مقایسه اثربخشی امیددرمانی و معنویت درمانی بر کیفیت زندگی و شاخص‌های زیستی زنان مبتلا به دیابت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجو/ دانشجوی دکتری روانشناسی سلامت، گروه روانشناسی ، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج،ایران.

2 استاد مرکز تحقیقات دیابت، پژوهشگاه علوم‌پزشکی متابولیسم و غدد، دانشگاه علوم‌پزشکی تهران، تهران، ایران.

3 استادیار گروه روان‌شناسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

4 استاد گروه آمار زیستی و اپیدمیولوژی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم‌پزشکی البرز، کرج، ایران.

چکیده

هدف: هدف این پژوهش مقایسه اثربخشی امیددرمانی و معنویت درمانی بر کیفیت زندگی، قند خون و فشار خون زنان میانسال مبتلا به دیابت نوع دو بود. روش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون- پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل تمام زنان میانسال مبتلا به دیابت نوع 2 مراجعه کننده به مرکز تحقیقات دیابت، متابولیسم و غدد شهر تهران در سال 1399 بودند که ‏45 نفر به شیوه نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه (هر گروه 15 نفر) قرار گرفتند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه کوتاه کیفیت زندگی بالینی دیابتی بروس و همکاران (2004) و آزمایش خون جهت اندازه‌­گیری فشارخون و قند خون ناشتا بود. بعد از 8 جلسه 90 دقیقه­ای برای هفته­ای 1 بار، امیددرمانی و معنویت درمانی برای گروه‌­های آزمایش، داده­‌های پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل واریانس با اندازه‌­گیری مکرر تجزیه و تحلیل شدند.  یافته­‌ها: نتایج نشان داد معنویت درمانی و امیددرمانی بر کیفیت زندگی (038/0=P) اثر افزاینده داشتند. نتیجه‌­گیری: از جمله تلویحات کاربردی پژوهش حاضر ارائه درمان­‌های روان­شناختی برای بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 است. پیشنهاد می‌شود درمان‌هایی نظیر امید و معنویت در کنار درمان‌های دارویی بر بیماران مبتلا به دیابت نوع دو انجام گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison of The Effectiveness of Hope Therapy and Spiritual Therapy on Quality of Life and Biological Indicators in Women with Diabetes

نویسندگان [English]

  • Maryam Peyravi 1
  • Ensiyeh Nasli Esfehani 2
  • Niloofar Tahmooresi 3
  • Abbas Moghimbeigi 4
1 Student / PhD Student in Health Psychology, Department of Psychology, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran.
2 Professor, Diabetes Research Center, Metabolism and Endocrinology Clinical Science Institute, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Psychology, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran.
4 Professor, Department of Biostatistics and Epidemiology, Faculty of Health, Alborz University of Medical Sciences, Karaj, Iran.
چکیده [English]

Aim: This study aimed to compare the effectiveness of hope therapy and spiritual therapy on quality of life, blood sugar, and blood pressure in middle-aged women with type 2 diabetes. Method: The present study was quasi-experimental with a pretest-posttest-follow-up design with a control group. The statistical population included all middle-aged women with type 2 diabetes referred to the Diabetes Research Center, Endocrinology and Metabolism Clinical Sciences Institute in Tehran city in 2020 which 45 people were selected by convenience sampling method and randomly assigned in two experimental groups and one control group (15 people in each group). The research instruments included the Diabetes Quality of Life Brief Clinical Inventory by Burroughs et al., (2004) and a blood test to measure fasting blood pressure and blood sugar. After 8 sessions of 90 minutes, once a week of hope therapy and spiritual therapy for the experimental groups, the data of the present study were analyzed using repeated-measures analysis of variance. Results: The results showed that spiritual therapy and hope therapy had an increasing effect on the quality of life (P=0.038). Conclusion: One of the practical implications of the present study is the provision of psychological therapies for patients with type 2 diabetes. It is suggested that therapies such as hope and spirituality along with drug therapies be performed on patients with type 2 diabetes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Blood Pressure
  • Blood Sugar
  • Diabetes
  • Hope Therapy
  • Quality of Life
  • Spiritual Therapy

مراجع

ایمنی، فاطمه.، صادقی، مسعود.، و غلامرضایی، سیمین. (1397). اثربخشی معنویت درمانی گروهی برخودمراقبتی و ابعاد آن در زنان مبتلا به دیابت نوع دو. دانشور پزشکی، 26(134)، 87-79. [پیوند]
بابایی، زهرا.، لطیفی، زهره.، و اسماعیلی، مریم. (1394). اثربخشی معنویت درمانی بر کیفیت زندگی و سلامت روان زنان مبتلا به دیابت. فصلنامه روان­شناسی و دین، 8(30)، 50-37. [پیوند]
بهروز، بهروز.، بوالی، فاطمه.، حیدری زاده، نسرین.، و فرهادی، مهران. (1395). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر علائم روان‌شناختی، سبک‌های مقابله‌ای و کیفیت‌زندگی بیماران دیابتی نوع II. سلامت و بهداشت، ۷ (۲)، 253-236. ]پیوند[
پوراکبران، الهه.، محمدی قره قوزلو، رقیه.، و موسوی، سیدمحمدرضا. (1397). بررسی اثربخشی معنویت درمانی گروهی بر تنظیم شناختی هیجان در زنان مبتلا به سرطان پستان. مجله دانشکده پزشکی، 61(4)، 1136-1122. [پیوند]
پیروی، مریم.، طهمورسی، نیلوفر.، نسلی اصفهانی، انسیه.، مقیم بیگی، عباس. (1400). مقایسه اثربخشی امید درمانی و معنویت درمانی بر رفتار خود مراقبتی، افسردگی و HbA1c در زنان میانسال مبتلا به دیابت نوع دو. مطالعات ناتوانی، 11. [پیوند]
دهقانی، اکرم. (1396). بررسی نقش سبک و کیفیت زندگی در پیش بینی افسردگی در مبتلایان به دیابت نوع ۲. فصلنامه پرستاری دیابت، 5(4)، 331-320. [پیوند]
شرقی، ساسان. (1392). سندرم متابولیک و چاقی. مجله دیابت و متابولیسم ایران، 12(5)، 412-399. [پیوند]
صابری نوغابی، الهام.، زروندی، رضا.، جدی، حسین.، جمالی نوقابی، زهره.، مظلوم شهری، سید بهنام.، و نوری، رضا. (1399). تأثیر امیددرمانی گروهی بر سلامت معنوی بیماران مبتلا به سرطان: یک مطالعه نیمه تجربی. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، 19(4)، 382-369. [پیوند]
غفارزادگان، رضوان.، و مسروررودسری، دریادخت.، و پرویزی، سرور.، و خمسه، محمدابراهیم.، و حقانی، حمید. (1392). بررسی کیفیت زندگی و ابعاد آن در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو. پایش، 12(5)، 495-489. [پیوند]
فلاح زاده، حسین.، شکوهی فر، مرضیه.، عسکری شاهی، محسن.، مروتی شریف، محمد علی.، و افخمی اردکانی، محمد. (1394). بررسی کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو و مقایسه آن با افراد سالم و ارائه یک مدل ساختاری. طلوع بهداشت، 14(4)، 87-78. [پیوند]
قشقایی، سحر.، نظیری، قاسم.، و فرنام رابرت. (1393). اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر کیفیت زندگی بیماران دیابتی نوع دو. مجله دیابت و متابولیسم ایران، 13(۴)، 330-319. ]پیوند[
کریمی، سیما.، دلاور، علی.، قائمی، فاطمه.، و درتاج، فریبرز. (1398). اثربخشی امیددرمانی بر خودمراقبتی بیماران مبتلابه دیابت نوع دو شهر سیرجان. سلامت جامعه، 13(40)، 44-33. [پیوند]
کوهساریان، پریسا.، و گلزاری، محمود. (1393). بررسی تاثیر امیددرمانی بر کاهش افسردگی زنان دیابتیک در مرکز تحقیقات دیابت سمنان. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی. [پیوند]
نصری، مریم.، احدی، حسن.، و درتاج، فریبرز. (1396). اثربخشی درمان فراتشخیصی بر انعطاف‌پذیری شناختی، تنظیم هیجان و عامل Hb در بیماران دیابتی. مجله دست آوردهای روان­شناختی، 24(18)، 100-81. [پیوند]
نصیحت کن، علی اصغر.، پیشوا، علیرضا.، حبیب زاده، فرخ.، طباطبایی، مژگان.، طاهرقشقایی زاده، میترا.، حجت، فاطمه.، و حفیظی، ایمان. (1391). تعیین پایایی و روایی پرسشنامه کلینیکی خلاصه شده کیفیت زندگی بیماران دیابتی (DQOL) به زبان فارسی. مجله دیابت و متابولیسم ایران (مجله دیابت و لیپید ایران)، 11(45)، 487-483. [پیوند]
 
Akbari, S., Pazokian, M., Shirin Abadi Farahani, A., Nasiri, M., & Rajab, A. (2020). Investigating the effect of spiritual care on the hope of diabetic patients referred to the Iranian diabetes association: a clinical trial. Archives of Pharmacy Practice, 11(S1), 124–30. [Link]
Almalki, Z. S., Albassam, A. A., Alhejji, N. S., Alotaibi, B. S., Al-Oqayli, L. A., & Ahmed, N. J. (2020). Prevalence, risk factors, and management of uncontrolled hypertension among patients with diabetes: A hospital-based cross-sectional study. Primary Care Diabetes. [Link]
Ameyaw Korsah, K., & Ameyaw Domfeh, K. (2020). Research Topic: The realities of religious coping experiences of patients with diabetes mellitus: Implications for policy formulation in Ghana. International Journal of Africa Nursing Sciences, 13, 100245. [Link]
Burroughs, T., Devraj, R., Waterman, B., Gilin, D., & McGill, J. (2004). Development and Validation of the Diabetes Quality of Life Brief Clinical Inventory. Diabetes Spectrum, 17, 41-49. [Link]
Choi, S. A., & Hastings, J. F. (2019). Religion, spirituality, coping, and resilience among African Americans with diabetes. Journal of religion & spirituality in social work, 38(1), 93–114. [Link]
Darvyri, P., Christodoulakis, S., Galanakis, M., Avgoustidis, A. G., Thanopoulou, A., & Chrousos, G. P. (2018). On the Role of Spirituality and Religiosity in Type 2 Diabetes Mellitus Management—A Systematic Review. Psychology, 9(4), 728-744. [Link]
Ghazavi, Z., Khaledi-Sardashti, F., Kajbaf, M. B., & Esmaielzadeh, M. (2015). Effect of hope therapy on the hope of diabetic patients. Iranian journal of nursing and midwifery research, 20(1), 75–80. [Link]
Heidarzadeh, M., & amohammadi, M. A. (2017). Spiritual Growth in Patients with Type II Diabetes Mellitus: A Qualitative Study [Original Article]. Journal of Research Development in Nursing and Midwifery, 14(2), 34-44. [Link]
Javanmardifard, S., Heidari, S., Sanjari, M., Yazdanmehr, M., & Shirazi, F. (2020). The relationship between spiritual well-being and hope, and adherence to treatment regimen in patients with diabetes. Journal of Diabetes & Metabolic Disorders, 19(2), 941-950. [Link]
Mekala, K. C., & Bertoni, A. G. (2020). Chapter 4 - Epidemiology of diabetes mellitus. In G. Orlando, L. Piemonti, C. Ricordi, R. J. Stratta, & R. W. G. Gruessner (Eds.), Transplantation, Bioengineering, and Regeneration of the Endocrine Pancreas (pp. 49-58). Academic Press. [Link]
Niakan, A., & Cushman, W. C. (2018). Hypertension and Diabetes. In I. Huhtaniemi & L. Martini (Eds.), Encyclopedia of Endocrine Diseases (Second Edition) (pp. 180-185). Academic Press. [Link]
Onyishi, C. N., Ilechukwu, L. C., Victor-Aigbodion, V., & Eseadi, C. (2021). Impact of spiritual beliefs and faith-based interventions on diabetes management. World journal of diabetes, 12(5), 630–641. [Link]
Richards, P. S., Hardman, R. K., & Berrett, M. E. (2007). Spiritual approaches in the treatment of women with eating disorders. American Psychological Association. [Link]
Salehi, S., Ghodousi, A., & Ojaghloo, K. (2012). The spiritual experiences of patients with diabetes- related limb amputation. Iranian journal of nursing and midwifery research, 17(3), 225–228. [Link]
Sun, X., & Zhu, J. (2019). Advanced Metabolomics for Metabolic Syndrome/Metabolic Diseases. In Reference Module in Food Science. Elsevier. [Link]

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار