الگوی ساختاری فرسودگى تحصیلى بر اساس متغیرهاى حمایت اجتماعى ادراک شده، عدالت آموزشى و انگیزش تحصیلى دانشجویان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری

2 دانشگاه آزاد رودهن

3 دانشیار گروه روان‌شناسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران

چکیده

هدف: هدف پژوهش تعیین نقش میانجیگر [D1] ابعاد انگیزش تحصیلی در رابطه بین حمایت اجتماعی ادراک شده و عدالت آموزشی با فرسودگی تحصیلی در دانشجویان بود. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری پژوهش شامل تمام دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحدهای تهران مرکز، تهران شرق و دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی واحد تهران در سال تحصیلی ۹۶-۱۳۹۵ به ­تعداد 83834 نفر بود که از میان آن‌ها به روش نمونه ‌برداری تصادفی چند مرحله­ای به این صورت که در مرحله اول 3 دانشگاه، از هر دانشگاه 3 دانشکده و از هر دانشکده 3 کلاس به­ صورت تصادفی و در نهایت از رشته­های حسابداری، روان­شناسی، میکروبیولوژی، علوم اجتماعی و مهندسی ژنتیک بر اساس پیشنهاد گاداگنولی و ولیسر (1998) و تعداد پارامترها ۴۱۰ نفر انتخاب شد. ابزار پژوهش پرسشنامه فرسودگی تحصیلی برسو  ۱۹۹۷، مقیاس انگیزش تحصیلی والرند، پلیتیر، بلایس، بریر، سنسال و همکاران (۱۹۹۲)، پرسشنامه عدالت آموزشی گل‌پرور (۱۳۸۹) و مقیاس چند وجهی حمایت ادراک شده زیمت، داهلم، زیمت و فارلی (1988) بود. پس از حذف 40 پرسشنامه مخدوش و 4 داده­ پرت، با استفاده از روش الگویابی معادله‌های ساختاری داده‌ها تحلیل شد. یافته­ها: نتایج نشان داد ضریب مسیر غیرمستقیم بین عدالت آموزشی و فرسودگی تحصیلی (121/0- =β، 002/0 =P) و حمایت اجتماعی ادراک شده و فرسودگی تحصیلی (253/0- =β، 001/0 =P) منفی است. نتیجه‌گیری: ضروری است که همه دانشجویان در محیط آموزشی از امکانات و حمایت کافی برخوردار شوند تا زمینه رشد و شکوفایی استعدادهای آن­ها  فراهم شود و بتوانند در راستای رسیدن به اهداف خود، انگیزه کافی برای تلاش و تکاپو پیدا کنند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Structural model of academic burnout based on perceived social support, educational justice, and academic motivation variables of students

نویسندگان [English]

  • Noriyeh Yosefi 1
  • Hasan Pasha Sharifi 2
  • Nastaran Sharifi 3
1 Phd student
2 Roodehen Branch
3 Roodehen branch, Islamic Azad University, Roodehen, Iran
چکیده [English]

Aim: This study purpose was to determine the mediating role of academic motivations component in the relationship between perceived social support and educational justice with students’ academic burnout. Method: Method was correlational and statistic population included all students of Islamic Azad University Tehran center and Tehran east branches and Islamic Azad University, Tehran Medical Branch in 2016-2017 first semester with the quantity of 83834 people which through them in a multi-stage random sampling method, in the first stage, 3 universities, from each university 3 colleges and 3 class from each of college, were randomly selected, and finally from departments of Accounting, Psychology, Microbiology, Social Sciences, and genetic engineering, 410 people were selected based on Guadagnoli & Velicer's offer (1998) and the number of parameters. The study tool included Academic Burnout Questionnaire by Berso 1997; Academic Motivation Scale by Vallerand, Pelletier, Blais, Briere, Senecal, et al. (1992); Educational Justice Questionnaire by Golparvar (2010); and Multidimensional Scale of Perceived Social Support by Zimet, Dahlen, Zimet, & Farley (1998). After removal of 40 distortion questionnaires and four outliers, the data were analyzed by structural equation modeling. Results: The result showed that the indirect path between educational justice with academic burnout (β= -0.121, P= 0.002) and perceived social support with academic burnout (β= -0.253, P= 0.001) is negative and significant. Conclusion: It is imperative that all students have enough facilities and support in the educational environment to provide their potential for the growth and prosperity of talent to find the motive for their efforts in order to achieve their goals.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Burnout
  • educational
  • justice
  • Motivation
  • social
  • support

مراجع

  1. منابع
  2. آسایش، حمید.، شریفی فرد، فاطمه.، موسوی، مجتبی.، طاهری خرامه، زهرا.، علی اکبرزاده آرانی، زهرا.، شعوری بیدگلی، علی‌رضا. (1395). همبستگی تنیدگی، فرسودگی و عملکرد تحصیلی دانشجویان پرستاری و پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی قم. مجله دانشگاه علوم پزشکی قم، 10(7): 83-74.
  3. بای، نرگس.، حسن ‌آبادی، حمیدرضا.، و کاوسیان، جواد. (1395). الگوی ساختاری باورهای شایستگی و ادراک از کلاس درس با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان: نقش رفتارها و باورهای پیشرفت. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، ۱۱ (۱ پیاپی ۴۱): ۸۳-۶۷.
  4. بدری گرگری، رحیم.، مصرآبادی، جواد.، پلنگی، مریم.، و فتحی، رحیمه. (1391). ساختار عاملی پرسشنامه فرسودگی تحصیلی با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی در دانش آموزان متوسطه. فصلنامه اندازه‌گیری تربیتی، 2(3): 188-171.
  5. بهروزی، ناصر.، شهنی ییلاق، منیجه.، و پورسید، سید مهدی. (۱۳۹۱). رابطه کمال‌گرایی، استرس ادراک شده و حمایت اجتماعی با فرسودگی تحصیلی. نشریه راهبرد فرهنگ، ۵(4): ۱۰۲-۸۳.
  6. پورسید، سید مهدی.، متولی، محمد مسعود.، پورسید، سید رضا.، و ابراهیمی، زهرا. (۱۳۹۴). رابطه استرس ادراک‌ شده، کمال‌گرایی و حمایت اجتماعی با فرسودگی تحصیلی و عملکرد تحصیلی دانشجویان. نشریه راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، ۸(۳): ۱۹۴-۱۸۷.
  7. ثناگو، اکرم.، نوملی، مهین.، و جویباری، لیلا. (۱۳۹۰). تبیین عدالت آموزشی در دانشجویان علوم پزشکی: بررسی دیدگاه و تجربیات دانشجویان علوم پزشکی. افق توسعه آموزش پزشکی، ۴(۳): ۴۴-۳۹.
  8. خباز، محمود.، کریمی، یوسف.، کریمیان، نادر.، و شه ‌بخش، افشین. (۱۳۹۳). بررسی و مقایسه رابطه بین ابعاد کمال‌گرایی و حمایت اجتماعی با فرسودگی تحصیلی در دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی. پژوهش‌های روان‌شناسی بالینی و مشاوره، ۴(۲): ۹۶-۸۲.
  9. دشت بزرگی، زهرا. (1395). رابطه تعلل ‌ورزی و کمال‌گرایی تحصیلی با فرسودگی تحصیلی و عملکرد تحصیلی در دانشجویان پزشکی. دو ماهنامه علمی-پژوهشی راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 9(1): 41-34.
  10. سالاری، کرامت.، و بادامی، رخساره. (۱۳۹۳). رابطه حمایت اجتماعی دبیران تربیت بدنی و انگیزش پیشرفت دانش‌آموزان در فعالیت‌های ورزشی. مطالعات روان‌شناسی ورزشی، 8(3): ۴۹-۵۸.
  11. سحاقی، حکیم.، و مریدی، ژاله. (۱۳۹۴). رابطه حمایت اجتماعی و یادگیری خودتنظیمی با فرسودگی تحصیلی در دانشجویان جندی شاپور اهواز. نشریه راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، ۲(۲): ۵۳-۳۵.
  12. سندرسون (1392) روان‌شناسی سلامت. ترجمه فرهاد جمهری، فرحناز مسچی، شیدا سوداگر، علی اکبر ثمری، فرهاد هژیر و همکاران. تهران. انتشارات سرافراز. (تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی، 2013).
  13. سیاری، حبیب الله.، لطفی‌ پور، پیمان.، و کاظم‌ پور، اسماعیل. (۱۳۹۱). تأثیر آموزش مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات در توسعه عدالت آموزشی. فصلنامه روان‌شناسی تربیتی، 8(3): ۲۵-۱.
  14. شریفی‌ فرد، فاطمه.، نوروزی، کیان.، حسینی، محمد علی.، آسایش، حمید.، نوروزی، مهدی. (۱۳۹۳). عوامل مرتبط با فرسودگی تحصیلی در دانشجویان پرستاری و پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی قم در سال ۱۳۹۲. آموزش پرستاری، ۳(۳): ۶۸-۵۹.
  15. صیف، محمد حسن. (1396). مدل علی تطبیقی فرسودگی تحصیلی در بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی و پیام نور. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 5(1): 23-11.
  16. عظیمی، افسانه.، افروز، غلامعلی.، درتاج، فریبرز.، و نعمت طاوسی، محترم. (1394). نقش مسند مهارگری و خودکارامدی در پیش ‌بینی انگیزش تحصیلی دانش آموزان. فصلنامه پژوهش در نظام-های آموزشی، 9(1): 18-1.
  17. قدم ‌پور، عزت اله.، فرهادی، علی.، و نقی بیرانوند، فاطمه. (۱۳۹۵). تعیین رابطه بین فرسودگی تحصیلی با اشتیاق و عملکرد تحصیلی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی لرستان. پژوهش در آموزش علوم پزشکی، ۸(۲): ۶۸-۶۰.
  18. کریمی، کامبیز.، کاوسیان، جواد.، کرامتی، هادی.، عرب‌ زاده، مهدی.، و رمضانی، ولی اله. (۱۳۹۵). الگوی ساختاری کمال‌گرایی، انگیزش تحصیلی و بهزیستی روان‌شناختی در دانش‌آموزان دبیرستانی. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، ۱۰(۳): ۳۲۷-۳۱۱.
  19. گل‌پرور، محسن. (۱۳۸۹). بررسی نقش اخلاق تحصیلی، عدالت و بی‌ عدالتی آموزشی در رفتارهای مدنی-تحصیلی دانشجویان. نوآوری‌های مدیریت آموزشی (اندیشه‌های تازه در علوم تربیتی)، ۵(4): ۴۱-۲۵.
  20. مرزوقی، رحمت ‌اله.، حیدری، معصومه.، و حیدری، الهام. (۱۳۹۲). بررسی رابطه عدالت آموزشی با فرسودگی تحصیلی دانشجویان دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی. گام‌های توسعه در آموزش پزشکی، ۱۰(۳): ۳۳۴-۳۲۸.
  21. موسوی، شایسته.، ابوالمعالی الحسینی، خدیجه.، و میرهاشمی، مالک. (۱۳۹۶). ساختار عاملی تأییدی مقیاس ارزیابی شایستگی تحصیلی در دانش‌آموزان دختر نوجوان. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، ۱۱(۲): ۲۹۴-۲۷۵.
  22. ناصری، فاطمه.، و کارشکی، حسین. (1396). نقش میانجیگرایانه بی ‌انگیزگی در رابطه باورهای انگیزشی، پیشرفت تحصیلی و فرسودگی تحصیلی. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 17(3): 174-163.
  23. نعامی، عبدالزهرا. (۱۳۸۸). رابطه بین کیفیت تجارب یادگیری با فرسودگی تحصیلی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه شهید چمران اهواز. مطالعات روان‌شناختی، ۵(۳): ۱۳۴-۱۱۷.
  24. ویسانی، مختار.، غلامعلی لواسانی، مسعود.، و اژه‌ای، جواد. (۱۳۹۱). نقش اهداف پیشرفت، انگیزش تحصیلی و راهبردهای یادگیری بر اضطراب آمار: آزمون مدل علی. مجله روان‌شناسی، ۱۶(۲): ۱۶۰-۱۴۲.
  25. یارمحمدزاده، پیمان.، و فیض ‌اللهی، زهرا. (۱۳۹۵). تعیین رابطه حمایت اجتماعی، انگیزه تحصیلی با خودکارامدی تحصیلی دانش‌آموزان دبیرستان‌های شهر تبریز و آذرشهر. جامعه‌شناسی کاربردی، ۲۷ (1): ۱۶۹-۱۵۷.
  26. References
  27. Baum, A., Revenson, T. A., & Singer, J. E. (2012). Handbook of health psychology. New York: Psychology Press.
  28. Buchwald, P. (2017). Social support. In Reference Module in Neuroscience and Biobehavioral Psychology: Elsevier.
  29. Ditzen, B., & Heinrichs, M. (2014). Psychobiology of social support: the social dimension of stress buffering. Restorative Neurology and Neuroscience, 32(1): 149-162.
  30. Eisenberger, N. I. (2013). An empirical review of the neural underpinnings of receiving and giving social support: Implications for health. Psychosomatic Medicine, 75(6): 545-556.
  31. Gaumer Erickson, A. S., Noonan, P. M., Zheng, C., & Brussow, J. A. (2015). The relationship between self-determination and academic achievement for adolescents with intellectual disabilities. Research in Developmental Disabilities, 36(1): 45-54.
  32. Guadagnoli, E., & Velicer, W. F. (1998). Relation to sample size to the stability of component patterns. Psychological Bulletin, 103(2): 265-275.
  33. Ho, R. (2006). Handbook of univariate and multivariate data analysis and interpretation with SPSS. Boca Raton London, New York, Chapman & Hall/CRC.
  34. Hughes, J. N., Im, M. H., & Wehrly, S. E. (2014). Effect of peer nominations of teacher-student support at individual and classroom levels on social and academic outcomes. Journal of School Psychology, 52(3): 309-322.
  35. Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling, 2nd edition. New York & London: Guilford press.
  36. Lee, S. J., Choi, Y. J., & Chae, H. (2017). The effects of personality traits on academic burnout in Korean medical students. Integrative Medicine Research, 6(2): 207-213.
  37. Lin, S.-H., & Huang, Y.-C. (2014). Life stress and academic burnout. Active Learning in Higher Education, 15(1): 77-90.
  38. Litalien, D., Morin, A. J. S., Gagne, M., Vallerand, R. J., Losier, G. F., & Ryan, R. M. (2017). Evidence of a continuum structure of academic self-determination: A two-study test using a bifactor-ESEM representation of academic motivation. Contemporary Educational Psychology, 51(1):67-82.
  39. Rackow, P., Scholz, U., & Hornung, R. (2015). Received social support and exercising: An intervention study to test the enabling hypothesis. British journal of health psychology, 20(4): 763-776.
  40. Rahmati, Z. (2015). The study of academic burnout in students with high and low level of self-efficacy. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 52(3): 49-55.
  41. Raiziene, S., Pilkauskaite-Valickiene, R., & Zukauskiene, R. (2014). School burnout and subjective well-being: Evidence from cross-lagged relations in a 1-year longitudinal sample. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 29(4): 3254-3258.
  42. Ramey, H. L., & Rose‐Krasnor, L. (2012). Contexts of structured youth activities and positive youth development. Child Development Perspectives, 6(1): 85-91.
  43. Salmela-Aro, K., & Upadyaya, K. (2014). Developmental trajectories of school burnout: Evidence from two longitudinal studies. Learning and Individual Differences, 36(1):60-68.
  44. Santos, L. M., Amorim, L. D., Santos, D. N., & Barreto, M. L. (2015). Measuring the level of social support using latent class analysis. Social Science Research, 50(1): 139-146.
  45. Seibert, G. S., May, R. W., Fitzgerald, M. C., & Fincham, F. D. (2016). Understanding school burnout: Does self-control matter? Learning and Individual Differences, 13(1):120-127.
  46. Silva, A. G., Cerqueira, A. T., & Lima, M. C. (2014). Social support and common mental disorder among medical students. Brazilian journal of epidemiology, 17(1): 229-242.
  47. Taylor, G., Jungert, T., Mageau, G. A., Schattke, K., Dedic, H., Rosenfield, S., & Koestner, R. (2014). A self-determination theory approach to predicting school achievement over time: the unique role of intrinsic motivation. Contemporary Educational Psychology, 39(4): 342-358.
  48. Timo, J., Sami, Y., Anthony, W., & Jarmo, L. (2016). Perceived physical competence towards physical activity, and motivation and enjoyment in physical education as longitudinal predictors of adolescents’ self-reported physical activity. Journal of Science and Medicine in Sport, 19(9):750-754.
  49. Vallerand, R. J., Pelletier, L. G., Blais, M. R., Briere, N. M., Senecal, C., & Vallieres, E. F. (1992). The academic motivation scale: A measure of intrinsic, extrinsic, and motivation in education. Educational and Psychological Measurement, 52(4): 1003-1017.
  50. Yamada, Y., Klugar, M., Ivanova, K., & Oborna, I. (2014). Psychological distress and academic self-perception among international medical students: the role of peer social support. BMC Medical Education, 14(1): 256-261.
  51. Zimet, G. D., Dahlen, N. W., Zimet, S. G., & Farley, G. K. (1988). The Multidimensional scale of perceived social support. Journal of Personality Assessment, 52(1): 30-41.
  52. Zimet, G. D., Powell, S. S., Farley, G. K., & Werkman, S., & Berkoff, K. A. (1990). Psychometric characteristics of the multidimensional scale of perceived social support. Journal of Personality Assessment, 55(3 & 4): 610-617.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار