اثربخشی آموزش فرزندپروری مبتنی بر رویکرد پذیرش و تعهد به مادران بر عزت نفس کودکان دچار شکاف لب و کام: پژوهش مورد منفرد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان

2 استاد گروه روانشناسی دانشگاه اصفهان

چکیده

هدف: هدف پژوهش تعیین میزان اثربخشی آموزش فرزندپروری به­شیوه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به مادران بر عزت نفس کودکان دچار شکاف لب و کام بود. روش: روش پژوهش موردی و جامعه آماری کلیه کودکان سن دبستان دچار شکاف لب و کام استان اصفهان به­تعداد 65 نفر بود که تا ابتدای سال 1395 در تنها کلینیک تخصصی و حمایتی شکاف لب و کام در کشور به­نام کلینیک لبخند وابسته به خیریه امام حسین (ع) پرونده داشتند. از میان این کودکان، به­روش نمونه‌گیری به‌صورت هدف‌مند، 5 کودک که در غربال‌گری حد نصاب نمره 26 و کم‌تر را در پرسشنامه عزت نفس کوپر اسمیت 1967 کسب کرده بودند؛ انتخاب شدند. پس از سه جلسه خط پایه برای هر کودک، آموزش فرزندپروی مبتنی بر رویکرد پذیرش و تعهد به مادر هر یک از کودکان، به‌صورت انفرادی در 8 جلسه هفتگی هر جلسه 60 دقیقه ارائه و عزت نفس کودکان بعد از هر جلسه، و نیز در مرحله پیگیری 15 روزه، 1 ماهه و 3 ماهه مجدداً اندازه­گیری، و داده­ها بر اساس تحلیل دیداری و شاخص‌های آماری توصیفی تحلیل شد. یافته‌ها: یافته­ها نشان داد برای هر 5 آزمودنی نمر‌ه‌های میانه و میانگین در مداخله نسبت به خط پایه افزایش داشته و روند با ثبات و صعودی بوده است. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج این پژوهش، می‌توان آموزش فرزندپروری مبتنی بر رویکرد پذیرش و تعهد به مادران را روش موثری برای افزایش عزت نفس کودکان دچار شکاف لب و کام و سایر کودکان با معلولیت های مشابه در نظر گرفت و با مداخله به هنگام عزت نفس آن­ها را بهبود بخشید. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of ACT based parenting training to mothers on the self -esteem of children with cleft lip and palate: A single subject study

نویسندگان [English]

  • M. S. Faghihi 1
  • M B. Kajbaf 2
1 . M. A. in psychology, Islamic Azad University, Isfahan branch, Isfahan, Iran
2 *. Corresponding author, Professor of psychology, Isfahan University, Isfahan, Iran, Email: m.kajbaf2006@gmail.com
چکیده [English]

Aim: The goal of the present study was to examine the effect of training mothers to use acceptance and commitment therapy (ACT) parenting skills on the self-esteem of their children with cleft lips and palates. Method: An isolated case method was used and the population was composed of all 65 elementary school children with Clift lips and palates in Isfahan province who were registered in the only professional and supportive clinic of Cleft lip and palate in the country, Labkhand clinic affiliated with Imam Hosain charity. Five children were chosen. These children scored 26 and less on Cooper Smith’s Self-Esteem Inventory (1967). After three baseline sessions for each child, ACT parenting skills were taught to their mothers in eight 60-minute weekly sessions. The child’s self-esteem was tested after each session as well as in 15-days, 30-days, and 90-days follow up sessions and the results were obtained via descriptive statistics. Findings: The findings have shown that in all five subjects, mean and median scores decreased compared to base line and as a result of intervention. In addition, this remained stable at follow up. Conclusion: Based on the results of the present study, training mothers with children with cleft lips and palates and possibly with similar deformities, with ACT parenting skills, can be considered as an effective method in increasing self-esteem of these children and timely intervention can improve the children's self-esteem.

مراجع

  1. منابع
  2. احدی، حسن.، و محسنی، نیک‌چهره. (1388). روان‌شناسی رشد: مفاهیم بنیادی در روان‌شناسی نوجوانی و جوانی. تهران: انتشارات جیحون.
  3. باخ، پاتریشا، و مورگان، دانیل. (1394).ACT در عمل: مفهوم‌پردازی مورد در درمان پذیرش و تعهد. ترجمه: سارا کمالی و نیلوفر کیان‌راد، تهران: انتشارات ارجمند. (تاریخ انتشار اثر به‌زبان اصلی، 2008).
  4. پروین، لارنس. (1394). روان‌شناسی شخصیت نظریه و پژوهش: ویرایش هشتم. ترجمه: محمدجعفر جوادی و پروین کدیور، تهران: نشر آبیژ. (تاریخ انتشار اثر به‌زبان اصلی، 2011).
  5. حسینیان، سیمین.، پورشهریارری، مه‌سیما.، و نصراله‌کلانتری، فاطمه. ( 1386). رابطه بین شیوه‌های فرزندپروری مادران و عزت نفس دانش‌آموزان دختر ناشنوا و شنوا. پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، 7(4): 384- 367.
  6. خباز، محمود. بهجتی، زهرا. ناصری، محمد. (1390). رابطه حمایت اجتماعی و سبک‌های مقابله، با تاب‌آوری در پسران نوجوان فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 5(4 پیاپی 20): 123-108.
  7. دانش، عصمت.، رضابخش، حسین.، بهمنی، زهرا.، و سلیمی‌نیا، نرگس. (1390). رابطه بین شیوه‌های فرزندپروری با عزت نفس جنسی و مولفه‌های آن در دانشجویان زن دانشگاه. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 5(4 پیاپی 20): 123-108.
  8. دانش، عصمت.، نیکومنش، نرسانگا.، سلیمی‌نیا، نرگس.، سابقی، لیلا.، و شمشیری، مینا. (1393). رابطه صفات شخصیتی مادران با کمال‌گرایی دختران نوجوان آن‌ها. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 8(4 پیاپی 32): 78-63.
  9. دانش، عصمت.، حکیمی، زهرا.، شمشیری، مینا.، و سلیمی‌نیا، نرگس. (1394). اثربخشی آموزش مهارت‌های مدیریت رفتار به مادران بر کاهش نشانه‌های اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی کودکان آن‌ها. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 5(3 پیاپی 19): 39-55.
  10. رحمانی، پریسا.، و محب، نعیمه. (1390). بررسی شیوه‌های فرزندپروری و جو عاطفی خانواده کودکان مبتلا به اضطراب فراگیر و کودکان فاقد اضطراب. مجله علوم تربیتی، 4(1 پیاپی 13): 67-78.
  11. سیگل، دنیل جی.، و هارتسل، مری. (1390). رویکردی نوین در فرزندپروری: از درون به برون. ترجمه مهرناز شهرآرای و مریم اسفاری. تهران: آسیم. (تاریخ انتشار اثر به‌زبان اصلی، 2009).
  12. شولتز، دوان. (1392). نظریه‌های شخصیت: چاپ یازدهم. ترجمه: یوسف کریمی، فرهاد جمهری، سیامک نقشبندی، بهزاد گودرزی، هادی بحیرایی و محمدرضا نیک‌خو. تهران: ارسباران. (تاریخ انتشار اثر به‌زبان اصلی، 2009).
  13. فراهانی، حجت‌اله.، عابدی، احمد.، آقامحمدی، سمیه.، و کاظمی، زینب. (1392). روان‌شناسی طرح‌های منفرد در علوم رفتاری و پزشکی (رویکرد کاربردی). تهران: روان‌شناسی و هنر.
  14. فتحی‌آشتیانی، علی.، و داستانی، محبوبه. (1390). آزمون‌های روان‌شناختی: ارزشیابی شخصیت و سلامت روان. چاپ ششم. تهران: موسسه بعثت.
  15. فتی، لادن و موتابی، فرشته. (1385). مهارت‌های برقراری ارتباط موثر: کتاب کار دانشجو. تهران: طلوع.
  16. گال، مردیت.، بورگ، والتر.، و گال، جویس. (1395). روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روان‌شنانسی. جلد اول. چاپ یازدهم ترجمه احمدرضا نصر و همکاران. تهران: سمت. (تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی، 2006).
  17. میرزاجانی، صدرا. (1393). رابطه ساختاری عزت نفس و سلامت عمومی با بروز رفتار پرخاشگرانه در دختران فراری. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 8(2 پیاپی 30): 127-107.
  18. Brown, B, F,. Whittingham,K,. Boyd, R, N,. McKinlay, L,.& Sofronoff, K. (2014). Improving child and parenting outcomes following paediatric acquired brain injury: a randomised controlled trial of stepping stones triple P plus acceptance and commitment therapy. Journal of Child Psychology and Psychiatry,55(10):1172-1183.
  19. Brunnegard, K. & Lohmander, A. (2007). A cross-sectional study of speech in 10 year old children with cleft palate: results and issues of rater reliability. Cleft Palate Craniofac journal, 44(1): 33–44.
  20. Butler, k. (2015). Parenting Programs in the ACT. Families ACT.
  21. Cicchetti, D. (2010). Resilience under conditions of extreme stress: A multilevel perspective. World Psychiatry, 9(3): 145-154.
  22. Cipani, E. (2009). Practical research methodes for educators. New York: Springer publishing company.
  23. Coyne, L,W. & Murrell, A, R,. (2009). The joy of parenting:an acceptance & commitment therapy guide to effective parenting in the early years. 1st edn. Oakland: New harbinger publications.
  24. Dixon, M. J., Marazita, M. L., Beaty, T. H., & Murray, J. C. (2011). Cleft lip and palate: Understanding genetic and environmental influences. Nature Reviews Genetics, 12(1): 167–178.
  25. Fabiano, G. A. (2007). Father participation in behavioral parent training for ADHD: Review and recommendations for increasing inclusion and engagement. Journal of Family Psychology, 21(4): 683-93.
  26. Harvey, S.T., & Taylor, J.E. (2010). A meta-analysis of the effects of psychotherapy with sexually abused children and adolescents. Clinical Psychology Review, 30(1): 517-535.
  27. Hayes, S, C. & Strosahl, K, D. (2010). A Practical guid to acceptance and commitment therapy. New York: Springer scince and business media inc.
  28. Kazdin, A, E,. (2016). Research design in clinical psychology. (5th.ED). Person educ.
  29. Lawrence, J,. Ashford, K,. Dent, P,. (2006). Gender differences in coping strategies of undergraduate students and their impact on self-esteem and attainment. Learn Higher Eduction journal. 7(3):273-81.
  30. Neville, B, W,. Damm, D, D,. Allen, C, M,. Bouquot, J, E,. (2016). Oral and maxillofacial pathology. (4th.ED.). WB saunders company. Philadelphia. pp. 763–774.
  31. The Center for Children with Special Needs Seattle Children’s Hospital, Seattle, WA. (2010). Cleft Lip and Palate. Critical elements of care.
  32. Trindade, I. K., Gaia, B. F., Cheng, C. K., Trindade, P. A., Bastos, J. C., & Mattos, B. S. (2012). Cleft lip and palate: recommendations for dental anesthetic procedure based on anatomic evidences. Journal of Applied Oral Science, 20(1): 122– 127.
  33. Yew, C, C,. Alam, M, K,. Abdul Rahman, s,.(2016). Multivariate analysis on unilateral cleft lip and palate treatment outcome by EUROCRAN index: A retrospective study. International Journal of Pediatric Otorhinolaryngology, 24(1): 42-49.
  34. Mossey, P, A,. Little, j, Munger, R, G,. Dixon, M, J,. Shaw, W, C,.(2009). Cleft lip and palate: Paediatric surgery. The Lancet Seminars, 21(3):1773-85.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار