معنای زندگی چیست و تکوین آن چگونه است؟ یک مطالعۀ کیفی بر روی دانشجویان ایرانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه شهید بهشتی

2 گروه روانشناسی دانشکدهٔ روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

هدف: پرسش از معنا، سؤالی است که ذهن بشر را سال­هاست به خود مشغول کرده است. برای پاسخ به این پرسش که جایگاه طرحش جایی میان فلسفه و روانشناسی است، فلاسفه و روانشناسان بسیاری قلم فرسودند و در جهت روشن شدن این مقولۀ پُرابهام پژوهش کردند. مطالعۀ حاضر با هدف واکاوی عمیق و پدیدارشناسانۀ دو پرسش در باب معنای زندگی صورت پذیرفته است. روش: این مطالعه، پژوهشی کیفی به روش تحلیل درون­مایه­ای است که با
بهره­ گیری از مصاحبۀ نیمه­ ساختاریافته در 5 گروه­ متمرکز و با مجموع تعداد 33 نفر، به بررسی دیدگاه دانشجویان ایرانی در مقاطع تحصیلی و سنی مختلف درمورد ماهیت معنا و چگونگی شکل یافتن آن پرداخته است. راهبرد شش مرحله ­ای براون و کلارک (2006) برای استخراج درون­مایه­ها مورد استفاده قرار گرفت. یافته ­ها: نتایج این تحقیق در قالب دو درون­ مایة سایبانیِ «چیستی معنا و تکوین معنا»، شش درون­مایة «نیاز به انسجام، تمنّای جاودانگی، معنا به ­مثابۀ محک، معنای معیشتی، معنای معرفتی، و معنای تجربتی»، و 12 درون­ مایة فرعیِ «ماندگاری در جهان دیگر، ماندگاری به ­واسطۀ فایده ­رسانی، زیستن در مرز روزمرگی، زیستن در انقیاد هنجارها، گریز از اندیشه و انتزاع، عافیت و منفعت، جست­جوی معنا، خلق معنا، بسط معنا، بی ­تعادلی، تعادل­ جویی و کشف معنا» طبقه ­بندی شده است. نتیجه­ گیری: نتایج مطالعه چشم ­اندازی نو  به منظور ساخت پروتکل­ ها و بسته­ های آموزشی مبتنی بر معنای زندگی در جمعیت دانشجویان ترسیم می­ کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

What is Meaning of Life and How is it Developed? A Qualitative Study with Iranian University Students

نویسندگان [English]

  • Adeleh Samimi 1
  • Shahriar Shahidi 1
  • Leili Panaghi 1
  • Fatemeh Bagherian 1
  • Mohsen Degghani 2
1 Shahid Beheshti University
2 Department of Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Shahid Beheshti University
چکیده [English]

Aim: Question of meaning, is a kind of inquiry that has occupied people’s mind. Answering this question that fits in a place between philosophy and psychology, many experts have tried to clarify this ambiguous concept. The aim of this study is to explore two questions about meaning of life by a phenomenological lens. Method: The present study was a qualitative research using latent thematic analysis method. The research performed semi-structural interviews in 5 focus groups with 33 participants and investigated college view of points about nature and development of meaning in life. The six phase strategy of Brown and Clark (2006) was used to extract themes. Results: After analyzing the results, two main themes, six themes and 12 subthemes were extracted. The main themes are: Nature of meaning and Development of meaning. The themes are: Need for Cohesion, Desire for Immortality, Meaning as a Scale, Livelihood Meaning, Epistemological Meaning, and Experiential Meaning. The subthemes are: Durability in the Another world, Durability via create Benefits, Living Everyday life, Living in Barrier of norms, Evasion of Thinking and Abstraction, Comfort and Benefit, Search for meaning, Creating meaning, Expansion of meaning, Imbalance, Seeking balance, and balance Discovery. Conclusion: Study results show a new perspective to build training protocols based on meaning of life in student population.

مراجع

احمدی، سمیه.، حیدری، محمود.، باقریان، فاطمه.، و کشفی، عبدالرسول. (1394). نوجوانی و تحول معنا: مقایسه منابع و ابعاد معنای زندگی در دختران و پسران نوجوان، فصلنامه مطالعات روانشناسی بالینی، 6 (23)، 177-149.
اروین، ویلیام. (1393). فلسفه­ای برای زندگی، رواقی زیستن در دنیای امروز. ترجمه محمود مقدسی. تهران: نشر گمان.
بیات، محمدرضا. (1394). دین و معنای زندگی در فلسفه تحلیلی، قم: دانشگاه ادیان و مذاهب.
پارسا، سیداحمد. (1380). نگرشی بر حماسۀ گیل­گمش، چیستا، 180.
پروچاسکا، جیمز. او، و نورکراس، جان. سی. (1385). نظریه­های روان­درمانی. ترجمه یحیی سیدمحمدی. تهران: رشد.
پورقاسم شادهی، احمد.، سادات­عظیمی، ریحانه.، علیزمانی، امیرعباس. (1393). نقش خوش­بینی کیهانی و فرهنگ در معناداری زندگی از نظر جان هیک، پژوهش­نامۀ فلسفۀ دین، 13 (2)، 90-73.
دهداری، طاهره.، یاراحمدی، رسول.، تقدیسی، محمدحسین.، دانشور، ریحانه.، و احمدپور، جمال. (1392). ارتباط بین داشتن معنا در زندگی با وضعیت استرس، اضطراب و افسردگی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ایران در سال 1392، آموزش بهداشت و ارتقای سلامت ایران، 1 (3)، 83-92.
رباط میلی، سمیه.، مهرابی‌زاده هنرمند، مهناز.، زرگر، یدا... .، و کریمی خویگانی، روح‌ا... . (1392). تأثیر معنادرمانی به شیوه گروهی بر افسردگی و امید در دانشجویان، دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 14 (3)، 10-3.
رحمانی‌اصل، محمدرضا. (1389). تحلیل و بررسی ابعاد گوناگون معنای زندگی، معرفت، 19 (158)، 162-153.
رضایی آدریانی، مرتضی.، آزادی، آرمان.، احمدی، فضل­ا... .، و واحدیان عظیمی، امیر. (1386). مقایسه میزان افسردگی، اضطراب، استرس و کیفیت زندگی دانشجویان پسر و دختر مقیم خوابگاه­های دانشجویی، پژوهش پرستاری، 2، 38-31.
سروش، عبدالکریم. (1388). قبض و بسط تئوریک شریعت. چاپ یازدهم، تهران: نشر صراط.
سلیگمن، مارتین، ای. پی. (1392، 2011). شکوفایی روان‌شناسی مثبت‌گرا: درک جدیدی از نظریه شادکامی و بهزیستی. ترجمه امیر کامکار و سکینه هژبریان. چاپ اول، تهران: نشر روان.
شولتز، دوان، پی.، و شولتز، سیدنی الن. (1395). نظریه­های شخصیت. ترجمه یحیی سیدمحمدی. تهران: نشر ویرایش.
عزیزی، میلاد.، و علی­زمانی، امیرعباس. (1394). بررسی دیدگاه اروین یالوم دربارۀ ارتباط دغدغه­های وجودی مرگ­اندیشی و معنای زندگی، پژوهش­های هستی­شناختی، 4 (8)، 37-19.
فدایی، مهدی. (1395). نسبت سبک زندگی و معنای زندگی در اندیشۀ آلفرد آدلر، پژوهش­نامه سبک زندگی، 2 (3)، 76-65.
لواسانی، غلامعلی.، اژه‌ای، جواد.، و محمدی مصیری، فرهاد. (1392). رابطه معنای زندگی و خوش‌بینی با بهزیستی ذهنی، مجله روان‌شناسی، 65 (1)، 17-3.
مبینی، محمدعلی. (1390). تأملاتی معناشناختی در حقیقت ارزش اخلاقی، فصلنامه فلسفه و الاهیات، 16 (4)، 26-2.
مصرآبادی، جواد.، استوار، نگار.، و جعفریان، سکینه. (1392). بررسی روایی سازه و تشخیصی پرسشنامه معنا در زندگی دانشجویان، مجله علوم رفتاری، 7 (1)، 90-83.
ناصحی، عباسعلی.، و رئیسی، فیروزه. (1387). مروری بر نظریات آدلر. تازه­های علوم شناختی، 9 (1)، 66-55.
یالوم، اروین. (1392). روان‌درمانی اگزیستانسیال. ترجمه سپیده حبیب. چاپ چهارم، تهران: نشر نی.
یالوم، اروین. (1393). خیره به خورشید. ترجمه مهدی غبرایی. مشهد: نیکونشر.
Antonovsky, A. (2014). Intergenerational networks and transmitting the sense of coherence. Life-span Developmental Psychology :Intergenerational Relations, 211.
Antonovsky, A.(1993). The structure and properties of the sense of coherence scale. Social Science& Medicine, 36(6), 725-733.
Batthyany, A. & Russo-Netzer, P. (2014). Psychologies of Meaning. In A. Batthyany & P. Russo-Netzer (Eds), Meaning in positive and Existential psychology (pp. 3-22). New York: Springer.
Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative research in psychology, 14, 77-101.
Cheng, C., Cheung, S. F., Chio, J. H., & Chan, M. S. (2013). Cultural Meaning of Perceived Control: A Meta-Analysis of Locus of Control and Psychological Symptoms Across 18 Cultural Regions, Psychological Bulletin, 139(1), 152-188.
Clarke, V., Braun, V., & Hayfield, N. (2015). Thematic Analysis. In Smith, J. A. (Ed.), Qualitative psychology: A practical guide to research methods. (pp. 567-589). Sage.
Coren, S., Ward, L. M., & Enns, J. T. (1994). Sensation and Perception: Including Explorations in Sensation and Perception CD-ROM. 4th ed. New York: John Wiley & Sons, Incorporated.
Creswell, J. W. (2013). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
Debats, D.L. (1998). The measurement of personal meaning. In P.T. Wong and P.S. Fry (Eds.), The human quest for meaning: A handbook of psychological research and clinical applications. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Deyoung, C., Peterson, J., & Higgins, D. (2005). Sources of openness/intellect: Cognitive and neuropsychological correlates of the fifth factor of personality, Journal of Personality, 73(4), 825-858.
Edwards, M. J. (2007). The Dimensionality and Construct Valid Measurement of Life Meaning (Unpublished doctoral dissertation). Queen’s University, Kingston, ON, Canada.
Grouden, M. E. & Jose, P. E. (2015). Do sources of meaning differentially predict search for meaning, presence of meaning, and wellbeing?, International Journal of Wellbeing, 5(1), 33-52.
Hayfield, N., Clarke, V., & Halliwell, E. (2014). Bisexual women’s understandings of social marginalization: ‘The heterosexuals don’t understand us but nor do the lesbians’. Feminism & Psychology, 83, 352-372.
Hicks, J. A. & Routledge, C. (2013). Introduction. In J. A. Hicks & C. Routledge (Eds.), The experience of meaning in life, classical perspectives, emerging themes, and controversies. New York: Springer.
Kee Tony TS. Locus of control, attributional style and discipline problems in secondary schools, Early Child Dev Care, 173(5), 455-466.
King, L. A., Hicks, J. A., Krull, J., & Del Gaiso, A. K. (2006). Positive affect and the experience of meaning in life. Journal of Personality and Social Psychology, 90, 179–196.
MacKence, M. J. & Baumeister, R. F. (2014). Meaning in life: natures, needs, and myths. In A. Batthyany & P. Russo-Netzer (Eds), Meaning in positive and Existential psychology (pp. 3-22). New York: Springer.
Mascaro, N., & Rosen, D. (2008). Assessment of existential meaning and its longitudinal relations with depressive symptoms. Journal of Social & Clinical Psychology, 27, 576-599.
Mascaro, N., & Rosen, D. H. (2005). Existential meaning’s role in the enhancement of hope and prevention of depressive symptoms. Journal of Personality, 73, 985–1014.
Matthews, G. (1992). Extraversion. In: A. P., Smith, (Eds.), Handbook of Human Performance: State and trait. London: Academic Press.
McCrae, R. R., & Costa, P. T. (1998). Rotation to Maximize the Construct Validity of Factors in the NEO Personality Inventory, Multivariate Behavioral Research, 24(1), 107-24.
Park, C. L. (2010). Making sense of the meaning literature: An integrative review of meaning making and its effects on adjustment to stressful life events. Psychological Bulletin, 136(2), 257–301.
Perkins, D. N., Jay, E., & Tishman, S. (1993). Beyond abilities: A dispositional theory of thinking, MerrillPalmer Quarterly Journal of Developmental Psychology, 39(1), 1-21.
Rutter, J. B. (1966). Generalized expectancies for internal versus -externa control of reinforcement, journal of Psychological monographs: general andapplied,80, 1-28.
Schwartz, S. H. (1992). Universals in the content and structure of values: Theoretical Advances and Empirical tests in 20 countries, Advances in experimental social psychology, 25, 1-65.
Sommer, K. L., Baumeister, R. F., & Stilman, T. F. (2012). The construction of meaning from life events: Empirical studies of personal narratives,  In P. T. P. Wong (Eds.), Personality and clinical psychology series, The human quest for meaning: Theories, research, and applications, Routledge.
Steger, M. F. (2012). Making Meaning in Life, Psychological Inquiry, 23, 381-385.
Steger, M. F., & Park, C. L. (2012). The creation of meaning following trauma: Meaning making and trajectories of distress and recovery. In T. Keane, E. Newman, & K. Fogler (Eds.). Toward an integrated approach to trauma focused therapy: Placing evidence-based interventions in an expanded psychological context,Washington, DC: APA.
Steger, M. F., Kashdan, T. B., Sullivan, B. A., & Lorentz, D. (2008). Understanding the search for meaning in life: Personality, cognitive style, and the dynamic between seeking and experiencing meaning. Journal of Personality, 76, 199-228.
Steger, M. F., & Kashdan, T. B. (2006). Stability and specificity of meaning in life and life satisfaction over one year: Implications for outcome assessment, Journal of Happiness Studies, 8, 161-179.
Tedeschi, R. G., & Calhoun, L. G. (2004). Target article: posttraumatic growth: Conceptual foundations and empirical evidence, Psychological Inquiry, 15(1), 1-18.
Tweed, R. G., & Conway, L. G., III. (2006). Coping strategies and culturally influenced beliefs about the world. In P. T. P. Wong & L. C. J. Wong (Eds.). Handbook of multicultural perspectives on stress and coping. Dallas, TX: Spring.
Wong, P. T. P. (2009). Existential positive psychology. In S. Lopez (Ed.), Encyclopedia of positive psychology (Vol. 1) Oxford: Wiley Blackwell.
Yee Ho, M., Cheung, F. M. & Cheung, S. F. (2010). The role of meaning in life and optimism in promoting well-being. Personality and individual differences, 48, 658 – 663.
Young, J. E., Klosko, J. S., & Weishaar, M. E. (2003). Schema therapy: A practitioner's guide, Journal of psychosomatic research, 57, 113

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار