پیش ‌بینی کیفیت زندگی بر اساس نظام‌های فعال‌ساز-بازدارنده رفتاری و بیش ‌فعالی بزرگسالی در مردان دچار سوء مصرف مواد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد قزوین

2 واحد آستارا، دانشگاه آزاد اسلامی، آستارا، ایران

چکیده

هدف: هدف پژوهش پیش ‌بینی کیفیت زندگی بر اساس نظام‌های فعال‌ساز–بازدارنده رفتاری و بیش فعالی بزرگسالی در مردان دچار سوء ‌مصرف‌ مواد بود. روش: روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری کلیه افراد دچار سوء‌ مصرف مواد استان البرز به ‌تعداد 1673 بود. بر اساس جدول کرجسی-مورگان 1970 حجم نمونه 232 نفر تعیین و به ­صورت در دسترس از دو مرکز اقامتی توسکا و رویش سبز انتخاب شد. پرسشنامه‌های پژوهش کیفیت زندگی سوء‌ مصرف‌کنندگان مواد سازمان بهداشت جهانی واروشربون 1998، فهرست علائم شاخص خود معرفی بیش فعالی بزرگسالان کانرز (1999) و پرسشنامه نظام بازدارنده مغزی-فعال‌ساز رفتاری کارور و وایت (1994) بود. پس از حذف 5 پرسشنامه مخدوش و 2 داده پرت، داده‌ها با استفاده از آزمون الگو‌یابی معادله‌های ساختاری تحلیل شد. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که ضرایب مسیر غیرمستقیم بین کیفیت زندگی با مؤلفه‌های نظام فعال‌ساز رفتاری (292/0- =β، 01/0 =P) و بیش فعالی بزرگسالی (584/0- =β، 001/0 =P) منفی است. همچنین تغییرات نمره‌های نظام مغزی-رفتاری قادر به تبیین 22 درصد از واریانس بیش فعالی بزرگسالان و تغییرات یادشده همراه با تغییرات بیش فعالی بزرگسالی قادر به تبیین 47 درصد از واریانس کیفیت زندگی بود. نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج این پژوهش بیش فعالی بزرگسالی رابطه بین نظام فعال‌ساز رفتاری و کیفیت زندگی را به ‌صورت منفی میانجیگری می‌کند؛ بنابراین می‌توان گفت که بیش فعالی در اکثر زمینه‌های زندگی فردی و اجتماعی مردان دچار سوء مصرف مواد آثار منفی و مخربی بر جای می‌گذارد؛ لذا پیشنهاد می­شود برای ارتقاء کیفیت زندگی و کاهش رفتارهای پرخطر در بزرگسالان دچار اختلال بیش فعالی، جلسه‌هایی در قالب کارگاه‌های آموزشی برای حل تعارض­ها و بهبود روابط بین فردی آن­ها انجام پذیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Prediction of life quality based on Behavioral ActivatorInhibitor Systems and adulthood hyperactivity in male drug abusers

نویسندگان [English]

  • Masomeh Shahmohammadi 1
  • Sadegh Taghiloo 2
1 Qazvin Azad University
2 Assistant Professor, Department of psychology
چکیده [English]

Aim: The aim of this research was to predict life quality based on behavioral
activator and inhibitor systems and adulthood hyperactivity in male drug
abusers. Method: A correlational method was employed. The statistical
population consisted of 1637 drug abusers residing in the Alborz province,
Iran. 232 drug abusers were selected based on Krejces & Morgan’s table
(1970). Participants completed the following questionnaires: The World
Health Organization’s Quality of Life (WHOQOL) Questionnaire
(Varsharbun, 1998); Conner's (1999) List of the Symptoms of Adulthood
ADHD Indicator and the Behavioral Activator and Brain inhibitor System
Questionnaire (Carver and White, 1994). Data was analyzed using the
structural equation-modeling test. Findings: Findings showed that the
indirect path coefficients between life quality and components of behavioral
activator system (β=-0.292, P=0.01) and adulthood (β= -0.584, P=0.001)
were negative. Changes of scores of behavioral-brain system explained 22%
of adulthood hyperactivity variance and explained 47% of life quality
variance along with changes of ADHD in adulthood. Conclusion: This
research shows that adulthood hyperactivity has negative effects on the
relationship between behavioral activator system and life quality. Therefore,
it can be argued that hyperactivity has negative and destructive effects on
personal and social affairs of male drug abuse. We suggest that some
workshops should be held to improve the quality of life and decrease the
dangerous behaviors in individuals with hyperactivity disorder in order to
solve conflicts and improve interpersonal relationships. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • activator
  • hyperactivity
  • inhibitor
  • Quality of life
  • substance abuse

مراجع

  1. بشرپور، سجاد،. و مظفری، سیده صغری. (1392). نقش نظام‌های فعال‌سازی/بازداری رفتاری در پیش‌بینی اضطراب حالت/صفت دانش‌آموزان مقطع متوسطه. فصلنامه روان‌شناسی مدرسه، 3(4): 36-22.
  2. جنگی قوجه بیگلو، شهلا.، نریمانی، محمد.، جانی، ستاره.، و اصغرپور، اسمعلی. (1392). نقش نظام‌های مغزی-رفتاری در پیش‌بینی کیفیت زندگی و راهبردهای مقابله‌ای در بیماران دچار سرطان. ماهنامه علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، 17(2): 788- 779.
  3. حبیبی، مجتبی.، ایمانی، سعید.، پاشایی، سودابه.، ظهیری سروری، معصومه.، میرزایی، جعفر.، و زارع، مریم. (1392). اثربخشی درمان ذهن آگاهی بر ارتقاء کیفیت زندگی سوء مصرف‌کنندگان مواد مخدر (تریاک). فصلنامه روان‌شناسی سلامت، 2(1): 79-63.
  4. سید موسوی، پریساسادات.، پوراعتماد، حمیدرضا.، و قنبری، سعید. (1393). ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس نظام‌های بازداری و فعال‌ساز رفتاری در نوجوانان ایرانی: مقایسه الگوهای دو و چهار عاملی این مقیاس. فصلنامه روا‌ن‌شناسی کاربردی، 8(3 پیاپی 31): 115-97.
  5. شاهنده، مریم.، و آقایوسفی، علی‌رضا. (1391). مقایسه نظام‌های مغزی فعال‌سازی/بازداری رفتاری و منبع کنترل دانشجویان دختر و پسر. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 6(3 پیاپی 23): 26-7.
  6. کاپلان. سادوک. (1391). خلاصه روا‌ن‌پزشکی علوم رفتاری/روان‌پزشکی بالینی. ترجمه فرزین رضاعی. جلد دوم. تهران. نشر ارجمند. (تاریخ انتشار اثر به‌زبان اصلی، 2012).
  7. کلانتری، حمید.، باقریان سراوردی، رضا.، و بابایی‌پور، الناز (1393) مقایسه فعالیت نظام‌های مغزی مهارکننده و فعال‌کننده رفتاری بیماران سندرم روده تحریک‌پذیر با گروه کنترل. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی بابل، 14(2): 65-59.
  8. محمدی، نوراله. (1387). ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس‌های سنظام بازداری و فعال‌ساز رفتاری در دانشجویان دانشگاه شیراز. دوماهنامه علمی پژوهشی دانشگاه شاهد، 15(1): 69-61.
  9. معصومی جهندیزی، حسین. (1374). گزارش سازمان بهداشت جهانی (۱۹۹۵). مجله‌ علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی زنجان، ۳(3): 52-51.
  10. مکری، آذرخش. (1392). راهنمای درمان سوء مصرف مواد محرک بر اساس الگوی تغییر یافته ماتریکس (چاپ اول). تهران: انتشارات سپیدبرگ.
  11. نصیری، حبیب االله.، هاشمی، لادن.، و حسینی، سیده مریم. (1385). بررسی کیفیت زندگی دانشجویان دانشگاه شیراز بر اساس مقیاس کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی. مقاله ارائه شده در سومین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان. شیراز. دانشگاه شیراز.
  12. نوری‌پور لیاولی، رقیه،. رسولی، رؤیا،. پورابراهیم، تقی،. و سلیمی‌نیا، علی‌رضا. (1392). اثربخشی آموزش گروهی خودکارآمدی بر کیفیت زندگی و خودکارآمدی جنسی معتادان. فصلنامه روا‌ن‌شناسی کاربردی، 7 (3 پیاپی 27): 23-7.
  13. Barkley, R. A. (2008). ADHD in adult. (3 rd Ed). New York: Guilfordpress.
  14. Carver, C. S, & White, T. L. (1994). Behavioral inhibition, behavioral activation, and affective responses to impending reward and punishment: The BIS/BAS Scale. Journal of Personality and Social Psychology, 67(1): 319-333.
  15. Conners CK. (1999). Conner΄s adult ADHD rating scales (CAARS) technical manual. N Tonawanda NY: Multi-Health systems.
  16. Ellis, A. (2010). Translate by Firoozbakht Tehran: Rasa.
  17. Frisch, M. B. (2009). Quality of life therapy: Applying a life satisfaction approach to positive psychology and cognitive therapy. Journal of Personality and Social Psychology, 65(1): 60-68.
  18. Gray, JA. )2007. ( An enquiry into the functions of the septohippocampal system. New York: Oxford University.
  19. Gupta, R., & Kar, B. R. (2009). Development of attentional processes in ADHD and normal children. Progress in Brain Research, 176(1): 259-276.
  20. Hecht, D. (2013). “The neural basis of optimism and pessimism”. Experimental Neurobiology; 22(3): 173-199.
  21. Halahan, D.P., & Kaffman, J.M. (2009). Exceptional learners. Introduction to special education (10th edition). Allyn and Bacon. American Journal of Psychiatry, 15(9): 1214-1224.
  22. Hewig, J., Hageman, D., Seifert, J., Naumann, E., & Bartussek, D. (2008). The relation of cortical activity and BIS/BAS on the trait level. Journal of Biol Psychol, 71(2): 42-53.
  23. Hundt, N. E., Kimbrel, N. A., Mitchell, J. T., & Nelson-Gray, R.O. (2009). High BAS, but not low BIS, predicts externalizing symptoms in adults. Personality and Individual Differences, 44(3): 563−573.
  24. Jupp, B. & Dalley, J.W. (2014). Behavioral endophenotypes of drug addiction: ethological insights from neuroimaging studies. Neuropharmacology, 76(1): 487-491.
  25. Kalogreades, L., & Philip, J.C. (2011) Quality of life and level of functioning in cancer patients: The roles of behavioural inhibition and approach systems. Personality and Individual Differences, 50(8): 1191- 1195.
  26. Kalogreades, L. & Corr, P.J. (2011). Quality of life and level of functioning in cancer patients: The roles of behavioural inhibition and approach systems. Personality and Individual Differences, 50(8): 1191–1195.
  27. Kline, R.B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling. Guilford press: New York & London.
  28. Loxton, N.J., & Dawe, S. (2009). Alcohol abuse and dysfunctional eating in adolescent girls: The influence of individual differences in sensitivity to reward and punishment. International Journal of Eating Disorders, 29(1): 45-62.
  29. Ly, C., & Gomez, Y.R. (2014). Unique associations of reinforcement sensitivity theory dimensions with social interaction anxiety and social observation anxiety. Personality and Individual Differences, 60(2): 20–24.
  30. Blum, K., Braverman, E.R., Holder, J.M., Lubar, J.F., Monastra, V.J., Miller, D., Lubar, J.O., Chen, T.J., & Comings, D.E. (2009). Reward deficiency syndrome: A biogenetic model for the diagnosis and treatment of impulsive, addictive, and compulsive behaviors. Journal of Psychoactive Drugs, 8(4): 1-68.
  31. O’Connor, R.M., Stewart, S.H., & Watt, M.C. (2009). Distinguishing BAS risk for university students drinking, smoking and gambling behaviors. Per Indiv Differ, 11(2): 514-519.
  32. Reed, E., Amaro, H., Matsumoto, A., & Kaysen, D. (2009). The relation between interpersonal violence and substance use among a sample of university students: Examination of the role of victimism and perpetrator substance use. Addictive Behaviors, 34(3): 316-318.
  33. Salo, R. Gabay, S. Fassbender, C. & Henik, A. (2011). Distributed attentional deficits in chronic methamphetamine abusers: evidence from the Attentional Network Task (ANT). Journal of brain cognition, 77(3), 446-52
  34. Schiffer, A.A., Pedersen, S.S., Broers, H., Widdershoven, J.W., & Denollet, J. (2008). Type personality but not depression predicts severity of anxiety in heart failure patients at 1-year follow-up. Journal of Affective Disorders, 106(1-2): 73-81.
  35. Stefansson, R., & Hesse, M. (2008). Personality disorders in substance abusers: A comparison of patients treated in a prison unit and patients treated in inpatient treatment. International Journal of Mental Health and Addiction. 6(1): 402-406.
  36. Stephen, E.J., & Philippe, R. (2010). The general factor of personality, BIS–BAS, expectancies of reward and punishment, self-esteem, and positive and negative affect. Journal of Personality and Individual Differences, 12(4): 762-766.
  37. Schweitzer, J.B., Cummins, T.K., & Kant, C.A. (2008). Attention deficit/ hyperactivity disorder, Med Clin North Am. 85(3): 757-777.
  38. Vervoort, L., Wolters, L.H., Hogendoorn, S.M., De Haan, N.E., Boer, F. & Prins, P.J.M. (2010). Sensitivity of gray non-anxious children and adolescents. Personality and Individual Differences, 48(5): 629–633.
  39. Voigt, D.C., Dillard, J.P., Braddock, K.H., Anderson, J.W., Sopory, P., & Stephenson, M.T. (2009). BIS/BAS scales and their relationship to risky health behaviours. Pers Indiv Differ, 12(3): 89-93.
  40. Winters, K.C., Martin, C.S., & Chung, T. (2011). Substance use disorders in DSM-V when applied to adolescents. Addiction, 106(5): 882-884.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار