اثربخشی مشاوره مبتنی بر نظریه چند وجهی لازاروس بر خودهای ممکن، منبع کنترل و ولع مصرف مواد در معتادان تحت دارو درمانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی دانشگاه کاشان

چکیده

هدف: هدف پژوهش تعیین اثربخشی مشاوره مبتنی بر نظریه چند وجهی لازاروس بر خودهای ممکن، منبع کنترل و کاهش ولع مصرف مواد در معتادان تحت دارو درمانی بود. روش: روش پژوهش شبه آزمایشی با گروه گواه، پیش آزمون، پس آزمون، پیگیری 2 ماهه و جامعه آماری شامل 83 مرد معتاد 20 تا 45 ساله تحت دارو درمانی در مرکز ترک اعتیاد یاران در منطقه 18 تهران بود. به روش نمونه‌گیری هدفمند از میان آن­ها 30 نفر انتخاب و در گروه‌های 15 نفره آزمایش و گواه جایگزین شد. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه‌های خودپنداره راجرز 1951، منبع کنترل راتر 1966 و ولع مصرف لحظه‌ای فرانکن، هندریکز و ون دن برنیک (2002) بود که در سه مرحله توسط هر دو گروه تکمیل شد و برنامه مشاوره مبتنی بر نظریه چند وجهی لازاروس (2008) نیز در 8 جلسه هفتگی90 دقیقه‌ای برای گروه آزمایش اجرا و داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس مختلط با اندازه‌گیری مکرر تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که مشاوره مبتنی بر نظریه چند وجهی لازاروس بر خودهای ممکن (51/36 =F، 001/0 =P)، منبع کنترل (28/41 =F، 001/0 =P) و کاهش ولع مصرف مواد (68/40 =F، 001/0 =P) تأثیر داشته و این تأثیر در مرحله پیگیری نیز پایدار مانده است. نتیجه‌گیری: از آنجا که مشاوره مبتنی بر نظریه چند وجهی لازاروس می­تواند با تغییر فرایند و محتوای شناخت‌ها و ارتقاء مهارت‌های شناختی، عاطفی و رفتاری بر خودهای ممکن، منبع کنترل و کاهش ولع مصرف مواد معتادان تأثیرگذار باشد؛ بنابراین می‌توان از این روش مشاوره‌ای که کم هزینه و کارامد است؛ در کنار دارو درمانی برای درمان پایدار معتادان استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of counseling based on Lazarus Multimodal Theory on possible selves, locus of control and decrease of opiate craving in addicts under pharmochotherapy

نویسنده [English]

  • Asghar Jafari
University of Kashan
چکیده [English]

Aim: The purpose of the present study was to determine the effectiveness of
counseling based on Lazarus Multimodal Theory on possible selves, locus of
control and decrease of opiate craving in addicts under pharmochotherapy.
Method: A quasi-experimental design with pre-test, post-test and a two months
follow- up with control group was used. The statistical population included 83
addicted men aged 20 to 45 years old under pharmochotherapy in addiction
quitting center of Yaran in region 18 of Tehran in Iran. Through purposeful
sampling method, 30 participants who met the inclusion criteria were selected
and randomly assigned to two groups of CBLMT or control, n1=n2=15.
Research tools were Rogers’s self concept questionnaire 1951, Rotter’s locus of
control questionnaire 1966, Franken, Hendricks, Stan & Van den Brink’s opiate
craving questionnaire (2002) which were administered in three stages for two
groups and Counseling based on Lazarus Multimodal Theory (2008) to the
experimental group during eight weekly, 90- minute sessions and data were
analyzed using mixed model repeated measures analysis variance. Results:
Finding showed that CBLMT had a significant effect on possible selves
(F=36.51, P= 0.001), locus of control (F= 41.28, P= 0.001) and decrease opiate
craving (F= 40.68, P= 0.001), and this effect remained stable at follow- up.
Conclusion: Since counseling based on Lazarus Multimodal Theory likely
leads to change cognitions process and content and promote cognitive, affective
and behavioral skills, effect on possible selves, locus of control and decrease of
opiate craving. Hence, it can be used as a low- cost and effective counseling
method for improving addicts under pharmacotherapy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Lazarus multimodal theory
  • possible selves
  • locus of control
  • craving

مراجع

  1. منابع
  2. اصغری، فرهاد.، کرد میرزا نیکوزاده، عزت اله.، و احمدی، لیلا. (1392). رابطه نگرش مذهبی، منبع کنترل و گرایش به سوء مصرف مواد در دانشجویان. فصلنامه اعتیاد پژوهی، 7(1): 112-103. ]پیوند[
  3. اعتمادی، احمد.، و گل‌ محمدیان، محسن. (1393). اثربخشی مشاوره‌گروهی با رویکرد چند وجهی بر خود پنداره و اهمال ‌کاری. مجله روان‌شناسی ‌بالینی و مشاوره، 2(4): 153-138. ]پیوند[
  4. اعظمی، یوسف.، سهرابی، فرامرز.، برجعلی، احمد.، و چوپان، احمد. (1392). اثربخشی آموزش تنظیم هیجان مبتنی بر مدل گراس بر کاهش خشم در افراد وابسته به موا مخدر. فصلنامه فرهنگ مشاوره و رواندرمانی، 4(4): 68-53. ]پیوند[
  5. افشار، سارا.، صدیقی ارفعی، فریبرز.، جعفری، اصغر.، و محمدی، حسین. (1394). رابطه ابعاد هوش معنوی و گرایش به اعتیاد و مقایسه آن بین دانشجویان دختر و پسر. مجله پژوهش در دین و سلامت، 1(2): 18-10. ]پیوند[
  6. برک، لورای. (1397). روان‌شناسی ‌رشد. ترجمه یحیی سیدمحمدی. تهران: ارسباران. (تاریخ انتشار به زبان اصلی، 2011). ]پیوند[
  7. بهرام خانی، محمود.، جان ‌برزگی، مسعود.، و علی ‌پور، احمد. (1391). اثربخشی درمانگری چندوجهی لازاروس بر ارتقاء سلامت ‌عمومی بیماران ام اس. مجله روان‌شناسی بالینی، 1(4): 10-1. ]پیوند[
  8. تاجری، بیوک. (1394). اثربخشی درمانگری شناختی-رفتاری بر میزان وسوسه، نگرش و سازش پذیری معتادین به شیشه. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 9(3): 62-45. ]پیوند[
  9. جعفری، اصغر.، برهون، مهری.، و قمری، محمد. (1394). رابطه سبک‌های فرزندپروری و طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه با خودهای ‌ممکن. مجله تحقیقات علوم‌ رفتاری،4(1): 492-481. ]پیوند[
  10. جعفری، اصغر.، و نژاد محمد، ساتی. (1397). تأثیر مداخلات مبتنی بر الگوی ماتریکس در تغییر منبع کنترل و کاهش ولع و گرایش به مصرف شیشه در مردان تحت درمان. مجله اعتیاد پژوهشی سوء مصرف مواد. 12(1): 188-169. ]پیوند[
  11. جعفری، مصطفی.، بساک نژاد، سودابه.، مهرابی زاده هنرمند، مهناز.، و زرگر، یدالله. (1394). اثربخشی الگوی ماتریکس در مقایسه با الگوی مراحل تغییر بر خودتنظیمی و تداوم تغییر در مردان وابسته به آمفتامین. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 9(3): 25-7. ]پیوند[
  12. حدادی، روح الله.، مطلق، نفیسه.، کشاورز گرامی، قاسم.، و کمالی، زینب. (1393). مقایسه پیامدهای درمانی روش‌ ماتریکس بر شدت اعتیاد در سلامت ‌روان زنان و مردان سوء مصرف کننده مت آمفتامین. فصلنامه اعتیاد پژوهی، 8(3): 69-57. ]پیوند[
  13. زمستانی‌ یامچی، مهدی.، سهرابی، فرامرز.، و برجعلی، احمد. (1390). تأثیر مداخلات رواندرمانی حمایتی به شیوه IPT در کاهش علائم افسردگی بیماران مرد مبتلا به اعتیاد. فصلنامه فرهنگ مشاوره و رواندرمانی، 2(4): 30-17. ]پیوند[
  14. طالب ‌پور، اکبر. (1389). تأثیر آموزش‌ شناختی بر منبع کنترل، انگیزش پیشرفت و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان شاهد مقطع متوسطه در شاهین شهر. پایان ‌نامه کارشناسی‌ ارشد. رشته روان‌شناسی عمومی. دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی. دانشگاه اصفهان.
  15. محمد علیزاده ‌نمینی، آناهیتا.، اسمعیل‌ زاده ‌آخوندی، محمد.، و صفر محمد خانلو، ناهید. (1396). اثربخشی و مصاحبه انگیزشی و دارو درمانی بر ولع مصرف مواد و مقایسه با دارو درمانی. مجله روان‌شناسی و روان‌پزشکی شناخت، 2(4): 11-1. ]پیوند[
  16. ناصری فدافن، ملکه.، نوحی، شهناز.، و آقایی، حکیمه. (1397). اثربخشی آموزش مدیریت خشم با رویکرد شناختی رفتاری بر کیفیت رابطه زناشویی و اضطراب اخلاقی مردان سوء مصرف کننده مواد. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 12(1): 82-63. ]پیوند[
  17. نیک فرجام، علی.، ممتازی، سعید.، جعفری، سارا.، و خسروی، ناصر. (1391). علم اعتیاد مواد. مغز و رفتار. تهران: انتشارات سپید برگ.
  18. یاسمی نژاد، پریسا.، گل محمدیان، محسن.، و سجادی، سیده نسیم. (1397). اثربخشی گروه درمانی به شیوه چند وجهی لازاروس بر ابعاد فرسودگی شغلی کارکنان شرکت گاز. دوماهنامه سلامت کار ایران، 15(1): 115-107. ]پیوند[
  19. References
  20. Rosellini, A. J., Fairholme, C. P., & Brown, T. A. (2011). The temporal course of anxiety sensitivity in outpatients with anxiety and mood disorders: relationships with behavioral inhibition and depression. Journal of Anxiety Disorder, 25(4): 615-621. [Link]
  21. Cheloti, S. K., & Gathumbi, A. M. (2016). Curbing drug and substance abuse in secondary schools in Kenya: The disconnect in school community intervention strategies. International Journal of Education and Research, 1(3): 2201-6740. [Link]
  22. Chinaveh, M. (2013). The effectiveness of multiple stress management intervention on the level of stress, and coping responses among Iranian students. Procedia Social and Behavioral Sciecnces, 84(1): 593-600. [Link]
  23. Clincinbeard, S. S., & Murray, C. I. (2011). Perceived support, belonging, and possible selves’ strategies among incarcerated juvenile offenders. Journal of Applied Social Psychology, 42(5): 1218-1240. [Link]
  24. Dark-Freudeman, A., & West, R. L. (2016). Possible selves and self-regulatory beliefs: Exploring the relationship between health selves, health efficacy, and psychological well-being. The International Journal of Aging and Human Development, 82 (2-3): 139-165. [Link]
  25. Dasgupta, N., Beletsky, L., & Ciccaron, D. (2018). Opioid crisis: No easy fix to iIts social and economic determinants. Journal of AJPH Perspectives, 108(2): 182-186. [Link]
  26. Degenhardt, L., & Hall, W. (2012). Extent of illicit drug use and dependence, and the contribution to the global burden of disease. Journal of Scientific Research, 379(2): 55-70. [Link]
  27. Erikson, M. G., Hanson, B., & Lundblad, S. (2014). Desirable possible selves and depression in adult women with eating disorders. The Journal of Eating and Weight Disorder, 19(2): 145-151. [Link]
  28. Evren, C., Cagil, D., Ulku, M., Ozcetinkaya, S., Gokalp, P., Cetin, T., & Yigiter, S. (2014). Relationship between defense styles, alexithymia, and personality in alcohol-dependent inpatients. Comprehensive Psychiatry, 53(6): 860-867. [Link]
  29. Franken, I. H. A., Hendricks, V. M., Stan, C. J., & Van den Brink, W. (2002). Initial validation of two opiate craving questionnaires the obsessive compulsives drug use scale and desires for drug questionnaire. Journal of Addiction Behaviors, 27: 675-685. [Link]
  30. Garofalo, C., & Wright, A. G. C. (2017). Alcohol abuse, personality disorders, and aggression: the quest for a common underlying mechanism. Journal of Aggression and Violent Behavior, 34: 1-8. [Link]
  31. Gladwin, T. E., & Vink, M. (2018). Alcohol-related attentional bias variability and conflicting automatic associations. Journal of Experimental Psychopathology, 30(2): 1-14. [Link]
  32. Grabel, B. F. (2013). A narrative analysis of possible selves, an explorative study of letters from future. B.A student psychology: University of Twente. [Link]
  33. Grebot, E., & Davdard, Y. (2010). Cognitive schemas addictive beliefs in cannabis addiction young addiction. Journal of French psychology, 55(4): 373-387. [Link]
  34. Hammana, D., Cowarda, F., Johnson, L., Lamberta, M., Zhou, L., & Indiatsi, J. (2013). Teacher possible selves: How thinking about the future contributes to the formation of professional identity. Journal of Self and identity, 12(3): 307-336. [Link]
  35. Hartwell, E. E., Bujarskic, S., Greenc, R., & Ray, R. L. (2019). Convergence between the penn alcohol craving scale and diagnostic interview for the assessment of alcohol craving. Journal of Addictine Behaviors Reports, 10(1): 1- 4. [Link]
  36. Layous, K., Nelson, S. K., & Lyubomirsky, S. (2012). What is the optimal way to deliver a positive activity intervention? The case of writing about one's best possible selves. Journal of Happiness Studies, 10(2): 1024-1030. [Link]
  37. Lazarus, A. A. (2008). Instructor’s manual for multi model therapy. Mill Valley, CA, Psychotherapy. [Link]
  38. Levy, N. (2013). Addiction is not a brain disease. Journal of Front Psychiatry, 4(1): 1-7. [Link]
  39. Maithya, R., Okinda, R., & Mung’atu, F. (2015). A baseline survey on effects of drug and substance abuse on academic participation among students in technical institutions in Kenya. International Journal of Education and Research, 3(1): 629-641. [Link]
  40. Mishra, B., & Khatun, J. A. (2015). Study on the self-concept of M.A. Class students in view of Carl Roger’s theory of self. International Journal of Informative & Futuristic Research (IJIFR), 2(6): 1709-1717. [Link]
  41. Oyserman, D., Destin, M., & Novin, S. (2015). The context-sensitive future self: Possible selves motivate in context, not otherwise. Journal of Self and Identity, 14(2): 173-188. [Link]
  42. Perry, C. J., & Lawrence, A. J. (2017). Addiction, cognitive decline and therapy: Seeking ways to escape a vicious cycle. Journal of Genes, Brain and Behavior, 16(3): 205–218. [Link]
  43. Peter, N., & Alicia, D. (2010). Extent and influence of recreational drug use on men and women aged 15 tears and older in South Africa. African Journal of Drug & Alcohol Studies, 9(1): 33-48. [Link]
  44. Pierce, A., Schmidt, C., & Stodderd, S. (2015). The role of feared possible selves on the relationship between peer influence and delinquency. Journal of Adolescence, 38(2): 17-26. [Link]
  45. Rawson, R. A. (2013). Current research on the epidemiology, medical and psychiatric effects, and treatment of methamphetamine use. Journal of Food and Drug Analysis, 21(4): 577-581. [Link]
  46. Roozen, H.G., Waart, R., & Van Der Kroft, P. (2010). Community reinforcement and family training: An effective option to engage treatment-resistant substance-abusing individuals in treatment. Journal of Addiction, 105(10): 1729-1738. [Link]
  47. Rosenberg, H. (2014). Clinical and lab assessment of subjective experience drug craving. Journal of Clinical Psychology Review, 29(6): 519- 534. [Link]
  48. Rotter, J. B. (1966). Generalized expectancies for internal versus external control of reinforcement. Journal of Psychological Monographs, 80(1): 1-28. [Link]
  49. Yager, E. K. (2018). Comparing overall success rates of cognitive-behavioral therapy, eye movement desensitization and reprocessing, dialectical behavior therapy and hypnosis. Journal of Psychology Research, 8(6): 231-250. [Link]
  50. Zhu, S., & Tse, S. (2015). Possible selves, strategies and perceived likelihood among adolescents in Hong Kong: Desire and concern. International Journal of Adolescence and Youth, 23(3): 37-41. [Link]
  51. ***

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار