فراتحلیل مقایسه اثربخشی درمان مواجهه و پیشگیری از پاسخ، درمان شناختی-رفتاری و درمان‌های موج سوم رفتاری در اختلال وسواسی-اجباری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار روانشناسی بالینی دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه خوارزمی تهران

2 کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی دانشگاه زنجان

چکیده

هدف: هدف پژوهش مقایسه اثربخشی درمان مواجهه و پیشگیری از پاسخ، درمان شناختی-رفتاری و درمان­های موج سوم رفتاری بر اختلال وسواسی-اجباری در جامعه ایرانی بود. روش: روش پژوهش فراتحلیل و جامعه آماری شامل پژوهش‌‌های انجام شده در ایران بین سال­های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۶ به تعداد ۵۸ پژوهش بود که از میان آن­ها ۳۴ پژوهش با توجه به ملاک­های ورود و خروج به­عنوان نمونه پژوهش انتخاب و در نهایت ۱۳ اندازه اثر برای درمان مواجهه و پیشگیری از پاسخ، ۱۹ اندازه اثر برای درمان شناختی-رفتاری و ۱۲ اندازه اثر برای درمان­های موج سوم رفتاری گزارش شد. مقیاس اندازه اثر تفاوت میانگین معیار بود و تحلیل آماری با نرم افزار جامع فراتحلیل انجام شد. یافته­ها: نتایج نشان داد که شیوه­های مداخله‌ای مواجهه و پیشگیری از پاسخ (۸۱۵/۱ =d، ۰۵/۰ =P)، شناختی-رفتاری (۵۴۲/۱ =d، ۰۵/۰ =P) و موج سوم رفتاری (۶۸۸/۱ =d، ۰۵/۰ =P) در درمان اختلال وسواسی-اجباری مؤثر بوده‌‌اند. بررسی متغیر نوع درمان، به­عنوان متغیر تعدیل ­کننده نشان داد که تفاوت بین درمان­های مورد استفاده در پژوهش معنا­دار نیست. نتیجه­گیری: بر اساس یافته­های فراتحلیل حاضر می­توان چنین نتیجه گرفت که مهم­ترین فرایند درمانی در درمان اختلال وسواسی-اجباری، مواجهه است که جزء مؤلفه­ اساسی هر سه رویکرد درمانی محسوب می­شود و احتمالاً اضافه کردن مؤلفه­‌های شناختی، ذهن ­آگاهی و پذیرش خیلی به تقویت اثربخشی درمان رفتاری مبتنی بر مواجهه و پیشگیری از پاسخ در درمان بیماران ایرانی دچار اختلال وسواسی-اجباری منجر نمی­‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Meta-analysis comparing the efficacy of Exposure and Response Prevention, Cognitive-Behavior Therapy and Third Wave of Behavior Therapies on Obsessive-Compulsive Disorder

نویسندگان [English]

  • Mehdi Akbari 1
  • Zahra Sadat Hossein 2
1 Kharazmi University, Department of Clinical Psychology, Faculty of Psychology and Education, Tehran
2 University of Zanjan
چکیده [English]

Aim: The purpose of this study was to compare the efficacy of Exposure and Response Prevention Therapy (ERP), Cognitive-Behavior Therapy (CBT) and Third-Wave Behavior Therapies on Obsessive-Compulsive Disorder (OCD) in Iranian population. Method: The research method was a meta-analysis and the statistical population of all researches conducted in Iran between 2005 and 2017 was 58 studies that among them, 34 studies were selected according to the inclusion and exclusion criteria as the research sample and finally reported 13 effect sizes for ERP, 19 effect sizes for CBT and 12 effect sizes for Third-Wave Behavior Therapies. The effect size index was the standardized mean difference also statistical analysis was done by comprehensive meta-analysis software. Results: The results showed that ERP (d= 1.815, P= 0.05), CBT (d= 1.542, P= 0.05) and Third-Wave Behavior Therapies (d= 1.688, P= 0.05) had been effective for OCD. In addition, study of type of treatment as a moderating variable didn’t show significant difference. Conclusions: Based on the findings of this meta-analysis, it can be concluded that exposure is the most important therapeutic process in the treatment of OCD which it is an essential component in all three therapeutic approaches, and probably adding cognitive, mindfulness and acceptance components will not significantly contribute to the efficacy of behavioral therapy based on ERP in Iranian patients with OCD.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Behavior
  • cognitive
  • exposure
  • Meta-analysis
  • obsessive-compulsive
  • response prevention
  • third wave

مراجع

  1. منابع
  2. اسدی، مسعود.، شیرعلی پور، اصغر.، شکوری، زینب.، و محمدخانی، شهرام. (۱۳۹۱). فراتحلیل اثربخشی درمان شناختی رفتاری در درمان بیماران مبتلا به اختلال وسواس. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، ۲۰(۳): ‌۳۹۶-۴۰۵.
  3. طاهری، سارا.، و سجادیان، ایلناز. (۱۳۹۶). اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر علائم خستگی، شفقت خود و ذهن آگاهی کارکنان دارای سندرم خستگی مزمن. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، ۹(۱): 171-145.
  4. محمدی شیرمحله، فاطمه.، جمهری، فرهاد.، کراسکیان، آدیس.، و ملیحی الذاکرینی، سعید. (۱۳۹۵). اثربخشی ذهن آگاهی بر کاهش اضطراب و قند خون بیماران دیابتی با نوع شخصیت بازدارنده. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، ۱۰(۲): 158-139.
  5. References
  6. Abramowitz, J. S., Lackey, G. R., & Wheaton, M. G. (2009). Obsessive–compulsive symptoms: The contribution of obsessional beliefs and experiential avoidance. Journal of Anxiety Disorders, 23(2): 160-166.
  7. Borenstein, M., Hedges, L. V., Higgins, J., & Rothstein, H. (2005). Comprehensive meta-analysis 2.0. Englewood, NJ: Biostat.
  8. Borenstein, M., Hedges, L. V., Higgins, J., & Rothstein, H. R. (2009). Publication bias. Introduction to meta-analysis: John Wiley & Sons.
  9. Fisher, P. L. & Wells, A. (2008). Metacognitive therapy for Obsessive-Compulsive Disorder: a case series. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 39(2): 117-132.
  10. Fontenelle, I. S., Fontenelle, L. F., Borges, M. C., Prazeres, A. M., Range, B. P., Mendlowicz, M. V., & Versiani, M. (2010). Quality of life and symptom dimensions of patients with Obsessive-Compulsive Disorder. Psychiatry Research, 179(2): 198-2003.
  11. Hayes, S. C., Strosahl, K. D., & Wilson, K. G. (2011). Acceptance and commitment therapy: The process and practice of mindful change, 2nd Ed. New York: The Guilford Press.
  12. Hertenstein, E., Rose, N., Voderholzer, U., Heidenreich, T., Nissen, C., Thiel, N., Herbst, N., & Külz, A.K. (2012). Mindfulness-based cognitive therapy in Obsessive-Compulsive Disorder–A qualitative study on patients’ experiences. BMC Psychiatry, 12(1):185-195.
  13. Jonsson, H., & Hougaard, E. (2009). Group Cognitive Behavioural Therapy for Obsessive–Compulsive Disorder: a systematic review and meta‐analysis. Acta Psychiatrica Scandinavica, 119(2): 98-106.
  14. Kahl, K. G., Winter, L., & Schweiger, U. (2012). The third wave of cognitive behavioural therapies: what is new and what is effective? Current Opinion in Psychiatry, 25(6): 522-528.
  15. Maher, M., Huppert, J., Chen, H., Duan, N., Foa, E., Liebowitz, M., & Simpson, H. B. (2010). Moderators and predictors of response to Cognitive-Behavioral Therapy augmentation of pharmacotherapy in Obsessive-Compulsive Disorder. Psychological Medicine, 40(12): 2013-2023.
  16. Mancebo, M. C., Grant, J. E., Pinto, A., Eisen, J. L., & Rasmussen, S. A. (2009). Substance use disorders in an Obsessive-Compulsive Disorder clinical sample. Journal of Anxiety Disorders, 23(4): 429-435.
  17. Marcks, B. A., Weisberg, R. B., Dyck, I., & Keller, M. B. (2011). Longitudinal course of Obsessive-Compulsive Disorder in patients with anxiety disorders: a 15-year prospective follow-up study. Comprehensive Psychiatry, 52(6): 670-677.
  18. Markarian, Y., Larson, M. J., Aldea, M. A., Baldwin, S. A., Good, D., Berkeljon, A., Murphy, T.K., Storch, E.A. & McKay, D. (2010). Multiple pathways to functional impairment in Obsessive-Compulsive Disorder. Clinical Psychology Review, 30(1): 78-88.
  19. Olatunji, B. O., Davis, M. L., Powers, M. B., & Smits, J. A. (2013). Cognitive-Behavioral Therapy for Obsessive-Compulsive Disorder: A meta-analysis of treatment outcome and moderators. Journal of Psychiatric Research, 47(1): 33-41.
  20. Osland, S., Arnold, P. D., & Pringsheim, T. (2018). The prevalence of diagnosed Obsessive-Compulsive Disorder and associated comorbidities: A population-based Canadian study. Psychiatry research. 2(3): 137-142.
  21. Öst, L. G., Havnen, A., Hansen, B., & Kvale, G. (2015). Cognitive Behavioral Treatments of Obsessive–Compulsive Disorder. A systematic review and meta-analysis of studies published 1993–2014. Clinical Psychology Review, 40(1): 156-169.
  22. Podea, D., Suciu, R., Suciu, C., & Ardelean, M. (2009). An update on the Cognitive -Behavior Therapy of Obsessive-Compulsive Disorder in adults. Journal of Cognitive and Behavioral Psychotherapies, 9(2): 221-233.
  23. Riise, E. N., Kvale, G., Öst, L. G., Skjold, S. H., Hansen, H., & Hansen, B. (2016). Concentrated Exposure and Response Prevention for adolescents with Obsessive-Compulsive Disorder: An effectiveness study. Journal of Obsessive-Compulsive and Related Disorders, 11(1): 13-21.
  24. Rosa-Alcazar, A. I., Sanchez-Meca, J., Gomez-Conesa, A., & Marin-Martinez, F. (2008). Psychological treatment of Obsessive-Compulsive Disorder: A meta-analysis. Clinical Psychology Review, 28(8): 1310-1325.
  25. Storch, E. A., Abramowitz, J. S., & Keeley, M. (2009). Correlates and mediators of functional disability in Obsessive-Compulsive Disorder. Depression and anxiety, 26(9): 806-813.
  26. Torp, N.C., Dahl, K., Skarphedinsson, G., Thomsen, P.H., Valderhaug, R., Weidle, B., Melin, K.H., Hybel, K., Nissen, J.B., Lenhard, F., & Wentzel-Larsen, T. (2015(. Effectiveness of Cognitive Behavior Treatment for pediatric Obsessive-Compulsive Disorder: Acute outcomes from the Nordic long-term OCD treatment study (NordLOTS). Behaviour Research and Therapy, 64(1): 15-23.
  27. Twohig, M. P., Abramowitz, J. S., Bluett, E. J., Fabricant, L. E., Jacoby, R. J., Morrison, K. L., Reuman, L., & Smith, B. M. (2015). Exposure Therapy for OCD from an acceptance and commitment therapy (ACT) framework. Journal of Obsessive-Compulsive and Related Disorders, 6(1): 167-173.
  28. Twohig, M. P., Hayes, S. C., Plumb, J. C., Pruitt, L. D., Collins, A. B., Hazlett-Stevens, H., & Woidneck, M. R. (2010). A randomized clinical trial of acceptance and commitment therapy versus progressive relaxation training for Obsessive-Compulsive Disorder. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 78(5): 705-716.
  29. Zarbo, C., Tasca, G. A., Cattafi, F., & Compare, A. (2016). Integrative psychotherapy works. Frontiers in Psychology, 6)2): 1-3.
  30. ***

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار