رویکرد شخصیت بنیان در سنجش استعداد اعتیاد: رواسازی مقیاس نیمرخ خطر مصرف مواد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

داﻧﺸﮕﺎه آزاداﺳﻼﻣﻲ واﺣﺪ ﺧﻮی

چکیده

چکیده:هدف: هدف از مطالعه حاضر تعیین اعتبار مقیاس نیمرخ خطر مصرف مواد برای جمعیت جوان و معرفی رویکرد شخصیت بنیان در سنجش استعداد اعتیاد بود. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری کلیه دانشجویان دختر و پسر 18 تا 41 ساله دوره کاردانی و کارشناسی دانشگاه­های آزاد اسلامی استان آذربایجان غربی به تعداد 40190 نفر بود. از میان آن­ها 592 دانشجوی به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه­ای از هر کلاس 6 نفر برحسب پنج گروه تحصیلی، چهار سال تحصیلی و رعایت نسبت جنس انتخاب شد. برای جمع­آوری داده­ها از مقیاس نیمرخ خطر مصرف مواد ویسیک، استوارت، فیل و کونرود (2009) استفاده و داده­ها با تحلیل عاملی تأییدی تحلیل شد. یافته­ها: نتایج ساختاری در مقیاس نیمرخ خطر مصرف مواد، 4 عامل حساس به اضطراب، ناامیدی، هیجان­طلبی و تکانش‌گری را تأیید کرد. نتیجه­گیری: این مقیاس به­واسطه ویژگی‌های روان­سنجی مطلوب، ابزاری معتبر برای اندازه­گیری استعداد اعتیاد از طریق ابعاد غیر همپوش شخصیت است و توصیه می­شود از آن برای پیشگیری، درمان، آموزش و پژوهش جوانان از هر دو جنس استفاده شود.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. منابع
  2. اتکیسون، ریتاال.، اتکینسون، ریچاردسی.، اسمیت، ادواردای.، بم، داریلج.، و هوگسما، سوزان‌نولن. (1389). زمینه روان‌شناسی هیلگارد، ویرایش سیزدهم. ترجمه محمدنقی براهنی، بهروز. بیرشک.، مهرداد، بیگ.، رضا، زمانی.، سعید، شاملو.، مهرناز، شهرآرایو.، یوسف، کریمی.، نیسان، گاهان.، مهدی، محّی‌الدین.، و کیانوش، هاشمیان. تهران، انتشارات رشد. (تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی، 2000).
  3. ربانی‌باوجدان، مژگان.، ربانی‌باوجدان، مرجان.، نیک‌آذین، امیر.، کاویانی، ناهید.، و خضری‌مقدم، انوشیروان. (1391). رابطه باورهای خودکارآمدی و فراشناخت با راهبردهای مقابله در مردان سوءمصرف‌کنندة مواد. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی. 3(23): 102-85.
  4. زرگر، محمد.، کاکاوند، علی‌رضا.، جلالی، محمدرضا.، و صلواتی، مژگان. (1390) . مقایسه طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه و رفتارهای مقابله‌ای اجتناب در مردان وابسته به مواد شبه افیونی و افراد به‌هنجار. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی. 1(17): 69-84.
  5. زینالی، علی. (1391). گسترش و رواسازی پرسش‌نامه استعداد اعتیاد- ویراست دانشجویان، فصلنامه یافته‌های نو در روان‌شناسی، 25(8): 99-85.
  6. وحدت، رقیه. (1388). بررسی اپیدمیولوژی استعداد اعتیاد در نوجوانان دبیرستانی چهار منطقه کشور. طرح‌های پژوهشی مرکز سوءمصرف مواد. دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی.
  7. هومن، حیدرعلی. (1384). مدل‌یابی معادلات ساختاری. تهران، انتشارات سمت.
  8. Agatsuma, S., & Hiroi, N. (2004). Genetic basis of drug dependence and comorbid behavioral trait. Japanese Journal of Psychopharmacology, 24(3): 137-45.
  9. Battista, S. R., Stewart, S. H., Fulton, H. G., Steeves, D., Darredeau, C., & Dubravkia, G. (2008). A further investigation of the relations of anxiety sensitivity to smoking motives. Addictive Behaviors, 33: 1402-1408.
  10. Beck, A. T., Weissman, A., Lester, D., & Trexler, L. (1974). The measurement of pessimism: the hopelessness scale. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 42(6): 861-865.
  11. Cloninger, C. R. (1987). A systematic method for clinical description and classification of personality variants. A proposal. Archives of General Psychiatry, 44, 573-588.
  12. Conrod, P. J., & P. Woicik. (2002). Validation of a four-factor model of personality risk for substance abuse and examination of a brief instrument for assessing personality risk. Addiction Biology, (7):329-346.
  13. Conrod, P. J., Pihl, R. O., Stewart, S. H., & Dongier, M. (2000). Validation of a system of classifying female substance abusers on the basis of personality and motivational risk factors for substance abuse. Psychology of Addictive Behaviors, 14(3): 243-256.
  14. Eysenck, H. J., Eysenck, S. B. J., & Barrett, P. (1985). A revised version of the psychoticism scale. Personality and Individual Differences, (6): 21-29.
  15. Eysenck, S. B., & Eysenck, H. J. (1978). Impulsiveness and venture sameness: Their position in a dimensional system of personality description. Psychological Reports, 43: 1247-1255.
  16. Galanter, M. (2006). Innovations: alcohol & drug abuse: spirituality in alcoholics anonymous: a valuable adjunct to psychiatric services. Psychiatric Services, Mar; 57(3): 307-309.
  17. Gendreau, P., & Gendreau, L. P. (1970). The “addiction-prone” personality: A study of Canadian heroin addicts. Canadian Journal of Behavioral Science, 2, 18-25.
  18. Ismail, A., Seneviratne, R., Newcombe, P., & Wanigaratne, S. (2009). A model of substance abuse risk adapting to the Sri Lankan context. Evaluation Review, 33(1): 83-97.
  19. Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling. New York: The Guilford Press.
  20. Koob, G. F. (2004). Allostatic view of motivation: Implications for psychopathology. Nebraska Symposium on Motivation, 50: 1-18.
  21. Krank, M., Stewart, S. H., O'Connor, R. M., Conrod, P. J., Woicik, P. B., & Wall, A. M. (2011). Structural, concurrent, and predictive validity of the substance use risk profile scale in early adolescence. Addictive Behaviors, 36: 37-46.
  22. Leyton, M., & Stewart, S. (Eds.). (2014). Substance abuse in Canada: Childhood and adolescent pathways to substance use disorders. Ottawa, on: Canadian centre on substance abuse.
  23. Malmberg, M., Overbeek, G., Monshouwer, K., Lammers, J., Vollebergh, W. A. M., & Engels, R. C. M. E. (2010). Substance use risk profiles and associations with early substance use in adolescence. J Behav Med, 33: 474-485. DOI 10.1007/s10865-010-9278-4
  24. Palmer, R. H. C., Young, S. E., Hopfer, C. J., Corley, R. P., Stallings, M. C., Crowley, T. J., & Hewitt, J. K. (2009). Developmental epidemiology of drug use and abuse in adolescence and young adulthood: Evidence of a generalized risk. Drug and Alcohol Dependence, 102, 78-87.
  25. Peterson, R. A., & Reiss, S. (1992). The anxiety sensitivity index manual, 2nd ed. Worthington, OH: International diagnostic systems.
  26. Pickering, A. D., & Gray, J. A. (1997). The neuroscience of personality. In Pervin, L. A., & John, O. P. (Eds.), Handbook of personality. New York: Guilford press. (pp): 277-299
  27. Pihl, R. O., & Petersen, J. B. (1995). Alcoholism: The role of different motivational systems. Journal of Psychiatry and Neuroscience, (20): 372-396.
  28. Roth, M., Schumacher, J., & Brahler, E. (2005). Sensation seeking in the community: Sex, age and sociodemographic comparisons on a representative German population sample. Personality and Individual Differences, 39, 1261-1271.
  29. Schlauch, R. C. (2012). Validation of The substance use risk profile scale (SURPS) in treatment-seeking substance abusers using cue reactivity methodology. Electronic Theses, Treatises and Dissertations (ETDs) by an authorized administrator of Digi Noel Commons.
  30. Schultz, D., & Schultz, S. E. (2013). Theories of Personality, 10th ed. Belmont, CA: Wadsworth/Cengage Learning.
  31. Sumathipala, A., & Murray, J. (2000). New approach to translating instruments for cross-cultural research: A combined qualitative and quantitative approach for translation and consensus generation. International Journal of Methods in Psychiatric Research, 9: 87-95.
  32. Ullman, J. B. (2006). Structural equation modeling. in Tabachnick B. G., & Fidell L. S. (Eds.), Using multivariate statistics. Boston: Allyn & Bacon. 5th ed.; pp: 653-771
  33. Woicik, P. B., Conrod, P. J., Stewart, S. H., & Pihl, R. O. (2009). The substance use risk profile scale: A scale measuring traits linked to reinforcement-specific substance use profiles. Addictive Behaviors, 34(12): 1042-1055.
  34. Young, S. E. Corley, R. P., Stallings, M. C., Rhee, S. H.; Crowley, T. J., & Hewitt, J. K. (2002). Substance use, abuse and dependence in adolescence: prevalence, symptom profiles and correlates. Drug and Alcohol Dependence, 68, 309-322.
  35. Zuckerman, M. (1994). Behavioral expressions and biosocial bases of sensation seeking. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
  36. ***

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار