پیش بینی مشکلات رفتاری کودکان بر مبنای سبک‌های والدگری، ابرازگری هیجان، کنترل هیجان و دوسوگرایی در ابراز هیجان مادران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

2 دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی

چکیده

هدف: هدف پژوهش تعیین ارتباط میان سبک‌های والدگری، ابرازگری هیجان، کنترل هیجان و دوسوگرایی در ابراز هیجان مادران با مشکلات رفتاری کودکان بود. روش: روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری کلیه دانش‌آموزان دختر و پسر پایه سوم تا ششم 12-9 ساله مقطع ابتدایی مناطق 1، 5 و 7 شهر تهران از 5 مدرسه آفتاب آذرین، امام موسی کاظم، 13 آبان، شهید چراغی و کلام مهر به تعداد 1743 در سال تحصیلی 96-95 بود. حجم نمونه بر اساس قاعده رین 1991، تعداد 200 دانش‌آموز تعیین شد. سپس به روش در دسترس 102 پسر و 98 دختر که واجد ملاک‌های پژوهش بودند و نمره T بیشتر از 63 را از سیاهه رفتاری کودک آخنباخ 1979، کسب کرده بودند؛ انتخاب شدند. پرسشنامه ابعاد والدگری آلاباما نسخه کودک 1991، توسط کودکان و پرسشنامه ابرازگری هیجانی کینگ و امونز 1990، کنترل هیجانی راجر و نسشوور 1987 و دوسوگرایی در ابرازگری هیجانی کینگ و امونز 1990 توسط مادران تکمیل شد. برای تحلیل داده‌ها از ضریب همبستگی و رگرسیون چندگانه استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که متغیرهای پژوهش قادرند که 8/20 درصد از واریانس مشکلات رفتاری کودکان را پیش بینی کنند (494/4 =F، 0001/0 =P). در ابعاد والدگری، مشارکت پدر قدرت پیش بینی بیشتری را داشت (194/0- =β، 009/0 =P). در ابرازگری هیجان، مؤلفه ابراز هیجان منفی (162/0 =β، 026/0 =P)، در کنترل هیجان مؤلفه مهار خوش خیم (200/0 =β، 009/0 =P) و دوسوگرایی در ابراز هیجان مثبت نیز توانایی پیش بینی مشکلات رفتاری را داشتند (275/0 = β، 003/0 =P). نتیجه‌گیری: از آنجا که سبک‌های والدگری، ابرازگری هیجان و کنترل هیجان و دوسوگرایی در ابراز هیجان مادران می‌تواند در پیش بینی مشکلات رفتاری کودکان مؤثر باشد؛ بنابراین برای پیشگیری و درمان مشکلات رفتاری این کودکان می‌توان متغیرهای مذکور را نیز هدف قرار داد و سبک‌های والدگری و شیوه درست ابراز هیجان را به مادران آموخت

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Prediction of children’s behavioral problems based on mothers’ parenting styles, emotional expressiveness, emotional control and ambivalence towards emotional expressiveness

نویسندگان [English]

  • malihe younesi sinaki 1
  • Behroz Dolatshaee 2
1 Sciens and Research Branch, Azad Islamic, Tehran
2 Tehran University
چکیده [English]

Aim: The purpose of this study was to determine relationship between
parenting styles, emotional expressiveness, emotional control and
ambivalence towards emotional expressiveness of mothers who have
children with behavioral problems. Methods: Research method was
descriptive-correlational and statistical population included all third to sixth
grade students (nine to 12 years of age) in districts one, five and seven of the
City of Tehran municipality. Five schools were chosen, namely, Aftab
Azarin, Imam Musa Kazem, 13th Aban, Shahid Cheraghi and Kalam Mehr
in the academic year of 2016-2017 (N=1743). Of these, 200 students (102
boys and 98 girls) who met entrance criteria were selected based on
availability. Sample size was determined using Rhine’s (1991) formula for
sample size, .Each child had earned a T score more that 63 on the
Achenbach’s Child Behavior Check List. The Alabama Parenting
Questionnaire-Child Form (1991) was filled out by children, The King and
Emmons’s Emotional Expressive Questionnaire (1990), Roger and
Nesshoever’s Emotional Control Questionnaire (1987), and King and
Emmons’s Ambivalence Over Emotional Expressiveness Questionnaire
(1990) were filled out by mothers .Correlations and regression analyses were
used for data analysis. Results: The results indicated that the study variables
were able to predict 20.8 % of the variance of children's behavioral problems
(F= 4.494, P= 0.0001). In dimensions of parenting, father participation had
the highest predictive power (β= -0.194, P= 0.009). In emotional
expressiveness, negative emotional expressiveness component (β= 0.162, P=
0.026), in emotional control, the benign control component (β= 0.200, P=
0.009) and the ambivalence over positive emotional expressiveness were
able to predict behavioral problems (β=0.275, P= 0.003). Conclusions: Since
parenting styles, emotional expressiveness, emotional control and
ambivalence over emotional expressiveness in mothers can be effective in
predicting children's behavioral problems, these variables can be used in
interventions to prevent and treat behavioral problems of these children and
to teach mothers correct ways of expressing emotions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • emotional expressiveness
  • parenting styles
  • ambivalence
  • behavioral problems

مراجع

  1. آقایی، الهه.، عسگری، علی.، و بیات، مریم. (1394). مقایسه اثربخشی بازی درمانگری کودک محور و بازی درمانگری والدینی بر کاهش نشانه‌های اختلال‌های برونی سازی شده در کودکان. فصلنامه مطالعات روان‌شناسی بالینی، 6(2): 127-106.
  2. افلاطونیان، بهناز.، علم، مهین.، محمدی پور نجیب، طاهره.، و محمدزاده، مریم. (1393). بررسی و مقایسه مشکلات رفتاری کودکان 9-7 سال بر حسب مادران شاغل و خانه‌دار در شهر کرمان. مجله بهداشت و توسعه، 3(2): 104-94.
  3. بلالی، رقیه.، و آقایوسفی، علیرضا. (1390). اثربخشی برنامه آموزش والدین بر کاهش مشکلات رفتاری کودکان. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 5(4 پیاپی 20): 73-59.
  4. حسن پور، افسانه.، اصلانی، فرشید.، و گودرزی، زهره. (1394). اثربخشی آموزش مهارت‌های عاطفی به مادران در کاهش دلبستگی ناایمن و مشکلات رفتاری دانش‌آموزان مقطع دبستان شهر اصفهان. مجله تحقیقات علوم رفتاری، 13(4): 630-625.
  5. حسنی، جعفر.، و شاهقلیان، مهناز (1393). ابرازگری هیجانی، کنترل هیجانی و دوسوگرایی در ابراز هیجان در دختران فراری و بهنجار. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 5(1): 133-118.
  6. خانجانی، زینب.، امینی، سعیده.، مالک، ایوب.، هاشمی، تورج.، و امیری، شاهرخ. (1393). اثربخشی آموزش مدیریت والدین بر بهبود نشانگان اختلال نارسایی توجه فزون کنشی در کودکان. مجله روان‌شناسی تحولی، 10(3): 320-311.
  7. خدام، حمیرا.، مدانلو، معصومه.، ضیایی، طیبه.، و کشتکار، عباسعلی. (1388). اختلالات رفتاری و برخی عوامل مرتبط با آن در کودکان سن مدرسه شهر گرگان. پژوهش در حیطه پرستاری، 4(2): 37-29.
  8. ده ملایی، حلیمه.، قاسم پور، فائزه.، و موجرلو، آرزو. (1397). بررسی میزان شیوع اختلالات رفتاری در دانش‌آموزان دختر و پسر دبستانی شهرستان بهشهر در سال تحصیلی 97-96. تحقیقات جدید در علوم انسانی، 11(1 و 2): 138-123.
  9. دیبایی، شیدا.، جان بزرگی، مسعود.، و عارف نظری، مسعود. (1388). بررسی رابطه دوسوگرایی و کنترل هیجانی مادران با اضطراب فرزندان مبتلا به سرطان و نقش تعدیل‌کنندگی جنس. فصلنامه پژوهش در سلامت روان‌شناختی، 3(1): 65-55.
  10. رفیعی نیا، پروین.، رسول زاده طباطبایی، سید کاظم.، و آزاد فلاح، پرویز. (1385). رابطه سبک‌های ابراز هیجان با سلامت عمومی در دانشجویان. مجله روان‌شناسی، ویژه‌نامه انگیزش و هیجان، 10(1 پیاپی 37): 105-84.
  11. ساطوریان، سید عباس.، طهماسیان، کارینه.، و احمدی، محمدرضا. (1395). نقش ابعاد والدگری و رابطه والد- کودک در مشکلات رفتاری درونی سازی شده و برونی سازی شده کودکان. فصلنامه خانواده پژوهی. 12(4): 705-683.
  12. سامانی، سیامک.، خیر، محمد.، و صداقت، زینب. (1389). سبک‌های والدگری در الگوهای مختلف خانواده در مدل فرایند و محتوای خانواده. فصلنامه خانواده پژوهی. 6(2): 174-161.
  13. شفیع پور، سیده زهرا.، شیخی، علی.،؛ میرزایی، مهشید.، و کاظم نژاد لیلی، احسان. (1394). سبک‌های فرزند پروری و ارتباط آن با مشکلات رفتاری کودکان. مجله پرستاری و مامایی جامع‌نگر، 25(1): 56-49.
  14. شهیم، سمیرا. (1392). رابطه سبک‌های والدگری و اختلالات رفتاری در فرزندان خانواده‌های تک فرزند و چند فرزند. پایان نامه کارشناسی ارشد. رشته روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه آزاد واحد مرودشت.
  15. غباری بناب، باقر.، پرند، اکرم.، خان‌زاده فیروز جاه، عباسعلی حسین.، مولای، گیتا.، و نعمتی، شهروز. (1388). میزان شیوع مشکلات رفتاری دانش‌آموزان مقطع ابتدایی شهر تهران، پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، 9(3): 238-223.
  16. کجباف، محمدباقر.، عریضی، حمیدرضا.، امیری، شعله.، و کهنوجی، رخساره. (1390). اثربخشی خانواده‌درمانی شناختی-رفتاری بر مشکلات رفتاری کودکان خانواده‌های در معرض طلاق، دو فصلنامه علمی پژوهشی روان‌شناسی بالینی و شخصیت، 3(4): 8-1.
  17. مردانی سامانی، زهرا. (1391). نقش واسطه‌گری مشکلات رفتاری کودک در رابطه بین سبک‌های والدگری و استرس والدگری کودکان 4-6 ساله مهدکودک‌های شهر شیراز. پایان نامه کارشناسی ارشد. رشته روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
  18. مهدوی، الناز.، و منشئی، غلامرضا. (1395). مقایسه ناگویی و ابرازگری هیجانی در بیماران مبتلا به نارسایی عروق کرونر قلب و افراد سالم. دو ماهنامه علمی-پژوهشی فیض، 20(3): 266-260.
  19. مینایی، اصغر. (1386). بررسی ساختار عاملی سؤال‌های سندرمی سیاهه رفتاری کودک (CBCL) با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی. روان‌شناسی تربیتی، 7(1): 114-93.
  20. مینایی، اصغر. (1390). کتابچه راهنمای فرم‌های سن مدرسه، نظام سنجش مبتنی بر تجربه آخنباخ. تهران: پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش.
  21. نصرالهی، بیتا.، مظاهری، محمدعلی.، دهقانی، محسن.، کیامنش، علیرضا.، و جمهری، فرهاد. (1391). مقایسه گوش به زنگی و دوسوگرایی در ابراز هیجان در بیماران مبتلا به دردهای مزمن عضلانی- اسکلتی با گروه غیر بیمار. مجله روان‌شناسی، 64(4): 354-339.
  22. نظری، فاطمه.، کاکاوند، علیرضا.، و مشهدی فراهانی، ملکه. (1394). رابطه طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه با شیوه‌های فرزند پروری مادران و اختلال‌های بیرونی شده فرزندانشان. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، سال 9(2 پیاپی 34): 135-115.
  23. نعمت اللهی، مریم.، و طهماسبی، سیامک. (1393). بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های سازگاری به والدین بر کاهش مشکلات رفتاری کودکان. فصلنامه خانواده پژوهی، 10(2): 174-159.
  24. یوسفی، علیرضا.، و خیام نکویی، زهره. (1389). مبانی آموزش‌های شناختی-رفتاری و کاربرد آن در بهبود بیماری‌های مزمن. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی (ویژه‌نامه توسعه آموزش)، 10(5): 800-792.
  25. References
  26. Achenbach, T. M., & Rescola, L.A. (2001). Manual for the ASEBA school age: Form & profiles. Burlington, VT: University of Vermont. Research Center for Children, Youth & Families.
  27. Achenbach, T.M. & Rescorla, L.A. (2007). Multicultural understanding of child and adolescent psychopathology: Implications for mental health assessment. New York: Guilford Press.
  28. Boon Ooi, L. (2013). Ambivalence over emotional expression and symptom attribution are associated with self-reported somatic symptoms in Singaporean school adolescents. Asian Journal of Social Psychology, 16(3): 169-80.
  29. Burlaka, V. (2016). Externalizing behaviors of Ukrainian children: The role of parenting. Child Abuse & Neglect. 54(1): 23–32.
  30. Choi, J. Y., Suh, K. H. (2015). Ambivalence over emotional expressiveness and interpersonal anxiety. Korean Journal of Health Psychology, 20(1): 175- 191.
  31. Dadds, M. R., Maujean, A., & Fraser, J. A. (2003). Parenting and conduct problems in children: Australian data and psychometric properties of the Alabama Parenting Questionnaire. Australian Psychologist, 38(2): 238-241.
  32. Duncombe, M.E., Havighurst, S.S., Holland, K.A., Frankling, E.J. (2012). The contribution of parenting practices and parent emotion factors in children at risk for disruptive behavior disorders. Child Psychiatry & Human Development, 43(5): 715-733.
  33. Esbjørn, B.H., Normann, N., Christiansen, B.M., & Reinholdt-Dunne, M.L. (2018). The efficacy of group metacognitive therapy for children (MCT-c) with generalized anxiety disorder. Journal of Anxiety Disorders, 53(1): 16-21.
  34. Haskett, M.E., Stelter, R., Proffit, K., Nice, R., (2012). Parent emotional expressiveness and children's self-regulation: Associations with abused children's school functioning. Child Abuse & Neglect, 36(4): 296–307.
  35. King, L. A., Emmons, R.A. (1990). Conflict over emotional expression: Psychological and physical correlates. Journal of Personality and Social Psychology, 58(1): 864-77.
  36. McCoy, D.C., and Raver, C.C. (2011). Caregiver emotional expressiveness, child emotion regulation, and child behavior problems among head start families. Journal of social Development, 20(4): 741-761.
  37. Meyers, L.S., Gamst, G., & Guarino, A. J. (2006). Applied multivariate research, design and interpretation. London: Sage publication.
  38. Nelsona, J.A., O’Briena, M., Calkinsa, S.D., Leerkesa, E.M., Marcovitchb, S., Blankson, A.N., (2011). Maternal expressive style and children’s emotional development. Infant and Child Development, 21(3): 267–286.
  39. Roger, D., & Najarian, B. (1989). The construction and validation of a new scale for measuring emotion control. Personality and Individual Differences, 10(8): 845-853.
  40. Roger, D., & Nesshoever, W. (1987). The construction and preliminary validation of a scale for measuring emotional control. Personality and Individual Differences, 8(4): 527-534.
  41. Rose, J., Roman, N., Mwaba, K., & Ismail, K. (2017). The relationship between parenting and internalizing behaviours of children: a systematic review. Early Child Development and Care, 17(2): 1-19.
  42. Sangawi, H., Adams, J., & Reissland, N. (2015). The effects of parenting styles on behavioral problems in primary school children: a cross-cultural review. Asian Social Science. 11(2): 171-186.
  43. Tabachnick, B., & Fidell, L. (2007). Using Multivariate Statistics. 5th ed. Boston, US: Pearson Education Inc.
  44. Williams, R.L., Degnan, K.A., Perez-Edgar, K.E., Henderson, HA., Rubin, KH., Pine, DS., Steinberg, L., Fox, NA., (2009) Impact of behavioral inhibition and parenting style on internalizing and externalizing problems from early childhood through adolescence. Journal of Abnormal Child Psychology. 37(8): 1063-1075.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار