اثربخشی رفتار درمانی دیالکتیکی بر استرس ادراک‌شده، خودکارآمدی و کیفیت زندگی بیماران دچار سرطان پستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)

چکیده

چکیدههدف: هدف پژوهش تعیین اثربخشی رفتار درمانی دیالکتیکی بر استرس ادراک­شده، خودکارآمدی و کیفیت زندگی  بیماران دچار سرطان پستان بود. روش: روش مطالعه نیمه­آزمایشی با گروه گواه و طرح پیش­آزمون، پس­آزمون و پی­گیری دوماهه و جامعه­آماری کلیه­ی زنان مراجعه­کننده به بخش آنکولوژی مرکز تشخیصی- درمانی بیمارستان هفت تیر تهران به­تعداد 1200 نفر بود که120 نفر آن­ها از مراجعان تازه­ تشخیص در سال 1392 بودند. پس از مصاحبه 30 نفر که ملاک­های ورود به پژوهش را داشتند، به­صورت در دسترس انتخاب و به­طور تصادفی در دو گروه 15 نفری آزمایش و گواه جایگزین شد.ند ابزار پژوهش، پرسش­نامه­های استرس ادراک­شده کوهن، کامارک و مرملستین (1983)، خودکارآمدی شرر و مادوکس (1982؛ نقل از ملکی پیربازاری، نوری و صرامی،1390) و ویراست سوم پرسش­نامه کیفیت زندگی سازمان پژوهش­های اروپایی آرونسون (1987؛ نقل از صفایی، دهکردی و طباطبایی، 1386) بود. گروه آزمایش 8 جلسه 2 ساعته هفته­ای یک­بار آموزش دید. یافته­ها: نتایج نشان­دهنده اثربخشی رفتار درمانی دیالکتیکی در کاهش استرس ادراک­شده و افزایش خودکارآمدی و کیفیت­ زندگی بیماران بود و اثر آن پس از 2 ماه نیز باقی­ماند. نتیجه­گیری: از رفتار درمانی دیالکتیکی می­توان به­عنوان روش موثری برای کاهش استرس، افزایش خودکارآمدی و کیفیت زندگی  بیماران دچار سرطان استفاده کرد. کلیدواژه­ها: استرس ادراک­شده، خودکارآمدی، دیالکتیکی، رفتار درمانی ، کیفیت زندگی

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Efficacy of dialectical behavior therapy on perceived stress, self-efficacy and quality of life in women with breast cancer

چکیده [English]

Abstract
Aim: The aim of this study was to determine the effectiveness of dialectical behavior therapy, on perceived stress, self-efficacy, and quality of life in women with breast cancer. Methods: The study method was quasi-experimental with pre and post test and a follow up of two months. The statistical population consisted of 120 patients recently diagnosed with cancer among 1200 patients referred to the oncology department of the diagnostic and therapeutic center of Haftom-e-Tir hospital in the year 2013 and 30 patients were chosen via accessible sampling and were divided randomly to either a control (N=15) or an experimental (N=15) group. The experimental group received eight weekly sessions of intervention, each session lasting 120 minutes. The research instruments were Cohen, Kamarck & Mermelstein's perceived stress scale (1983), the general self-efficacy scale (Scherer and Maddox, 1982) and the quality of life questionnaire published by the European Research Organization (Aaronson, 1987). Results: Results revealed that dialectical behavior therapy was effective in decreasing perceived stress as well as increasing self-efficacy and quality of life in women with breast cancer in the experimental group and that these effects were consistent two months after the termination of the intervention. The control group showed no significant changes at any of the three evaluation phases. Conclusion: Results indicated that using dialectical behavior therapy could be useful for decreasing perceived stress and increasing self-efficacy and quality of life in breast cancer patients.

Key words: behavior therapy, dialectical, quality of life, perceived stress, self-efficacy

کلیدواژه‌ها [English]

  • behavior therapy
  • dialectical
  • Quality of life
  • perceived stress
  • Self-Efficacy

مراجع

  1. احدی، حسن.، مهریار، امیرهوشنگ.، نفیسی، غلامرضا.، نیکوفر، علیرضا و جهانیان، سعید. (1390). مقایسه راهبردهای مقابله با استرس و افسردگی در سه گروه از بیماران مبتلا به سرطان. نشریه اندیشه و رفتار،6(21): 42-35.
  2. باستانی، فریده.، رحمت‌نژاد، لیلی.، جهدی، فرشته.، و حقانی، حمید. (1387). خودکفایتی شیردهی و استرس درک شده در مادران نخست‌زا. فصلنامه پرستاری ایران، 21(54): 23-9.
  3. پدرام، محمد.، محمدی، مسعود.، نظیری، قاسم.، و آیین‌پرست، ندا. (1389). اثربخشی گروه درمانی شناختی– رفتاری بر درمان اختلال اضطراب، افسردگی و ایجاد امیدواری در زنان دچار سرطان سینه. فصلنامه علمی– پژوهشی زن و جامعه. 1(4): 76-61.
  4. ترخان، مرتضی. (1392). اثربخشی آموزش گروهی مصون سازی در مقابل استرس بر خودکارآمدی اجتماعی و اضطراب اجتماعی افراد معتاد در حال ترک ( NA ). مجلّه ی پژوهش های روان‌شناسی اجتماعی، 2(5 ):110-100.
  5. حیاتی، فرخنده.، شاهسواری، آرزو.، و محمودی، محمود. (1388). بررسی ارتباط آسایش روانی با مشخصات فردی زنان دچار سرطان پستان مراجعه‌کننده به بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه-های علوم پزشکی شهر تهران، فصلنامه بیماری‌های پستان ایران، 2(1): 28-23.
  6. شعاع‌کاظمی، مهرانگیز.، و مومنی‌جاوید، مهرآور. (1391). مقایسه خودکارآمدی و میزان توان‌مندی زنان مبتلا به سرطان پستان و سالم. فصلنامه بیماری‌های پستان ایران، 5(1): 53-45.
  7. صفایی، آزاده.، مقیمی‌دهکردی، بیژن.، و طباطبایی، سیدحمیدرضا. (1386). بررسی روایی و پایایی پرسش‌نامه اختصاصی سنجش کیفیت زندگی در مبتلایان به سرطان. مجله ارمغان دانش، 12 (2): 46-25.
  8. علوی، خدیجه. (1390). رفتار درمانی دیالکتیکی. فصلنامه تازه‌های روان‌درمانی. 29(2 پیاپی 59)، 63-52.
  9. علیلو، مجید‌محمود.، و شریفی، محمدامین. (1390). رفتار درمانی دیالکتیکی برای اختلال شخصیت مرزی، تهران. انتشارات مرکز مشاوره تهران.
  10. کربلایی محمدمیگونی، احمد.، احدی، حسن.، شریفی، حسن‌پاشا.، و جزایری، سید مجتبی. (1389). اثربخشی رفتار درمانگری دیالکتیکی همراه با دارودرمانگری در مقایسه با دارودرمانگری در کاهش افکار خودکشی بیماران دچار افسردگی اساسی اقدام‌کننده به خودکشی. فصلنامه روان-شناسی کاربردی، 4(4 پیاپی 16): 42-26.
  11. کریمی، محمود.، نیکنامی، شمس‌الدین.، امین‌شکروی، فرخنده.، شمسی، محسن.، و حاتمی، علی. (1388). ارتباط بین اعتماد به نفس، خودکارآمدی، منافع و موانع درک‌شده با رفتار خودآزمایی پستان در رابطین بهداشتی زرندیه. فصلنامه بیماری‌های پستان، 2(2): 48-41.
  12. کهرزایی، فرهاد.، دانش، عصمت.، و آزادفلاح، پرویز. (1390). اثربخشی رفتار درمانگری شناختی در بهبود کیفیت زندگی بیماران دچار سرطان. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 5(2 پیاپی 18): 23-7.
  13. لطفی‌کاشانی، فرح.، وزیری، شهرام.، زین العابدینی، سیده نرگس.، و زین العابدینی، سیده نیلوفر. (1392). اثربخشی امید‌درمانی گروهی در کاهش پریشانی روان‌شناختی زنان دچار سرطان پستان. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 7(4 پیاپی 28): 58-45.
  14. مظلوم، سیدرضا.، دربان، فاطمه.، واقعی، سعید.، مدرس‌غروی، مرتضی.، کاشانی‌لطف‌آبادی، مسعود.، و شاد، محمد. (1390). بررسی تأثیر برنامه ایمن‌سازی در برابر استرس بر استرس ادراک‌شده پرستاران شاغل در بخش روان. فصلنامه مراقبت مبتنی بر شواهد، 2(2): 44-35.
  15. مظلومی، سعید.، مهری، علی.، و مروتی‌شریف‌آباد، محمدعلی. (1385). ارتباط بین اعتماد به نفس و خودکارآمدی با رفتارهای بهداشتی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد. مجله مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی، 3(2): 117-111.
  16. معصومیان، سمیرا. (1391). اثربخشی برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی (MBSR) بر کاهش افسردگی، افزایش کیفیت زندگی و خودکارآمدی بیماران دچار کمر‌ درد مزمن (CLBP). پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی. دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی.
  17. ملکی پیربازاری، معصومه.، نوری، ربابه.، و صرامی، غلامرضا. (1390). حمایت اجتماعی و علائم افسردگی: نقش واسطه‌ای خودکارآمدی. روان‌شناسی معاصر، 6(2): 34-25.
  18. Antoni, M. H., Lechner, S., Diaz, A., Vargas, S., Holley, H., Phillips, K., McGregor, B., Carver, Ch. S., & Blomberg, B. (2009). Cognitive-behavioral stress management effects on psychosocial and physiological adaptation in women undergoing treatment for breast cancer. Brain, Behavior, and Immunity, 23: 580-595.
  19. Antony, M. M., Bieling, P. J., Cox, B. J., Enns, M. W., & Swinson, R. P. (2006). Psychometric properties of the 42-item and 27-item version of the depression anxiety stress scales in clinical group and community sample. Psychological assessment, 2: 176-181.
  20. Bartlet, D., & Aldwin, D. (2007). The Effects of stress inoculation training on the anxiety and self-efficacy for eating disorders. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 75: 325-334.
  21. Bornovalova, M. A., & Daughters, S. B. (2007). How does Dialectical Behavior Therapy facilitate treatment retention among individuals with comorbid borderline personality disorder and substance use disorders? Clinical Psychology Review: 27: 923-943.
  22. Chen, P. Y., & Chang, H. C. (2007). The coping process of patients with cancer European. Journal of oncology nursing, 16 (1): 10-16.
  23. Cohen, S., Kamarck, T. & Mermelstein, R. (1983). A global measure of perceived stress. Journal of Health and Social Behavior, 24(4): 385-396.
  24. Choate, L. H. (2012). Counseling Adolescents Who Engage in Nonsuicidal Self-Injury: A Dialectical Behavior Therapy Approach. Journal of Mental Health Counseling. 34: 56-70.
  25. Cooper, J., & Costello, E. (2008). Stress inoculation training on the anxiety and depression of high school students. Journal of Clinical Psychology, 28: 199-208.
  26. Distefano, M., Riccardi, S., Capelli, G., Costantini, B., Petrillo, M., & Ricci, C. (2008). Quality of life and psychological distress in locally advanced cervical cancer patients administered pre- operative chemo radiotherapy. Gynecol Oncol, 111 (1): 144 -150.
  27. Federici, A., Wisniewski, L., & Ben-Porath, D.) 2012). Description of an Intensive Dialectical Behavior Therapy Program for Multidiagnostic Clients with Eating Disorders. Journal of Counseling & Development. 90: 330-340.
  28. Flugel‌Golle, K. f., Cha, S. S., Loehrer, L., Bauer, B. A., & Wahner- Roedler, D. L. (2010). Measurement of guality of life and participant experience with the mindfulness-based stress reduction program. Complementary therapies in clinical practice, 16: 36-40.
  29. Hayes, S. C., Luoma, J. B., Bond, F. W., Masuda, A., & Lillis, J. (2006). Acceptance and Commitment Therapy: Model, processes and outcomes. Behaviour research and therapy, 44 (1): 1-25.
  30. Jacobs, R., Dalton, J., & Ewertz, N. (2009). "The association between psychological factors and stressful life experience in the breast cancer risk". Journal society of behavioral medicine. 7 (2): 211- 218.
  31. Lebel, S., Rosberger, Z., Edgar, L., & Devins, G. M. (2007). Comparison of four common stressors across the breast cancer trajectory. Journal of Psychosomatic Research, 63 (3): 225- 232.
  32. Linhan, M. M. (1993 b). Skill training manual for treating borderline personality disorder. New York: Guilford Press.
  33. Linhan. M. M. (1993 a). Cognitive behavioral treatment of borderline personality disorder. New York: Guilford press.
  34. Masoudniea, E. (2007). Percived self- efficacy and coping strategies in stressful situations. .Journal of Iranian Psychiatrists & Clinical Psychologists. 4: 405-415
  35. Moss, L., Miller, D., & Masten, A. C. (2005). Stress inoculation training on the self-efficacy and depression for suicide people. Journal of Individual Psychology, 58: 188-199.
  36. Nordin, K., Rissanen1, R., Ahlgren, J., Burell1, G., Fjallskog, M. L., Borjesson, S., & Arvingl, C. (2012). Design of the study: How can health care help female breast cancer patients reduce their stress symptoms? A randomized intervention study with stepped-care. BMC Cancer, 12: 167-177
  37. Pecukonis, E. V. (2009). Physical Self-efficacy and Alexithymia in Women with Chronic Intractable Back Pain, Pain Management Nursing, 10 (3): 116-123.
  38. Reynolds, P., Huley, S., Tovers, M., & Jackson, M. (2005). Use of coping strategies and breast cancer survival. American Journal of Epidemiology, 152 (10): 940-949.
  39. Sandoval, G. A., Brown, A. D., Sullivan, T., & Green, E. (2006). Factors that influence pationts overall perceptions of quality of care. International Journal of Quality Health Care, 18: 266- 274.
  40. Steil, R., Dyer, A., Priebe, K., Kleindienst, N., & Bohus, M. (2011). Dialectical Behavior Therapy for Posttraumatic Stress Disorder Related to Childhood Sexual Abuse: A Pilot Study of an Intensive Residential Treatment Program. Journal of Traumatic Stress, 24 (1): 102–106.
  41. Swales, M, A., & Heard, H. L. (2009). Dialectical Behavior Therapy. New York: Ruthedge.
  42. Tabachnick, B. G., and Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics , 6th ed. Boston : Pearson.
  43. Winnie, K. W. (2009). Anxiety depression and quality of life among Chinese breast cancer patients during adjuvant therapy. Eur J cancer, 6 (1): 47-49.
  44. Woby, S. R., Urmston, M., & Watson, P. J. (2007). Self-efficacy mediates the relation between Pain-related fear and outcome in chronic low backpain patients, European Journal of Pain, 11: 711-718.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار