دبیرستانی سینها و سینگ 1993 و برنامه درمانی روان‌شناسی مثبت‌گرای مگیارموئی، 2009 بود که در 10 جلسه 60 دقیقه‌ای،­ هفته‌ای یکبار در مورد گروه آزمایش اجرا و داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس مختلط با اندازه‌گیری مکرر تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که رواندرمانی مثبت نگر گروهی بر سازگاری کل (60/19 =F، 01/0 =P)، سازگاری آموزشی (04/8 =F، 01/0 =P)، سازگاری اجتماعی (55/7 =F، 01/0 =P) و سازگاری عاطفی (76/3 =F، 05/0 =P) اثر داشته و این اثر در مرحله پیگیری پایدار مانده است. نتیجه‌گیری: از آنجا که رواندرمانی مثبت نگر باعث شناخت توانایی‌های خود و دیگران، مدیریت هیجان‌های منفی و افزایش رضایت اطرافیان از دانش­آموز و در نتیجه کاهش ناسازگاری آن­ها می‌شود؛ بنابراین می‌توان از آن به­عنوان روش مداخله­ای مؤثری برای  کاهش ناسازگاری کودکان و نوجوانان در مدارس استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Group Positive Psychotherapy on social, emotional and educational adaptability of jun

نویسندگان [English]

  • javad javanmard 1
  • alireza rajaei 2
  • farshid khosropour 3
1 Fareeman / Islamic Azad University of Zarand
2 Department of Psychology, Torbat-e Jam Branch, Islamic Azad University, Torbat-e Jam, Iran
3 Department of Psychology, Zarand Branch, Islamic Azad University, Zarand, Iran
چکیده [English]

Aim: The purpose of this study was to determine the effectiveness of group
positive psychotherapy on compatibility of junior high school maladaptive
boy students. Method: A quasi-experimental method was used with a control
group and a pre-test, a post-test and a Three-month follow-up. The statistical
population consisted of 240 male students of the seventh, eighth and ninth
grades studying during the academic year 2017-18 in Ayatollah Khamenei
Junior High School located in City of Fariman in Khorasan Razavi province
in north eastern Iran. Non random sampling was used as a first step when five
high schools were selected with the highest reported rate of maladaptive
students. From these, one high school was chosen at random and 50 students
with high scores of maladaptation were selected and randomly allocated to
the experimental and control groups. Finally, 17 people in the control group
And 17 people remained in the experimental group. Data collection tools were
as follows: questionnaire for adapting high school students of Sin and Song
(2001) And the program of positive psychology (Moghayar- Moey, 2009,
Berati's translation, 2012) which was conducted in 11 sessions of 60-minutes
once a week. Data was analyzed using mixed variance analysis with repeated
measures. Results: results showed that Group Based Positive Psychotherapy
had a significant effect on overall adaptation (F= 19.60, P= 0.01), educational
adaptability (F= 8.04, P= 0.01), social adaptability (F= 7.55 P= 0.00) and
emotional adaptability (F= 3.76, P= 0.05) and that this effect remained stable
after the follow-up phase. Conclusion: Since positive psychotherapy,
decreases students’ maladaptive behaviors by increasing satisfaction from
others, recognizing their own abilities and also the ability of others and
managing negative emotions, it can be used to reduce students' maladaptive
problems in schools. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Positive Psychotherapy
  • Adolescence
  • Adolescent Boys

مراجع

  1. بهادری خسروشاهی، جعفر.، و حبیبی ‌کلیبر، رامین. (1396). تأثیر آموزش مهارت‌های ارتباطی بر انگیزش تحصیلی و سازگاری تحصیلی دانش‌آموزان دوره متوسطه. نشریه علمی پژوهشی آموزش و ارزشیابی، 10 (3): 173-151.
  2. بهمنی، بهناز.، ترابیان، سحرالسادات.، رضایی‌نژاد، سالار.، منظری توکلی، وحید.، و معینی فرد، مژگان. (1395). اثربخشی آموزش خودکارامدی هیجانی بر سازگاری اجتماعی و اضطراب اجتماعی نوجوانان. فصلنامه پژوهش‌های کاربردی روان‌شناسی، 7(2): 80-69.
  3. پورحیدری، سپیده.، بساک نژاد، سودابه.، داودی، ایران.، و مهرابی زاده هنرمند، مهناز. (1396). اثربخشی فرزندپروری مثبت و ذهن آگاهی بر رابطه مادر فرزند سالم و رابطه همشیران در خانواده‌های دارای کودک دچارکاستی توجه/فزون کنشی. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 11(1): 26-7.
  4. پور رضوی، سیده صغری.، و حافظیان، مریم. (1396). اثربخشی آموزش مهارت‌های مثبت اندیشی بر سازگاری اجتماعی، هیجانی و تحصیلی دانش‌آموزان. روان‌شناسی مدرسه، 6(1): 47-26.
  5. خوش‌ روش، وحید.، پور محسن، معصومه.، و خیاط، سمیرا. (1394). تأثیر آموزش مدیریت استرس بر میزان سازگاری اجتماعی کارکنان زن بیمارستان‌های علوم پزشکی رشت. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، 14(3): 244-235.
  6. خوش کنش، ابوالقاسم.، اسدی، مسعود.، شیرعلی پور، اصغر.، و کشاورز افشار، حسین. (1389). نقش نیازهای بنیادین و حمایت اجتماعی در سازگاری اجتماعی دانش‌آموزان مقطع متوسطه. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 4(1): 94-82.
  7. دانش، عصمت.، سلیمی نیا، نرگس.، فلاحتی، حوا.، سابقی، لیلا.، و شمشیری، مینا. (1393). اثربخشی آموزش گروهی مهارت حل‌مساله بر سازگاری دختران نوجوان ناسازگار. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 8(2): 40-23.
  8. دلاور، علی. (1397). روش‌های تحقیق در علوم روان‌شناسی و علوم تربیتی. تهران: انتشارات ویرایش.
  9. دهقان نژاد، سمانه.، حاج حسینی، منصوره.، و اژه‌ای، جواد. (1396). اثربخشی آموزش مهارت‌های مثبت اندیشی بر سازگاری اجتماعی و سرمایه روان‌شناختی دختران نوجوان ناسازگار. روان‌شناسی مدرسه، 6(1): 65-48.
  10. سینها، ای. کی. پیو.، و سینک، آر. پی. (1380). راهنمای پرسشنامه سازگاری دانش‌آموزان دبیرستانی. ترجمه ابوالفضل کرمی. تهران. مؤسسه روان تجهیز سینا. (تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی، 1993).
  11. صادقی، مسعود.، و بیرانوند، زینب. (1396). تأثیر آموزش مثبت نگر گروهی بر پیوند با مدرسه در دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه. پژوهش‌نامه روان‌شناسی مثبت، 3(2): 36-19.
  12. فتح‌اله ‌زاده، نوشین.، باقری، پریسا.، رستمی، مهدی.، و دربانی، سید علی. (1395). اثربخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی بر سازگاری و خودکارامدی دانش‌آموزان دختر دبیرستانی. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 10(3): 289-271.
  13. فرنام، علی.، و مددی زاده، طاهره. (1396). اثربخشی آموزش مثبت نگری بر حالت‌های روان‌شناختی مثبت دانش‌آموزان دختر دبیرستانی. پژوهش‌نامه روان‌شناسی مثبت، 3(1): 76-61.
  14. گلستانه، سید موسی.، و بهزادی، علی. (1398). اثربخشی آموزش مداخله روان‌شناسی مثبت بر افزایش بهزیستی، سرزندگی تحصیلی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 13(1): 27-7.
  15. مگیار-موئی، جینا. آل. (1391). فنون روان‌شناسی مثبت‌گرا. ترجمه فرید براتی‌ سده. تهران: رشد. (تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی، 2009).
  16. نعیمی، ابراهیم.، شفیع ‌آبادی، عبدالله.، و داوود آبادی، فاطمه. (1395). اثربخشی آموزش مهارت‌های مثبت ‌اندیشی با تأکید بر آموزه‌های دینی بر تاب ‌آوری و رغبت‌های شغلی دانش‌آموزان. فرهنگ مشاوره و رواندرمانی، 7(4): 31- 1.
  17. References
  18. Adli, M., Haidari, H., Zarei, E., & Sadeghifard, M. (2013). Relationship between emotional and social adjustment with marital satisfaction. Journal of Life Science and Biomedicine, 3(2): 118-122.
  19. Agnes, S. K. W., Cecilia, W. P. L., & Andrew, M. H. S. (2015). Effect of a social emotional learning programme for primary school students, The Hong Kong Journal of Occupational Therapy, 24(2): 56-63.
  20. Bjorklund, W. L. & Rehling, D. L. (2010). Student perceptions of classroom incivility. College Teaching, 58(1): 15–18.
  21. Jeste, D. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorder (DSM 5). Washington: American psychiatric publishing.
  22. Layous, K., Lee, H., Choi, I., & Lyubomirsky, S. (2014). Culture matters when designing a successful happiness-increasing activity: A comparison of the United States and South Korea. Journal of Cross-Cultural Psychology, 44(8): 1294–1303.
  23. Lyubomirsky, S., & Layous, K. (2013). How do simple positive activities increase wellbeing? Association for Psychological Science, 22(1): 57– 62.
  24. Martin, A. J., Nejad, H. G., Colmar, S., & Liem, G. A. D. (2013). Adaptability: How students’ responses to uncertainty and novelty predict their academic and non-academic outcomes. Journal of Educational Psychology, 105(3): 728-746.
  25. Rashid, T., & Seligman, M. E. P. (2013). Positive psychotherapy in current psychotherapies, (10th Edition) by R. J. Corsini & D. Wedding, Belmont, CA: Cengage.
  26. Rashid, T., Howes, R. N., & Louden, R. (2017). Positive psychotherapy: A wellbeing approach to recovery. In M. Slade, L. Oades, & A. Jarden (Eds.), Wellbeing, recovery and mental health (pp. 111-132). New York, NY, US: Cambridge University Press.
  27. Rashid, T. (2015). Positive psychotherapy: A strength-based approach. The Journal of Positive Psychology, 10(1): 25-40.
  28. Sekar, J. M. A., & Lawrence, A. S. A. (2016). Emotional, social, educational adjustment of higher secondary school students in relation to academic achievement, Journal on Educational Psychology, 10(1): 29-35.
  29. Seligman, M. E.P., & Csikszentmihalyi, M. (2014). Positive psychology: An introduction. In: Flow and the foundations of positive psychology. Dordrecht: Springer.
  30. Sin, N. L., & Lyubomirsky, S. (2009). Enhancing well-being and alleviating depressive symptoms with positive psychology interventions: A practicefriendly meta-analysis. Journal of Clinical Psychology, 65(5): 467-487.
  31. Snyder, S. R., & Lopez, S. J. (2010). Positive psychology the scientific and practical explorations of human strengths. Second edition: Sage publications.
  32. Taylor, R. D., Oberle, E., Durlak, J. A., & Weissberg, R. P. (2017). Promoting positive youth development through school‐based social and emotional learning interventions: A meta‐analysis of follow‐up effects. Child Developmentuly, 88(4): 1156-1171.
  33. Zaky, E. A. (2016) Adolescence: A crucial transitional stage in human life. Journal of Child and Adolescent Behavior, 4(6): 115-116.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار