اثربخشی آموزش گروهی مفاهیم رویکرد سیستمی بوئن بر تمایزیافتگی مادران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی

2 دانشگاه شهید بهشتی

3 دانشگاه شهید رجایی

چکیده

چکیده هدف: هدف پژوهش تعیین میزان اثربخشی آموزش گروهی مفاهیم رویکرد سیستمی بوئن بر تمایزیافتگی مادران بود. روش: روش پژوهش شبه آزمایشی با پیش­آزمون، پس­آزمون و پی­­گیری 2 ماهه و جامعه آماری 430 مادر ساکن در شهرک فجر در سال 1391 بود. از این تعداد، مدیر شهرک از150 مادر که معیارهای این پژوهش را داشتند دعوت کرد که در سالن همایش حضور یابند. سپس اسامی مادران مایل به همکاری، داخل کیسه­ ریخته و 30 مادر از طریق قرعه­کشی انتخاب و به­صورت تصادفی در دو گروه 15 نفری آزمایش و گواه جایگزین شد. ابزار پژوهش پرسش­نامه‌ تمایزیافتگی اسکورون 2003 بود و مداخله در 17 جلسه، هر جلسه 90 دقیقه در هفته یک­بار اجرا شد. یافته­ها: نتایج نشان داد آموزش مفاهیم رویکرد سیستمی بوئن بر نمره کلی تمایزیافتگی، واکنش‌پذیری هیجانی، گریزعاطفی، هم­آمیختگی عاطفی با دیگران، تاثیر داشته ولی بر­خرده مقیاس‌ جایگاه من تاثیری نداشته است. نتایج داده‌ها بعد از دو ماه در همه خرده مقیاس­ها تفاوت معنی­دار با گروه گواه و پایداری اثر آموزش در گروه آزمایش را نشان داد. نتیجه­گیری: چون آموزش تمایزیافتگی می­تواند به استقلال فرزندان و رضایت خانوادگی زوج­ها ­کمک کند، پیشنهاد می‌شود از رویکرد سیستمی بوئن به­عنوان رویکردی اثربخش در افزایش میزان تمایزیافتگی مادران و موارد مشابه استفاده شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of group training concepts of Bowen’ systemic approach on mothers’ differentiation

چکیده [English]

Abstract
Aim: Aim of study was determine rate of the effectiveness of group training concepts of Bowen’ systemic approach on mothers’ differentiation. Methods: Methods was quasi experimental with pretest, posttest and a follow up of two months and the statistical community were all women living in Fajr city the number of 430 persons in 2012 years. 150 mothers with children aged 5 to 12, who had criteria for our study, were selected randomly and from among them, 30 women randomly were replaced in two groups experimental group (N= 15) and control group (N= 15). Experimental group received 17 sessions education of Bowen’ systemic approach within eight weeks, every session was 90-minutes. Both group completed Askwron (2003) questionnaire. Data processing was used with covariance analysis and repeated measurement analysis. Results: Results showed concepts teaching of Bowen’ systemic approach in experimental group has significant affect on the overall score of differentiation, emotional reactivity, emotional escape and emotional fusion with others, but did not significant effect on ego status compare with the control groups. Also follow up after two months showed significant effect on all of subscales in experimental group. Conclusion: Due to Bowen’ systematic approach as effective approach on mothers’ differentiation, it can be used to increase the rate of maternal differentiation in Iranian community.


Keywords: Bowen’ systemic approach, differentiation, group training, mothers

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bowen’ systemic approach
  • differentiation
  • group training
  • mothers

مراجع

  1. اسکیان، پرستو.، ثنایی‌ذاکر، باقر.، و نوابی‌نژاد، شکوه. (1384). بررسی تاثیر سایکودرام (روان‌نمایشگری) بر افزایش تمایزیافتگی فرد از خانواده اصلی در دانش آموزان دختر دبیرستان منطقه 5 تهران، فصلنامه پژوهش‌های مشاوره،4 (1): 42 -27
  2. اسکیان، پرستو.، و چنگیزی، فرهاد. (1387). بررسی رابطه تمایزیافتگی و سبک‌های هویت. مجموعه مقالات چهارمین سمینار سراسری دانشجویان، دانشگاه علم وصنعت.24-20
  3. ماسن، پاول‌هنری.، و هوسترون، کارول. (1387). رشد شخصیت کودک. ترجمه مهشید یاسایی. تهران، نشر مرکز. (تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی، 1995).
  4. بهاری، فرشاد. (1383). راهنمای ترسیم ژنوگرام خانواده. تهران، نشر دانژه.
  5. مونیکا، مک گلدریک.، رندی،گرسن.، و سیلویا، شکن برگر. (1389). ژنوگرام: سنجش و مداخله در مشاوره ازدواج و خانواده درمانی. ترجمه فرشاد بهاری. تهران، نشردانژه. (تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی، 1992).
  6. پروچاسکا، جیمز.، و نورکراس، جان. (1389). نظریه‌های روان‌درمانی. ترجمه یحیی سیدمحمدی. تهران، نشر روان. (تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی، 2007).
  7. غفاری، فاطمه.، رفیعی، حسن و ثنایی‌ذاکر، محمدباقر. (1389). اثربخشی آموزش خانواده با استفاده از «نظریه سیستمی بوئن» بر تمایزیافتگی و کارکرد خانواده‌های دارای فرزند معتاد. فصلنامه خانواده پژوهی، 6(22): 239-227
  8. فتوت، لیلا. (1389). بررسی تأثیر خانواده درمانی تلفیقی با رویکرد بوئن و شناختی-رفتاری بر کاهش طلاق. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت
  9. گلدنبرگ، ایرنه.، و گلدنبرگ، هربرت. (1388). خانواده درمانی. ترجمه حمیدرضا حسین شاهی براواتی، سیامک نقشبدی و الهام ارجمند. تهران، نشر روان. (تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی، 2001).
  10. محمودی‌مهر، مریم. (1389). تأثیر زوج‌درمانی گروهی با رویکرد بوئن بر میزان تمایزیافتگی زوج‌ها، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته مشاوره، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران.
  11. نجفلوئی، فاطمه. (1385). نقش تمایز خود در روابط زناشویی، فصلنامه اندیشه‌های نوین تربیتی دانشگاه الزهرا،3 (4): 37-27
  12. هادیان همدانی، رژینا. (1391). اثربخشی آموزش خانواده با رویکرد بوئن به شیوه گروهی بر افزایش رضایت زناشویی زوجین مراجعه‌کننده به مرکز مشاوره شهر همدان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته مشاوره، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران.
  13. یوسفی، ناصر. (1389). مقایسه اثر‌بخشی دو رویکرد خانواده درمانی مبتنی بر طرحواره درمانی و نظام عاطفی بوئن در مراجعین متقاضی طلاق شهر سقز. مجله اصول‌ بهداشت روانی، 13(4): 373-356.
  14. یوسفی، ناصر.، اعتمادی، عذرا.، و بهرامی، فاطمه. (1389). بررسی روابط ساختاری آسیب‌شناسی خود متمایزی در خانواده درمانی بوئن با بهزیستی ذهنی سلامت روانی و بهداشت کیفیت زناشویی «برازش» نظریه بوئن». مجله دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، 76: 68-12
  15. Bowen, M. (1987). Family therapy in clinical practice. New York: Aronson, p: 25-39
  16. Chung, H., & Gale, H. (2006). Comparing self-differentiation and psychological well-being between Korean and European American students. Journal of contemporary family therapy, 28 (3): 367-381.
  17. Fritzlan, L. (2008). Murray Bowen`s Insights in to family Dynamics. Bowen therapy update.Com
  18. Griffin, W. A., & Greens, S. M. (2003). Models of family theraphy: The essential guide. London: Brunner. J young Adulthood .13 (3): 281-290
  19. Hin Lin, E. d. (2006). Clinical applications of Bowen family systems theory. New York: Haworth Press, p: 67-114
  20. Kerr, M. E., & Bowen, M. (2001). Family evaluation. New York: Norton, p: 34-89
  21. Kerr, M. E., & Bowen, M. (2004). Living the theory, the family therapy networked. New York:Norton, p:39-70
  22. Mazurek, I. R. (2008). How families work from a Bowen family system persective. J counseling psycho. 21 (4):357-381
  23. Nurray, T. L., daniels, M., Harry, M., & Christine, E. (2006). Differentiation of self, Perceived Stress, and Symptom severity among patients with fibromyalgia syndrome. Journal of families, Systems & Health, 3 (11): 24-147
  24. Popko, O. (2004). Differentiation and test anxiety in adolescents. Journal of Adolescence. 27 (2): 645-662
  25. Schwartz, J. (2006). Examination of parenting styles of Processing Emotion and Differentiation of self, SAGE, Family journal. 14: 41-48
  26. Skowron, E., & Friedlander, M. (2002). The differentiation of self inventory Development and initial validation. Journal of Counseling Psychology. 28 (9): 235-246.
  27. Skowron, E. A., & Dendy, A. K. (2004). Differentiation of self and attachment in adulthood: Relational correlates of effortful control. Journal of Contemporary Family Therapy: An International Journal. 26 (4): 337-357
  28. Skowron, E. A., & Platt, L. F. (2005). Differentiation of self and child Abuse potential in young Adulthood. The family journal, 13 (3): 281-293.
  29. Skowron, E. A., & Smith, A. (2003). Bowen theory: a study of differentiation of self, social anxiety, and physiological symptoms. Contemporary Family Therapy. 24 (2): 355-69. www. The Bowen center.org, Bowen center for study of family

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار