بررسی ساختار زیربنایی مقیاس هوشی وکسلر کودکان-4 از طریق مقیاس‌بندی چندبُعدی و روش‌های تحلیل عاملی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری سنجش و اندازه گیری دانشگاه علامه طباطبایی تهران

2 دانشیار و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی

3 دانشیار و رئیس دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی

4 دانشیارو عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

هدف: هدف پژوهش تعیین ساختار زیربنایی مقیاس هوشی وکسلر کودکان-4 با استفاده از مقیاس‌بندی چندبُعدی و تحلیل عاملی تأئیدی و تفسیرپذیری نتایج حاصل از این روش‌ها در مقایسه با ساختار چهار عاملی مفروض مقیاس است. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعة آماری دانش­آموزان پسر مقطع ابتدایی مدارس منطقة 6 تهران به‌تعداد 1314 نفر بود که به‌روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای 200 دانش‌آموز از میان آن­ها انتخاب شد. ابزار پژوهش مقیاس هوشی وکسلر کودکان چهار (2003؛ ترجمه، انطباق و هنجاریابی عابدی، صادقی و ربیعی، 1391) بود. داده‌ها با استفاده مقیاس‌بندی چندبُعدی و روش‌های تحلیل عاملی تحلیل شد. یافته‌ها: یافته­های به‌دست آمده به استخراج سه بُعد سرعت عمل، ماهیت سؤال و نوع پاسخ ابراز شده انجامید ( 021/0 =Stress ، 04/0 =P )، الگوی چهار عاملی مفروض توسط تحلیل عاملی تأئیدی حمایت نشد (63/102 = ، 04/0 =P ) و ساختار سه عاملی مرتبه دوم با اِعمال برخی تغییرات تأئید شد (99 = ، 055/0 =p). نتیجه‌گیری: از آن‌جا که بر اساس نتایج پژوهش حاضر استفاده از راهکار سه‌گانه نسبت به چهار عامل مفروض به بهبود در تفسیر و درک بیشتر ساختار هوشی می‌انجامد؛ پیشنهاد می­شود این ساختار در بافت بالینی و به‌منظور ارائة راهکارهای درمانی در امر مشاوره زیربنای تفسیر نتایج قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Determining underlying structure of the Wechsler Intelligence Scale for Children- Fourth Edition (WISC-IV) using multidimensional scaling, exploratory and confirmatory factor analysis methods

چکیده [English]

Aim: Wechsler’s intelligence scales are among the most common psychological instruments in clinical and research settings used in order to assess intelligence in general and its structure. Given the ambiguity and contradictions regarding its underlying structure, this study is aimed at determining the assumed basic structure of WISC-IV using Multidimensional Scaling, Exploratory Factor Analysis and Confirmatory Factor Analysis. Method: 200 male students studying at 6th distinct of Tehran were sampled using cluster sampling method. Results: Gathered data from individual assessments were analyzed via SPSS-21 and AMOS-18 software. MDS resulted in 3 separate dimensions (processing speed vs. working memory, lexical knowledge vs. visual alertness and perceptual reasoning vs. verbal comprehension). Three components were extracted using Exploratory Factor Analysis including comprehension and perceptual reasoning, working memory and processing speed. Fit indices of Second-Order Confirmatory Factor Analysis along with some modifications confirmed the 3-factorial model derived from previous stages. Conclusion: The results showed that WISC-IV scores could be better understood using 3-factorial solution comparing with the existing 4-factorial structure.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Wechsler Intelligence Scale for Children- Fourth Edition (WISC-IV)
  • Multidimensional Scaling (MDS)
  • underlying intelligence structure

مراجع

  1. اهرمی، راضیه؛ فرامرزی، سالار؛ شوشتری، مژگان و عابدی، احمد. (1391). رابطة نیمرخ دانش‌آموزان در هوش آزمای وکسلر کودکان فرم 4 (WISC-IV) و هوش‌های چندگانه (MI) مبتنی بر نظریه گاردنر. فصلنامه اندازه‌گیری تربیتی، 9(3).
  2. بهرامی، هادی (1390). آزمون‌های روانی (مبانی نظری و فنون کاربردی). تهران: دانشگاه علامه طباطبایی. ویرایش اول، چاپ پنجم.
  3. دلاور، علی. (1388). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی. تهران: نشر رشد.
  4. شریفی، حسن پاشا؛ و شریفی، نسترن (1393). اصول روان‌سنجی و روان‌آزمایی. چاپ سوم. تهران: رشد.
  5. شریفی، حسن پاشا؛ فرزاد، ولی الله؛ رضاخانی، سیمین دخت؛ حسن آبادی؛ ایزانلو، بلال؛ و حبیبی، مجتبی. (1391). پژوهش چند متغیره کاربردی (طرح و تفسیر). تهران: انتشارات رشد.
  6. شریفی، طیبه و ربیعی، محمد. (1391). کاربرد چهارمین ویرایش آزمون هوشی وکسلر کودکان در تشخیص اختلال زبان نوشتاری و ریاضی. مجله ناتوانی های یادگیری، 2 (2): 59-75.
  7. شفیع آبادی، عبدالله و سودانی، منصور. (1388). بررسی رابطه هوش هیجانی و سلامت روانی دانشجویان دختر رشته مشاوره دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهبهان. فصلنامه دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 11(41).
  8. قاسمی، وحید. (1392). مدلسازی معادلة ساختاری در پژوهش های اجتماعی با کاربرد AMOS Graphics. تهران: جامعه شناسان.
  9. عابدی، محمدرضا؛ صادقی، احمد و ربیعی، محمد. (1392). هنجاریابی آزمون هوشی وکسلر کودکان (نسخة چهارم) در استان چهارمحال و بختیاری. فصلنامه شخصیت و تفاوت های فردی، 2(3): 138-158.
  10. Benson, N., Hulac, D. M., & Kranzler, J. H. (2010). Independent examination of the Wechsler Adult Intelligence Scale—Fourth Edition (WAIS-IV): What does the WAIS-IV measure. Psychological assessment, 22(1): 121-130.
  11. Bodin, D., Pardini, D. A., Burns, T. G., & Stevens, A. B. (2009). Higher structure of the WISC-IV in a clinical neuropsychological sample. Child neuropsychology, 15(5): 417-424.
  12. Borg, I., & Groenen, P. J. F. (2005). Modern Multidimensional Scaling (Theory and applications), (2nd Ed.). New York, Springer Science + Business Media Inc.
  13. Canivez, G. L. & Kush, J. K. (2013). WAIS-IV and WISC-IV Structural Validity: Alternate Methods, Alternate Results. Commentary on Weiss et al. (2013a) and Weiss et al. (2013b) . journal of educational assessment, doi: 10.1177/0734282913478036
  14. Chen, H., & Zhu, J. (2012). Measurement invariance of WISC-IV across normative and clinical samples. Personality and individual differences, 52(2): 161-166.
  15. Chen, H., Keith, T. Z., Weiss, L., Zhu, J., & Li, Y. (2010). Testing for multigroup invariance of second-order WISC-IV structure across China, Hong Kong, Macau, and Taiwan. Personality and individual differences, 49(7): 677-682.
  16. Cohen, A., Fiorello, C. A., & Farley, F. H. (2006). The cylindrical structure of the Wechsler Intelligence Scale for Children-IV: A retest of the Guttman Model of intelligence. Intelligence,34: 587-591.
  17. Cox, T., & Cox, M. (2002). Multidimensional Scaling. Chapman & Hall/CRC.
  18. Davison, M. L. (1996). Multidimensional scaling interest and aptitude profiles: Idiogrphic dimensions, nomothetic factors. Presidential address to Division 5, American Psychological Association, Toronto.
  19. Guttman, L., & Levy, S. (1991). Two structural laws for intelligence tests. Intelligence, 15, 79−103.
  20. Flanagan, D. P. (2000).Wechsler-based CHC cross-battery assessment and reading achievement: Strengthening the validity of interpretations drawn from Wechsler test scores. School Psychology Quarterly, 15(3), 295–329.
  21. Flanagan, D. P., Alfonso, V. C., Ortiz, S. O.,& Dynda, A. M. (2010). Integrating cognitive assessment in school neuropsychological evaluations. In D. C. Miller (Ed.), Best practices in school neuropsychology: Guidelines for effective practice, assessment, and evidence-based intervention (pp. 101–140). Hoboken, NJ: Wiley.
  22. Flanagan, D. P., & Kaufman, A. S. (2004). Essentials of WISC-IV assessment. NewYork: John Wiley & Sons Inc. available at: https://books.google.com/books?hl=en&lr=&id=Zbe0rBxZPcEC&oi=fnd&pg=PR7&dq=wisc-iv+structure&ots=uBKYDgzoNP&sig=lZ0PBGzaLwXtGHCnVOQiG-lik7A#v=onepage&q=wisc-iv%20structure&f=false
  23. Golay, P., Reverte, I., Rossier, J., Favez, N., & Lecerf, T. (2013). Further insights on the French WISC–IV factor structure through Bayesian structural equation modeling. Psychological Assessment, 25(2).
  24. Kaufman, A. S. (2013). Intelligent testing with Wechsler’s fourth editions: Perspectives on the Weiss et al. studies and the eight commentaries. Journal of Psychoeducational Assessment, 31, 224-234.
  25. Keith, T. Z., Goldenring Fine, J., Taub, G. E., Reynolds, M. R., & Kranzler, J. H. (2006). Higher order, multisample, confirmatory factor analysis of the Wechsler Intelligence Scale for Children-Fourth edition: what does it measure. School psychology review, 35(1).
  26. Keith, T. Z., & Reynolds, M. R. (2012). Using confirmatory factor analysis to aid in understanding the constructs measured by intelligence tests. In D. P. Flanagan & P. L. Harrison (Eds.), Contemporary intellectual assessment: Theories, tests, and issues (3rd ed). New York, NY: Guilford Press.
  27. Kim, S.K. (2010). Evaluating the invariance of cognitive profile patterns derived from profile analysis via multidimensional scaling (PAMS): A bootstrapping approach. International Journal of Testing,10, 33-46.
  28. Kruskal, J. B., (1964). Nonmetric MDS: A Numeral Method. Psychometrika, 29. 115-129.
  29. Lecerf, T., Rossier, J., Favez, N., Reverte, I., & Coleaux, L. (2010). The Four- vs. Alternative Six-Factor Structure of the French WISC-IV: Comparison Using Confirmatory Factor Analyses. Swiss journal of psychology, 69: 221-232.
  30. Reynolds, R. R., Vannest, J. V., & Fletcher-Janzen, E. (2013). Encyclopedia of Special Education, NewYork: John Wiley & Sons Inc.
  31. Schneider, W. J., & McGrew, K. S. (2012). The Cattell-Horn-Carroll Model of Intelligence. In D. P. Flanagan, & P. L. Harrison (Eds.), Contemporary intellectual assessment: Theories, tests, and issues (3rd ed., pp. 99–144). New York, NY :Guilford Press.
  32. Tay, L., Drasgow, F., Rounds, J., Williams, B. A. (2009). Fitting Measurement Models to Vocational Interest Data. Journal of applied Psychology (APA), 94 (5) , 1287-1304.
  33. Watkins, M. W. (2010). Structure of the Wechsler Intelligence Scale for Children—Fourth Edition among a national sample of referred students. Psychological assessment, 22(4): 782-787.
  34. Watkins, M. W., Wilson, S. M., Kotz, K. M., Carbone, M. C., & Babula, T. (2006). Factor Structure of the Wechsler Intelligence Scale for Children–Fourth Edition among Referred Students. Educational and psychological measurement, 66(6): 975-983.
  35. Weiss, L. G., Keith, T. Z., Zhu, J., & Chen, H. (2013). WISC-IV and Clinical Validation of the Four- and Five-Factor Interpretative Approaches, journal of psychoeducational assessment, 31(2): 114-131.
  36. Williams, P., Weiss, L., & Rolfhus, E. (2003). WISC-IV technical report #2 psychometric properties, the Psychological Corporation, a Harcourt Assessment Company.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار