الگوی ساختاری تحول روانی-اجتماعی فرزندان در ارتباط با هوش معنوی و شیوه‌های فرزندپروری مادران آن‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 تهران

2 دانشگاه آزاد اسلامی

3 دانشگاه آزاد

چکیده

چکیدههدف: هدف پژوهش تعیین الگوی ساختاری روابط بین تحول روانی-اجتماعی فرزندان با هوش معنوی و شیوه‌های فرزندپروری مادران آن‌ها بود. روش: روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری دانشجویان دختر و پسر استان البرز در سال تحصیلی 94-1393 به‌تعداد 29474 نفر بود. با روش نمونه‌گیری چندمرحله‌ای به‌شکل تصادفی، از میان دانشگاه‌های استان البرز دانشگاه فرهنگیان، آزاد اسلامی واحد کرج و دانشکده کشاورزی انتخاب و بر اساس جدول کرجسی-مورگان (1970) حجم نمونه 400 دانشجو تعیین، سپس پرسشنامه تحول روانی-اجتماعی هاولی (1988) توسط دانشجویان، و پرسشنامه هوش معنوی عبداله‌زاده، کشمیری و عرب‌عاملی (1387) و شیوه‌های فرزندپروری بامریند 1973 توسط مادران آن‌ها تکمیل شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد ضریب مسیر کل بین متغیر مکنون هوش معنوی مادر (416/0=β، 001/0=P) و ضریب مسیر غیرمستقیم آن (178/0=β،01/0=P) با تحول روانی-اجتماعی فرزندان، و نیز ضریب مسیر بین شیوه سهل‌گیرانه مادر (206/0-=β، 003/0=P) و شیوه مقتدرانه مادر (184/0=β، 01/0=P) با متغیر مکنون تحول روانی-اجتماعی فرزندان مثبت و معنادار است. درمقابل ضریب مسیر بین شیوه استبدادی مادر با تحول روانی-اجتماعی فرزند معنادار نیست. نتیجه‌گیری: ازآن‌جاکه هوش معنوی هم به‌شکل مستقیم و هم غیرمستقیم با میانجی‌گری شیوه‌های فرزندپروری مادر بر تحول روانی-اجتماعی فرزندان تأثیر چشم‌گیری دارد و از سوی دیگر بر اساس پژوهش‌های موجود با آموزش می‌توان هوش معنوی را رشد و ارتقاء داد؛ بنابراین برای داشتن فرزندانی رشدیافته و سالم ضروری است برنامه‌های آموزشی برای ارتقاء هوش معنوی والدین به‌ویژه مادران تدوین و اجرا شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Structural model of psychosocial development in relation to mothers' spiritual intelligence and parenting styles

نویسندگان [English]

  • esmat danesh 1
  • narges saliminia 2
  • farokh hagh ranjbar 2
  • farideh naderi 3
  • khadije amooei 2
1 azad university
2 azad university
3 azad university
چکیده [English]

Aim: Aim of study was to determine the structural model of relationships between psychosocial developments of offspring’s with spiritual intelligence (SQ) and parenting styles of mothers. Method: Research method was correlational and statistical population consisted of 29,474 female and male university students in Alborz province in the 2015-16 academic year. Participants were selected via multi-stage random sampling from Teachers’ University, Islamic Azad University, Karaj branch and the College of Agriculture. Based on Krejcie-Morgan table (1970), the sample size consisted of 400 students. The psychosocial development questionnaire Hawley (1988) was completed by students, and the spiritual intelligence questionnaire Abdollahzadeh, Kashmiri and Arab Amely (2008) and the parenting styles questionnaire Baumrind 1973 were completed by their mothers. Results: Results showed that total path coefficient between latent variable of mothers' SQ (β=0.416, P=0.001) and its indirect path coefficient (β=0.178, P=0.01) with psychosocial development of their children was positive and significant, also path coefficients of mothers’ permissive parenting style (β=0.206, P=0.003) and maternal authoritative parenting style (β=0.184, P=0.01) with latent variable of psychosocial development of their children was significant and positive. In contrast, the path coefficients of maternal authoritarian parenting style was not significant with their children psychosocial development. Conclusion: Spiritual intelligence has a significant impact on offspring’s' psychosocial development through the mediation of parenting styles both directly and indirectly. On the other hand, based on existing research, it can be increased by education. So, to facilitate the development of the psychosocial health of the next generations it is necessary that training programs for parents' spiritual intelligence improvement be provided and implemented.

کلیدواژه‌ها [English]

  • authoritarian
  • authoritative
  • Parenting
  • permissive
  • Psychosocial Development
  • Spiritual Intelligence

مراجع

  1. منابع
  2. بوژمهرانی، سمانه. (1386). تعیین رابطه هوش معنوی با اختلالات شخصیت در والدین شهرستان علی‌آباد کتول، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته روان‌شناسی عمومی، دانشگاه پیام نور، واحد بهشهر.
  3. تابان، محمد.، نوراد صدیق، میترا.، عبدالهی، بیژن.، یاسینی، علی.، و صیدی، فریده. (1391). رابطه هوش معنوی و خودکنترلی میان دانشجویان دانشگاه‌های تهران و شهید بهشتی، فصلنامه فرهنگ در دانشگاه اسلامی، 2(5): 695-669.
  4. حسنی‌دخت، آرزو.، فتحی‌آشتیانی، علی.، و تقی‌زاده، محمداحسان. (1392). رابطه هوش معنوی و بهزیستی معنوی با کیفیت زندگی و رضایت زناشویی. فصلنامه روان‌شناسی و دین، 6(2 پیاپی 22): 75-57.
  5. دانش، عصمت.، تکریمی، زیبا.، و نفیسی، غلام‌رضا. (1386). نقش شیوه‌های فرزندپروری والدین در میزان افسردگی فرزندان‌شان. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 1(2): 141-125.
  6. دانش، عصمت.، رضابخش، حسین.، بهمنی، زهرا.، و سلیمی‌نیا، نرگس. (1390). رابطه بین شیوه‌های فرزندپروری با عزت‌نفس جنسی و مؤلفه‌های آن در دانشجویان زن دانشگاه. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 5(3 پیاپی 19): 55-39.
  7. دانش، عصمت. (1393). نقش تعاملی هوش معنوی و شیوه‌های فرزندپروری والدین فارس، ترک، لر و کرد در تحول روانی-اجتماعی فرزندان دختر و پسر آن‌ها. طرح پژوهشی مصوب معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج.
  8. دانش، عصمت. (1394). نقش تعاملی قومیت و جنس درتبیین تحول روانی-اجتماعی دانشجویان. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 9(4 پیاپی 36)، 72-50.
  9. رقیب، مائده‌سادات.، احمدی، سیدجعفر.، و سیادت، سیدعلی. (1387). تحلیل هوش معنوی دانشجویان دانشگاه اصفهان و ارتباط آن با ویژگی جمعیت‌شناختی. فصلنامه مطالعات روان‌شناسی تربیتی. پاییز و زمستان، 5(8): 57-39.
  10. رئیسی، مرضیه.، احمری‌طهران، هدی.، حیدری، سعیده.، جعفربگلو، عصمت.، عابدینی، زهرا.، و ابطحایی، سیداحمد. (1392). ارتباط هوش معنوی با شادکامی و پیشرفت تحصیلی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی قم. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی. مرداد، 13(5 پیاپی 55): 435-431.
  11. رییسیان‌زاده، جعفر. (1389). رابطه جهت گیری مذهبی والدین و شیوه‌های فرزندپروری آن‌ها و تأثیر آن بر تحول روانی اجتماعی فرزندان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته روان‌شناسی عمومی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه شهید بهشتی.
  12. زارعی، اقبال.، و احمدی‌سرخونی، طاهره. (1391). نقش پیش‌بینی‌کننده‌های هوش معنوی و الگوهای ارتباطی با میزان رضایت‌مندی زناشویی زوجین مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره در شهر بندرعباس. پاییز و زمستان. فصلنامه پژوهش روان‌شناسی بالینی و مشاوره، 2(2): 116-101.
  13. سعادتی، هیمن.، و لشنی، لیلا. (1390). رابطه هوش معنوی با راهبردهای مقابله با استرس. فصلنامه علمی پژوهشی توان‌بخشی. ضمیمه زمستان-مقالات دانشجویی، 12(4): 81-75.
  14. سهرابی‌اسمرود، فرامرز. (1388). هوش معنوی، هوش انسانی. فصلنامه روان‌شناسی نظامی. 1(1): 66-63.
  15. عابدی، فرشته.، و سرخی، زهرا. (1388). رابطه بین هوش معنوی و پنج عامل شخصیتی در جمعیت سنین 50-19 سال شهر ساری. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته روان‌شناسی عمومی، دانشگاه پیام‌نور.
  16. عبدالله‌زاده، حسن.، کشمیری، مهدیه.، و عرب‌عاملی، فاطمه. (1388). هوش معنوی. تهران، انتشارات روان‌سنجی.
  17. فرهنگی، علی‌اکبر.، فتاحی، مهدی.، واثق، بهار، و نرگسیان، عباس. (1388). هوش پیش‌بینی‌کننده رهبری تحول آفرین: بررسی روابط میان هوش معنوی، هوش عاطفی و رهبری تحول آفرین. فصلنامه علوم مدیریت ایران، 4(15): 57-31.
  18. یعقوبی، ابوالقاسم.، ذوقی‌پایدار، محمدرضا.، عبدالله‌زاده، حسن.، محققی، حسین. (1387). رابطه بین هوش معنوی و بهداشت روانی دانشجویان دانشگاه بوعلی سینای همدان در سال تحصیلی 87-86. مقاله ارائه شده در چهارمین سمینار سراسری بهداشت روانی، دانشجویان دانشگاه شیراز.
  19. یوسفی‌فرخی، خدیجه. (1386). رابطه شیوه‌های فرزندپروری مادران با انگیزه پیشرفت دانش آموزان سال سوم دبیرستان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ابهر.
  20. Alizadeh, S., AbuTalib, M. B., Abdullah, R., & Mansor, M. (2011). Relationship between parenting style and children’s behavior problems. Asian Social Science, 7(12): 195-200.
  21. Berk, L. E. (2007). Development through the lifespan (4th. Ed.). Boston, MA: Pearson. Bacon.
  22. Bibi, F., Chaudhry, A. G., Awan, E. A., & Tariq, B. (2013). Contribution of parenting style in life domain of children. Iosr Journal of Humanities and Social Science (Iosr-Jhss), 12 (2): 91-95.
  23. Brown, A. M., & Whiteside, S. P. (2008). Relations among perceived parental rearing behaviors, attachment style, and worry in anxious children. Journal of Anxiety Disorders, 22(2): 72_263.
  24. Bush, k. R., & Perterson, G. W. (2007). Family in fluencies on child development. In T. P. Gullotta & G. M. Ramos (eds), Handbook of child book behavioral issues: Evidence-Based Approaches to Prevention and Treatment. (pp. 43-68). New York: Rout Ledge/Taylor & Francis.
  25. Charlesworth, R. (2017). Understanding child development.10th.ed. Cengage learning. https://books.google.com/books?isbn=1305501039.
  26. Hawley, G. A. (1984). Construction and validation of an Erikson and measure of psychosocial development. Chapel Hill, the University of North Carolina: 276.
  27. Hawley, G. A. (1988). Measures of psychological development (MPD): Professional manual. Psychological Assessment Resources, Inc.
  28. Hurley, A. (2011). Cognitive Development: Overview. Tufts University.
  29. Kalil, A., Ryan, R., & Chor, E. (2014). “Time investments in children across family structures”. The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 654 (1): 150–168.
  30. Kelhor, F., Ormrod, D., Turner, R., & Holt, M. (2009). “Pathways to poly-victimization’’. Child Maltreatment, 14 (4): 316-329.
  31. Kerejce, R.V., & Morgan, D. W. (1970). Determining Sample Size for research activities. Education Psychological Measurement, 30(1): 607-610.
  32. Kevin, V. Ch. K. (2010). “Spiritual intelligence and imagination in Newzeland student”. Digital library the University of Auckland.
  33. Krauss, S. E. (2010). A review study on spiritual intelligence adolescence and spiritual intelligence factors that may contribute to individual difference in spiritual intelligence and the related theories. Journal of social sciences. 6(3): 499-438.
  34. Martinez, J. S., Smith, T. B., & Barlow, S. H. (2007). Spiritual interventions in psychotherapy: Evaluations by highly religious clients. Journal of Clinical Psychology, 63(10): 943- 960.
  35. McLeod, B. D., Weisz, J. R., & Wood, J. J. (2007). Examining the association between parenting and childhood depression: A meta-analysis. Journal of Clinpsycho, 27(8): 986-1003.
  36. McLeod, S. A. (2013). Erik Erikson. Retrieved from http://www. Simply psychology.org/ Erik-Erikson.html.
  37. Mensah, M. K., & Kuranchie, A. (2013). Influence of parenting style on the social development of children. Academic Journal of Interdisciplinary Studies, 2(3): 123-129.
  38. Neaum, S. (2010). Child development for early childhood studies. Learning Matters Ltd.
  39. Pargament, K. I., & Saunders, S. M. (2007). Introduction to the special issue on spirituality and psychotherapy. Journal of Clinical Psychology. 63(10): 903- 907.
  40. Parsian, N., & Dunning, T. (2009). Spirituality and coping in young adults with diabetes: A cross-sectional study, European diabetes nursing. 6(3):100-104.
  41. Rivers, J., Mullis, A. K. Fortner, L. A., & Mullis, R. L. (2012). Relationships between parenting styles and the academic performance of adolescents. Journal of Family Social Work. 15(3): 202-216. DOI: 10.1080/10522158. 2012. 666644.
  42. Steinberg, L., Lamborn, S. D., Darling, N., Mounts, N. S., & Sanford, M. (2012). Over-time changes in adjustment and competence among adolescents from authoritative, authoritarian, indulgent, and neglectful families. Child Development. 65(3): 754-770.
  43. Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics (5th. Ed.). Boston: Allyn and Bacon.
  44. Wigglesworth, C. (2010). Spiritual intelligence & leadership: Why it matters? Recovered from: www.consciuospursuit.com/Article/SIwhyItmatters.pdf.
  45. ***

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار