رابطه صفات شخصیت و رضایت زناشویی بر اساس نقش میانجیگر جهت گیری مذهبی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه ازاد رودهن

چکیده

هدف: هدف پژوهش تعیین رابطه صفات شخصیت و رضایت زناشویی بر اساس نقش میانجیگر جهت­گیری مذهبی بود. روش: روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری تمام معلّمان زن و مرد متأهل شاغل در مدارس متوسطه اول و دوم منطقه 6 آموزش و پرورش شهر تهران در سال تحصیلی 98-1397 به تعداد 4080 نفر بود. به روش نمونه ­برداری تصادفی از شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز منطقه 6 تعداد 28 مدرسه و بر اساس پیشنهاد کلاین (2016)، 304 نفر از میان معلمان داوطلب انتخاب و از پرسشنامه پنج عاملی نئو کاستا و مک­کری (۱۹۸۹)، جهت‌گیری مذهبی آلپورت و راس 1967 و مقیاس زناشویی اِنریچ اولسون، فورنیر و دروچمن 1983 برای جمع­آوری داده­ها استفاده شد. پس از حذف 10 پرسشنامه مخدوش و 3 داده پرت، داده­ها با استفاده از روش تحلیل مسیر تحلیل شد. یافته­ ها: نتایج نشان داد که  ضریب مسیر جهت‌گیری مذهبی درونی با رضایت زناشویی مثبت (364/0=β، 001/0=P)، ضریب مسیر غیرمستقیم رضایت زناشویی با روان ­رنجورخویی منفی (112/0- =β، 001/0=P) و با وظیفه‌شناسی (111/0=β، 001/0=P) و توافق پذیری (055/0=β، 001/0=P) مثبت است. نتیجه­ گیری: از آنجا که صفات شخصیتی به­‌عنوان پیش آمادگی‌­هایی که افراد با خود در روابط زناشویی وارد می­‌کنند؛ می­تواند بر سازه­های میانجیگر از جمله جهت­گیری مذهبی افراد در برخورد با مشکلات زناشویی اثرگذار باشد؛ بنابراین پیشنهاد می­شود که رواندرمانگران و متخصصان خانواده با تقویت جهت­گیری مذهبی درونی، روابط و رضایت زناشویی را بهبود بخشند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The relationship between personality traits and marital satisfaction based on the mediation role of religious orientation

نویسندگان [English]

  • Nadereh Tolo Takmili Torabi
  • Parivash Vakili
  • Azam Fattahi Andebil
Roodehen Branch
چکیده [English]

Aim: Aim of this study was to determine the relationship between personality traits and marital satisfaction based on the mediation role of religious orientation. Methods: Method was descriptive-correlational and statistical population included all 4080 male and female married teachers of guidance and high schools in District Six of Tehran Education, in 2018-2019. Using random sampling 28 schools were selected from the North, South, West and East of District Six. In addition, according to Klein's (2016) suggestion, 304 volunteer teachers were selected, as well. Tools: Tools were NEO-Five Factor Inventory of Costa and McCrae (1989); Religious Orientation Questionnaire of Allport and Ross (1967) and ENRICH Marital Satisfaction Scale of Olson, Fournier and Druckman (1983). After deleting 10 distorted questionnaires and 3 outliers, path analysis has been used. Results: In this study, the path coefficient between internal religious orientation and marital satisfaction was positive (β= 0.364, P= 0.001). The indirect path coefficient of marital satisfaction and neuroticism factor was negative (β= -0.112, P= 0.001) and with factors of conscientiousness (β= 0.111, P= 0.001) and agreeableness (β= 0.055, P= 0.001) were positive. Conclusion: Personality traits, as the preconceived forms of engagement by individuals in marital relationships, affect the mediating structures, including the religious orientation of individuals that is dealing with marital problems. Therefore, it is suggested that family therapists with strengthening couple’s internal religious orientation, improve their marital satisfaction and marital affairs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • agreeableness
  • Conscientiousness
  • marital satisfaction
  • neuroticism
  • Religious orientation

مراجع

  1. بهرامی، نسیم.، یعقوب‌زاده، آمنه.، شریف‌نیا، سیدحمید.، سلیمانی، محمدعلی.، و حق دوست، علی اکبر. (۱۳۹۵). بررسی روایی و پایایی نسخه فارسی پرسشنامه رضایت جنسی لارسون در زوجین. مجله دانشگاه علوم پزشکی کرمان، ۲۳(۳): ۳۵۶-۳۴۴.
  2. پورمحسنی کلوری، فرشته. (1395). تفاوت‌های جنسیتی در سبک‌های دلبستگی و ویژگی‌های شخصیتی در پیش‌بینی سبک‌های عشق‌ورزی دانشجویان. فصلنامه پژوهش‌های علوم شناختی و رفتاری، 6(10): 32-17.
  3. جان بزرگی، مسعود. (1386). جهت‌گیری مذهبی و سلامت روان. پژوهش در پزشکی، 31(4): 350-345.
  4. چهره، هاشمیه.، ازگلی، گیتی.، ابوالمعالی الحسینی، خدیجه.، و نصیری، ملیحه. (۱۳۹۶). بررسی ارتباط ویژگی‌های شخصیتی و رضایت زناشویی بر اساس مدل پنج عامل بزرگ شخصیتی: مرور سیستماتیک. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان، ۲۲(۵): ۱۳۲-۱۲۱.
  5. حسینی، فریده سادات.، محمدی، مریم.، و جوکار، مهناز. (1394). بررسی صمیمیت زناشویی در دوران میانسالی، نقش ویژگی‌های شخصیتی زوجین. فصل‌نامه فرهنگی-تربیتی زنان و خانواده، ۹(۳۰): ۵۱-۲۷.
  6. داوری، صفورا.، باقری، مسعود.، و بنی اسدی، حسن. (1390). پیش‌بینی دین‌داری با توجه به ابعاد شخصیت در معلمان زن و مرد. روان‌شناسی و دین، 4(4): 26-5.
  7. شیخ زین الدین، حمیده.، فرخی، نورعلی.، و عباس‌پور آذر، زهرا. (1397). نقش میانجیگر سرمایه روان‌شناختی در رابطه بین ویژگی‌های شخصیتی با سازگاری زناشویی دانشجویان. فصلنامه روان-شناسی کاربردی، 12(3): 469-432.
  8. صدیقی، اکرم.، صفربیگی، شهناز.، محبی، سیامک.، و شاه سیاه، مرضیه. (1393). بررسی رابطه جهت-گیری مذهبی با سازگاری زناشویی زوجین. دین و سلامت، 2(1): 56-49.
  9. صدیقی، اکرم.، معصومی، احمد.، و شاه سیاه، مرضیه. (1394). بررسی رابطه بین جهت‌گیری مذهبی با رضایت زناشویی زوجین شهر قم. مجله دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، 22(6): 971-965.
  10. قلی‌زاده، زلیخا.، برزگری، لیلی.، غریبی، حسن.، باباپور خیرالدین، جلیل. (1389). بررسی رابطه پنج عامل شخصیتی NEO-FFI با رضایت زناشویی. روان‌شناسی بالینی و شخصیت-دانشور رفتار سابق، 1(43): 66-57.
  11. کوهی، سمانه.، اعتمادی، عذرا.، و فاتحی‌زاده، مریم. (1393). بررسی رابطه ویژگی‌های شخصیتی و سلامت روانی با سرخوردگی زناشویی در زوجین. فصلنامه پژوهش‌های علوم شناختی و رفتاری، 4(1): 84-71.
  12. گروسی فرشی، میرتقی.، مهریار، امیرهوشنگ.، و قاضی طباطبایی، محمود. (۱۳۸۰). کاربرد آزمون جدید شخصیتی نئو و بررسی و تحلیل ویژگی‌ها و ساختار عاملی آن در بین دانشجویان دانشگاه-های ایران. فصلنامه علمی پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا، ۱۱(۳۹): ۱۹۸-۱۷۳.
  13. مظاهری، محمدعلی.، ذبیح‌زاده، عباس.، و ملک‌زاده، لیدا. (1393). نقش پنج عامل بزرگ شخصیت در ذهن آگاهی. فصلنامه پژوهش‌های علوم شناختی و رفتاری، 4(1): 114-103.
  14. موسوی، سمیه.، فاتحی‌زاده، مریم.، و جزایری، رضوان السادات. (1396). اثربخشی آموزش زوج‌ها مبتنی بر الگوی زوج درمانی شخصیتی- سیستمی بر سازگاری زناشویی. فصلنامه پژوهش‌های علوم شناختی و رفتاری، 7(2): 106-83.
  15. نظری، راضیه.، و کربلایی محمد میگونی، احمد. (۱۳۹۶). الگوی ساختاری کمال‌گرایی، بهزیستی روان‌شناختی و سازگاری زناشویی. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، ۳(۴۳): ۴۳۲-۴۱۱.
  16. Reference
  17. Costa, P. T. Jr., & McCrae, R. R. (1989). The NEO-PI/NEO-FFI manual supplement. Odessa, FL: Psychological Assessment Resources.
  18. Fenelon, A., & Danielsen, S. (2016). Leaving my religion: Understanding the relationship between religious disaffiliation, health, and well-being. Social science research, 57: 49-62.
  19. Fenelon, A., & Danielsen, S. (2016). Leaving my religion: Understanding the relationship between religious disaffiliation, health, and well-being. Social Science Research, 57: 49-62.
  20. Forouhari, S., Hosseini Teshnizi, S., Ehrampoush, M. H., Mazloomy Mahmoodabad, S. S., Fallahzadeh, H., Tabei, S. Z., . . . Kazemitabaee, M. (2019). Relationship between Religious Orientation, Anxiety, and Depression among College Students: A Systematic Review and Meta-Analysis. Iranian journal of public health, 48(1): 43-52.
  21. Fowers, B. J., & Olson, D. H. (1989). ENRICH Marital Satisfaction Scale: A brief research and clinical tool. Journal of Marital and Family Therapy, 15(1): 65-79.
  22. Francis, L. J., Jewell, A., & Robbins, M. (2010). The relationship between religious orientation, personality, and purpose in life among an older Methodist sample. Mental Health, Religion & Culture, 13(7-8): 777-791.
  23. Hosseinkhanzadeh, A. A., Yeganeh, T., & Mojallal, M. (2013). The relationship of the religious orientations and attitudes with self-control among students. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 84: 759-762.
  24. Kline, R. B. (2016). Principles and practice of structural equation modeling (4th Ed.). Guilford Publications.
  25. Krok D. (2014). The role of meaning in life within the relations of religious coping and psychological well-being. Journal of religion and health, 54(6): 2292-2308.
  26. McClure, J. M. (2013). Sources of social support: examining congregational involvement, private devotional activities, and congregational context. Journal for the Scientific Study of Religion, 52: 698-712.
  27. Mirghafourvand, M., Farshbaf-Khalili, A., & Ghanbari-Homayi, S. (2018). Marital Adjustment and Its Relationship with Religious Orientations among Iranian Infertile and Fertile Women: A Cross-Sectional Study. Turkish journal of psychiatry.
  28. Moltafet, G., Mazidi, M., & Sadati, S. (2010). Personality traits, religious orientation and happiness. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 9: 63-69.
  29. Pargament, K. I., Koenig, H. G., & Perez, L. M. (2000). The many methods of religious coping: development and initial validation of the RCOPE. Journal of clinical psychology, 56(4): 519-543.
  30. Schaffhuser, K., Allemand, M., & Martin, M. (2014). Personality traits and relationship satisfaction in intimate couples: three perspectives on personality. European Journal of Personality, 28(2): 120-133.
  31. Shaker, R., Heshmati, R., & Poor Rahimi, M. (2010). Investigation of Marital adjustment in people with secure, preoccupied, dismissing and fearful attachment styles. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 5: 1823-1826.
  32. Twenge, J. M., Exline, J. J., Grubbs, J. B., Sastry, R., & Campbell, W. K. (2015). Generational and time period differences in American adolescents' religious orientation, 1966-2014. PloS one, 10(5): e0121454.
  33. Zhong, W., Cristofori, I., Bulbulia, J., Krueger, F., & Grafman, J. (2017). Biological and cognitive underpinnings of religious fundamentalism. Neuropsychologia, 100: 18-25.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار