مقایسه اثربخشی روش طرحواره‌های هیجانی با روش تمایزیافتگی خود بر دلزدگی زناشویی زنان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی قم

2 استادیار

چکیده

هدف: هدف پژوهش تعیین اثربخشی روش طرحواره‌های هیجانی در مقایسه با روش تمایزیافتگی خود بر دلزدگی زناشویی بود. روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی با دو گروه آزمایش، یک گروه گواه، طرح پیش آزمون، پس‌ آزمون و پیگیری 2 ماهه و جامعه آماری شامل 53 زن متأهل مراجعه‌کننده به مرکز مشاوره آموزش‌ و پرورش منطقه 6 تهران در سال 1397 بود که از این جامعه 45 زن واجد شرایط به شیوه هدفمند انتخاب و به شکل تصادفی در سه گروه در هر گروه 15 زن کاربندی شد. ابزار پژوهش پرسشنامه دلزدگی زناشویی پاینز (1996) و برنامه طرحواره هیجانی لیهی (2016) و برنامه تمایزیافتگی خود کر و بوون (2004) بود که هر یک از برنامه‌ها در 8 جلسه 90 دقیقه‌ای گروهی هفته‌ای یک‌بار به گروه‌ آزمایش 1 و 2 ارائه و داده‌ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس مختلط با اندازه‌گیری مکرر تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که تأثیر مداخله طرحواره هیجانی و مداخله تمایزیافتگی خود بر دلزدگی زناشویی (71/7 =F، 01/0 =P)، (55/11 =F، 002/0 =P)، خستگی جسمی (34/21 =F، 001/0 =P)، (86/15 =F، 001/0 =P)، از پا افتادگی عاطفی (60/6 =F، 016/0 =P)، (76/13 =F، 001/0 =P) و از پا افتادگی روانی (73/8 =F، 01/0 =P)، (61/14 =F، 001/0 =P) مؤثر هستند و این تأثیر در مرحله پیگیری پایدار مانده است. نتایج آزمون تعقیبی توکی نشان داد که تفاوت میزان اثربخشی دو روش بر متغیرهای پژوهش در گروه آزمایش 1 و 2 معنادار نیست. نتیجه‌گیری: از آنجا که هر دو مداخله منجر به آگاهی زنان متأهل از احساسات خود و ایجاد روابط صمیمانه و نزدیک با همسران‌شان و در نتیجه سازگاری آن‌ها می­شود؛ بنابراین مداخله­های مؤثری برای درمان دلزدگی زناشویی محسوب می­شوند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison of the effectiveness of Emotional Schema Therapy with Self-Differentiation Method on marital burnout in women

نویسندگان [English]

  • tahmineh kamalian 1
  • hasan mirzahoseini 2
  • nader monirpoor 2
1 Islamic Azad University of Qom
2 Assistant Peofessor
چکیده [English]

Aim: This study was conducted aimed at comparing the effectiveness of Emotional Schemas Therapy (EST) and Self-Differentiation Method on marital burnout. Method: Method was a quasi-experimental study with two experimental groups, 1 control group, pretest posttest design and 2-month follow-up. The statistical population consisted of 53 married women referring to Counseling Center of Department of Education, Region 6 of Tehran in 2018 from which 45 qualified women were selected by purposeful sampling method and assigned randomly to three groups, with each group consisting of 15 women. Data collection tools were the Pains marital Burnout Measure (1996), Leahy Emotional Schema Scale (2016), and Bowen’s Differentiation of Self Scale (Kerr & Bowen, 2004). Each program was presented to the experimental groups in eight 90-minute sessions once a week and the data were analyzed using a mixed ANOVA with repeated measure. Results: According to the results, the effects of Emotional Schemas Therapy and Self-Differentiation Method on marital burnout were (F= 7.71, P= 0.01), (F= 11.55, P= 0.002), on physical exhaustion were (F= 21.34, P= 0.001), (F= 15.86, P= 0.001), on emotional exhaustion were (F= 6.60, P= 0.016), (F= 13.76, P= 0.001) and on mental exhaustion were (F= 8.73, P= 0.01), (F= 14.61, P= 0.001) respectively, and the effects remained stable in the follow-up phase. The results of Tukey’s post-hoc test indicated that there was no significant difference between the two experimental groups. Conclusion: Emotional Schemas Therapy and SelfDifferentiation Method can help couples to become aware of these feelings and adaptable, and their use can be effective in building close and intimate relationships between couples.

کلیدواژه‌ها [English]

  • self-differentiation
  • emotional schemas
  • Emotional Divorce
  • marital burnout

مراجع

  1. اصلانی، خالد.، جامعی، معصومه.، و رجبی، غلام‌رضا. (1394). اثربخشی آموزش تصویرسازی ارتباطی بر کیفیت روابط زناشویی زوج‌ها. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 9(4 پیاپی 36): 53-37 [پیوند].
  2. پناهی، مریم.، کاظمی جمارانی، شبنم.، عنایت پور شهربابکی، مهدیه.، و رستمی، مهدی. (1396). اثربخشی زوج‌درمانی رفتاری تلفیقی بر کاهش دلزدگی زناشویی و ترس از صمیمیت زوج‌ها، فصلنامه روانشناسی کاربردی، 11(3)؛ 392-373 [پیوند].
  3. تقی یار، زهرا.، پهلوان زاده، فرشاد.، و سماوی، عبدالوهاب. (1395). اثربخشی طرحواره درمانی بر سرخوردگی زناشویی زنان متاهل. زن و مطالعات خانواده، 9(34)؛ 64-49 [پیوند].
  4. پیرساقی، فهیمه.، نظری، محمدعلی.، نعیمی، قادر.، و شفائی، محمد. (1394). تعارض‌های زناشویی، نقش سبک‌های دفاعی و طرحوره‌های هیجانی. روان پرستاری، 3(1)؛ 69-59 [پیوند].
  5. شیرزادی، شاداب.، شفیع‌آبادی، عبدالله.، و دوکانه ای فرد، فریده. (1397). مقایسه اثربخشی خانواده درمانی بوئن و مینوچین بر کاهش طلاق عاطفی و بهبود کیفیت زندگی. فصلنامه علمی پژوهشی تحقیقات مدیریت آموزشی، 9(3)؛ 40-25 [پیوند].
  6. عسگری، امین.، و گودرزی، کوروش. (1397). اثربخشی طرحواره درمانی هیجانی بر دلزدگی زناشویی زوجین در استانه طلاق. مجله مطالعات ناتوانی، 55(8)؛ 10-1 [پیوند].
  7. عسگری، امین.، و گودرزی، کوروش. (1398). اثربخشی طرحواره درمانی هیجانی بر صمیمیت زناشویی. سلامت اجتماعی، 6(2)؛ 185-174 [پیوند].
  8. محمدی، حانیه.، سپهری شاملو، زهره.، و اصغری ابراهیم آباد، محمدجواد. (1398). اثربخشی طرحواره درمانی هیجانی بر کاهش پریشانی روانشناختی و دشواری تنظیم هیجان زنان مطلقه. فصلنامه اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی، 14(51)؛ 36-27 [پیوند].
  9. نویدی، فاطمه. (1384). بررسی و مقایسه رابطه دل‌زدگی زناشویی با عوامل جو سازمانی در کارکنان ادارات آموزش‌ و پرورش و پرستاران بیمارستان‌های شهر تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. رشته مشاوره. دانشکده روان‌شناسی و علوم‌تربیتی. دانشگاه شهید بهشتی.
  10. هاشمی، سیده مهدیه.، زاده محمدی، علی.، و جراره، جمشید. (1393). اثربخشی آموزش گروهی مفاهیم رویکرد سیستمی بوون بر تمایزیافتگی. فصلنامه روانشناسی کاربردی، 8 (1پیاپی29)؛ 45-29 [پیوند].
  11. Blumer, M. L. C., & Murphy, M. J. (2011). Alaskan gay males’ couple experiences of societal non-support: Coping through families of choice and therapeutic means. Contemporary Family Therapy, 33, (3); 273–290 [Link].
  12. Capri, B. (2013). The Turkish Adaptation of the Burnout Measure-Short Version (BMS) and Couple Burnout Measure-Short Version (CBMS) and the Relationship between Career and Couple Burnout Based on Psychoanalytic-Existential Perspective. Educational Sciences: Theory and Practice, 13(3); 1408-1417 [Link].
  13. Dunham SM. (2016). Emotionally focused couple therapy: An interview with Scott Woolley. The Family Journal: Counseling and Therapy for Couples and Families. 24(1): 95-100 [Link].
  14. Jackson JB, Miller RB, Oka M, Henry RG. (2014). Gender Differences in Marital Satisfaction: A Meta–analysis. Journal of Marriage and Family.76(1):105-29 [Link].
  15. Haefner J. (2014). Research Article an Application of Bowen Family Systems Theory. Issues in Mental Health Nursing, 35(11); 835-841 [Link].
  16. Kerr, M. E., & Bowen, M. (2004). Living the theory, the family therapy networked. New York: Norton, p:39-70
  17. Leahy R.L .(2016). Emotional Schema Therapy: A Meta‐Experiential Model. Australian Psychological Society, 51(2); 82-88 [Link].
  18. Montesi, J.L., Conner, B.T., Gordon, E.A., Fauber, R.L. Kim, K.H., & Heimberg, E. (2013). On the relationship among social anxiety, intimacy, sexual sommunication, and sexual satisfaction in young couples. Archives of Sexual Behavior, 42(1): 81–91 [Link].
  19. Perissutti, C., & Barraca, J. (2013). Integrative behavioral couple therapy vs. Traditional behavioral couple therapy: A theoretical review of the differential effectiveness. Clinica y Salud, 24(3): 11-18 [Link].
  20. Phillips, T.M., Wilmoth, J.D., Wall, S.K., Peterson, D.J., Buckley, R., & Phillips, L.E. (2013). Recollected parental care and fear of intimacy in emerging adults. The Family Journal, 21(3): 335-341 [Link].
  21. Pugh M. (2015). A narrative review of schemas and schema therapy outcomes in the eating disorders. Clinical Psychology Review. 39(1):30-41 [Link].
  22. Pines, A.M., Neal, M.B., Hammer, L.B., Icekson, T. (2011). Job burnout andcouple burnout in dual-earner couples in the sandwiched generation. SocialPsychology Quarterly, 74 (4), 361–86. [Link].
  23. Pines, A. M. (1996). Couple burnout: Causes and cures. New York/London: Routledge
  24. Rodriguez-Gonzalez M., Skowron E. A. , de Gregorio V.C., & Roque I. (2016). Differentiation of Self, Mate Selection, and Marital Adjustment: Validity of Postulates of Bowen Theory in a Spanish Sample. The American Journal of Family Therapy, 44(1); 11-23 [Link].
  25. Suh J.W., Lee H.J., Yoo N., Min H., Seo D.G., Choi K.H. (2019). A Brief Version of the Leahy Emotional Schema Scale: A Validation Study. International Journal of Cognitive Therapy, 12(1); 38-54 [ Link].
  26. Sobral, M.P., Matos, P.M., & Costa, M.E. (2014). Fear of intimacy among couples: Dyadic and mediating effects of parental inhibition of exploration and individuality and partner attachment. Journal Family Science. 6(1): 380-388 [Link].
  27. Sobral, M.P., Teixeira, C.P., & Costa, M.E. (2015). Who can give me satisfaction? Partner matching in fear of intimacy and relationship satisfaction. The Family Journal, 23(3): 247-253 [Link].
  28. Thompson H.M. , Wojciak A.S. & Cooley M.E. (2019). Family-based approach to the child welfare system: an integration of Bowen family theory concepts. Journal of Family Social Work, 22(3); 231-252 [Link].
  29. Timm T.M. & Keiley M.K. (2011). The Effects of Differentiation of Self, Adult Attachment, and Sexual Communication on Sexual and Marital Satisfaction: A Path Analysis. Journal of Sex & Marital Therapy , 37(3); 206-223 [Link].
  30. Wiebe SA, Johnson SM. (2016). A review of the research in emotionally focused therapy for couples. Family Process. 55(3):390-407 [Link].
  31.  

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار