اثربخشی طرحواره درمانی بر کارکردهای اجرایی افراد مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس (MS)

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه روانشناسی، سلامت واحد کرج دانشگاه آزاد اسلامی ،کرج ،ایران.

2 استادیار گروه روانشناسی سلامت واحد کرج دانشگاه آزاد اسلامی کرج، ایران.

3 دانشیار گروه روانشناسی واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران

4 دانشیار پرستاری، واحد کرج دانشگاه آزاد اسلامی کرج ایران

5 دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی ،تهران ،ایران

10.48308/apsy.2022.226956.1316

چکیده

هدف. بیماری مالتیپل اسکلروزیس (MS) شایع ترین بیماری خودایمنی و پیش رونده دستگاه اعصاب مرکزی است که اثرات منفی زیادی بر کارکردهای اجرایی بیماران دارد. هدف این پژوهش بررسی اثر طرحواره درمانی بر کارکردهای اجرایی بیماران مبتلا به ام اس بود. روش. این پژوهش از نوع شبه آزمایشی بوده و در قالب طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه و پیگیری 2 ماهه انجام شد. جامعه آماری این پژوهش عبارت بود از کلیه افراد مبتلا به بیماری ام اس در تهران که در پاییز سال 1400 شمسی به یکی از مراکز درمانی شهر تهران مراجعه کرده‌اند. از میان این جامعه 30 نفر به صورت در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگذاری شدند. گروه آزمایش به مدت یک ماه و طی 8 جلسه 90 دقیقه ای تحت طرحواره درمانی هیجانی قرار گرفت و پیش و پس از مداخله و 2 ماه بعد از مداخله، هر دو گروه توسط مجموعه آزمون‌های ویننا (آزمون CORSI، آزمون INHIB و آزمون WAFV) مورد سنجش کارکردهای اجرایی قرار گرفتند. یافته‌ها. نتایج تحلیل واریانس آمیخته نشان داد طرحواره درمانی به طور معناداری فراخنای حافظه فعال را افزایش داد (F=3.9, P<0.05)، خطای کنترل مهاری را کاهش داد (F=6.51, P<0.005) و توجه پایدار را بهبود بخشید (F=8.21, P<0.001). نتیجه گیری. این نتایج حاکی از این است که اصلاح طرحواره‌های ناسازگار باعث بهبود معنادار کارکردهای اجرایی بیماران مبتلا به ام اس می‌گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The effectiveness of schema therapy on executive functions in people with multiple sclerosis (MS)

نویسندگان [English]

  • Moslem Hadeli 1
  • Javid Peimani 2
  • Ali Reza Pir Khaefi 3
  • Mansooreh tajvidi 4
  • mahmood heidari 5
1 Ph.D candidate of department of health psychology, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran.
2 Assistant professor of department of health psychology, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran.
3 Assossiate professor of department of psychology, Garmsar Branch, Islamic Azad University, Garmsar, Iran.
4 Assossiate professor, department of Midwifery, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran
5 Assossiate Professor of Psychology, department of psychology, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Aim. Multiple sclerosis (MS) is the most common autoimmune and progressive disease of the central nervous system that has many negative effects on the executive functions of patients. The aim of this study was to investigate the effect of schema therapy on executive functions of patients with MS. Methods. This research is a quasi-experimental type and was conducted in the form of a pretest-posttest design with a control group and a 2-month follow-up. The statistical population of this study was all people with MS in Tehran who referred to one of the medical centers in Tehran in the fall of 1400 AH. From this population, 30 people were selected by convenience sampling and randomly assigned to experimental and control groups. The experimental group underwent emotional schema therapy for one month in 8 sessions of 90 minutes and both groups were tested by a set of Vienna tests (CORSI test, INHIB test and WAFV test) for Executive functions before and after the intervention and 2 months after the intervention. Results. The results of mixed analysis of variance showed that schema therapy significantly increased the working memory range (F= 3.9, P <0.05), reduced the inhibitory control error (F= 6.51, P <0.005) and improved sustained attention (F= 8.21, P <0.001). Conclusion. These results indicate that the correction of maladaptive schemas significantly improves the executive functions of patients with MS.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Schema Therapy
  • Executive Functions
  • Multiple Sclerosis (MS)
امام زمانی، مشهدی و سپهری (1398). اثربخشی طرحواره درمانی هیجانی گروهی بر اضطراب و طرحواره‌های هیجانی زنان مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر. پژوهش‌های روانشناسی بالینی، 9(1): 24-5. {پیوند}
بهادری، باباپور، محمودعلیلو و احمدی (1401). اثربخشی طرحواره درمانی هیجانی بر شدت علائم بالینی و طرحوارههای هیجانی بیماران مبتلا به اختلال علامت عصبی کارکردی. ماهنامه علوم روانشناختی، 21(110): 320-305. {پیوند}
تنهایی اهری و قمیشی (1400). بررسی و ارزیابی الگوهای معماری به منظور کاهش علائم بیماران ام اس. معماری و شهرسازی ایران، 12(1): 236-221. {پیوند}
توصیفیان، ن.، و قادری بگه جان، ک.، و محمودی، آ.، و خالدیان، م. (1396). مدل یابی ساختاری طرحواره‌های ناسازگار اولیه و کارکردهای اجرایی بیماران مبتلا به اختلال ام اس با تاکید بر نقش واسطه ای احساس تنهایی. عصب روانشناسی, 3(3 (پیاپی 10) ), 93-108. {پیوند}
دادخواه، ی.، و احمدی مرزدشتی، ن. (1397). مجموعه آزمون‌های ارزیابی عصب روانشناختی Vienna. تهران: نارون دانش. {پیوند}
رهبر، م.، کشاورز، پ.، ابوالقاسمی، ع.، رهبر، ا.، رهبر، ف. (1397). اثر‌بخشی طرحواره درمانی گروهی بر سیستم‌های فعال‌سازی/‌بازداری رفتاری و تنظیم شناختی هیجان دانش‌آموزان دختر دارای نشانه‌های اضطراب. مجله دانشگاه علوم پزشکی گیلان، 27(108): 70-62. {پیوند}
زحمتکش, ی. (1396). اثربخشی طرحواره درمانی هیجانی بر افزیش ظرفیت حافظه کاری. فصلنامه تعالی مشاوره و روان درمانی، 6(21): 35-21. {پیوند}
زندی پور، ط. (1388). نگرش بیماران مبتلا به MS نسبت به کیفیت زندگی خویش و خدمات مشاوره و روانشناسی. مطالعات روانشناختی، 5 (2): 116-89. {پیوند}
سلیگمن، ام.، روزنهان، د.، و واکر، ا. (1393). آسیب شناسی روانی. ترجمه رستمی، قنبری، زنوزیان، فرزین راد و طهماسبی. تهران: ارجمند. {پیوند}
قادری, ف, کلانتری, م, مهرابی, ح. (1395). اثربخشی طرحواره درمانی گروهی بر تعدیل طرحواره‌های ناسازگار اولیه و کاهش علائم اختلال اضطراب اجتماعی. مطالعات روان شناسی بالینی، 6(24): 28-1. {پیوند}
قادری، د.، مجتبایی، م.، و حاتمی، م. (1401). ساخت و رواسازی مقیاس نیازهای هیجانی اولیه مبتنی بر نظریه طرحواره درمانی یانگ. فصلنامه روانشناسی کاربردی، 16(1): 112-93. {پیوند}
کمالیان، ت.، میرزاحسینی، ح.، و منیرپور، ن. (1399). مقایسه اثربخشی روش طرحواره های هیجانی با روش تمایزیافتگی خود بر دلزدگی زناشویی زنان. فصلنامه روانشناسی کاربردی، 14(1): 33-9. {پیوند}
متدین، م.، اسدی، ف.، و حسن زاده، م. (1392). بررسی رابطه بین کارکردهای اجرایی مغز با طرحواره‌های ناسازگار اولیه و میزان افسردگی نوجوانان دبیرستانی. ششمین همایش بین المللی روانپزشکی کودک و نوجوان. دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تبریز. {پیوند}
محمدی، طالب، رضایی و امامی (1399). اثربخشی طرحواره درمانی بر انعطاف پذیری شناختی و تاب آوری بیماران مبتلا به اضطراب فراگیر. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، 63 (ویژه روانشناسی): 42-34. {پیوند}
 
Baddeley, A. D. (2001). Is working memory still working? American Psychologist, 56(11), 851–864. {Link}
De Klerk N, Abma TA, Bamelis LL, Arntz A. Schema therapy for personality disorders: A qualitative study of patients’ and therapists’ perspectives. Behavioral & Cognitive Psychotherapy 2017; 45(1): 31-45. {Link}
Gheisari, M. (2016). The Effectiveness of Schema Therapy Integrated with Neurological Rehabilitation Methods to Improve Executive Functions in Patients with Chronic Depression.,Health science journal, 10(4): 1-5. {Link}
Grafman J, Rao SM, Litvan I. (1990). Disorders of memory. Neurobehavioral aspects of multiple sclerosis (4):102-17. {Link}
Hokmabadi, M. E., Lobnani, S. P., Khaneghaee, R., Momeni, N. S., & Taghavi, A. (2019). Effectiveness of Schema Therapy Techniques on Working and Prospective Memory, Personality and Medication adherence in Cardiac Patients. Religación. Revista De Ciencias Sociales Y Human idades, 4(13), 406-418. {Link}
Huseby, E., Kamimura, D., Arima, Y., Parello, CS., Sasaki, K., &Murakami (2015). "Role of T cell-glial cell interactions in creating and amplifying central nervous system inflammation and multiple sclerosis disease symptoms." Frontiers Cellular Neuroscience 5(9): 295. {Link}
Kasper D, Braunwald E , Fauci A, Houser S, Longo D, JamesonJ. (2005). Harrison’s principles of Internal Medicine, Volume 2, 16th edition, New York, Mc Grow- Hill Co. {Link}
Leahy R.L, Tirch D, Napolitano LA. (2011). Emotion regulation in psychotherapy: a Practitioners Guide. (A.R., Mansori Rad,Trance). Tehran, Iran: Arjmand pub. (Original work published 2011). {Link}
Leahy RL. (2019). Introduction: Emotional schemas and Emotional Schema Therapy. International Journal of Cognitive Therapy, 12(1): 1-4. {Link}
Leahy, R.L, Tirch, D, Poonam, S. (2012) Process underlying depression: Risk aversion, emotional Schemas, and psychological flexibility. International Journal of Cognitive Therapy, 5(4): 362-79. {Link}
Lublin FD, Reingold SC. (1996). Defining the clinical course of multiple sclerosis: results of an international survey. National Multiple Sclerosis Society (USA) Advisory Committee on Clinical Trials of New Agents in Multiple Sclerosis. Neurology. 46(4): 907-11. {Link}
Pelosi, L., Geesken, J. M., Holly, M., Hayward, M., & Blumhardt, L. D. (1997). Working memory impairment in early multiple sclerosis: Evidence from an event-related potential study of patients with clinically isolated myelopathy. Brain, 120: 2039 -2058. {Link}
Piccardi L, Palermo L, Leonzi M, Risetti M, Zompanti L, D'Amico S, Guariglia C. (2014). The Walking Corsi Test (WalCT): a normative study of topographical working memory in a sample of 4- to 11-year-olds. Clinical Neuropsychology, 28(1):84-96. {Link}
Riso, P. L., du Toit, L. P., Stein, J. D., & Young, E. J. (2007). Cognitive Schemas and Core Beliefs in Psychological Problems: A practitioner's guide. Washington: American Psychological Association. {Link}
Sookman, D., Dalfen, S., Annable, L., & Pinard, G. (2003). Change in dysfunctional beliefs and symptoms during CBT for resistant OCD. Paper presentedat the 23rd annual convention of the Anxiety Disorders Association of America, Toronto, Ontario, Canada. {Link}
Van Schependom, J., D’hooghe, M.B., Cleynhens, K., D’hooge, M., Haelewyck, M.C., De Keyser, J., Nagels, G. (2014). The Symbol Digit Modalities Test as sentinel test for cognitive impairment in multiple sclerosis. European Journal of Neurology, 21(9): 1219-1225. {Link}
Yang, J., Hamade, M., Wu, Q., Wang, Q., Axtell, R., Giri, S., & Mao-Draayer, Y. (2022). Current and Future Biomarkers in Multiple Sclerosis. International Journal of Molecular Sciences, 23(11): 58-77. {Link}
Young. J. (1990). Cognitive therapy for personality disorders: A schema – focused approach. Sarosota. FL. Professional resource exchange Inc. (3rd ed). Professional resource exchange. {Link}
Young. J. E, Klosko, J. S., & Weishaar, M. E. (2003). Schema Therapy: A Practitioners Guide. New York: The Guilford Press. {Link}
Ziemssen T. (2011). Symptom management in patients with multiple clerosis. Journal of the neurological sciences, 311 (1): 5-48. {Link}