تحلیل چند سطحی بهزیستی روان‌شناختی نوجوان‌ها از راه عاملیت فردی، فرهنگ مدرسه و حمایت خانواده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدرس موسسه آموزش عالی رحمان رامسر (Teacher of Rahman Institute of higher education )

2 استاد روان شناسی تربیتی دانشگاه خوارزمی

3 دانشیار روان شناسی دانشگاه تهران

4 استادیار رشته روان شناسی تربیتی دانشگاه تهران

چکیده

هدف: هدف پژوهش تعیین نقش عاملیت فردی، فرهنگ مدرسه و حمایت خانواده در پیش­بینی بهزیستی روان­­شناختی دانش‌آموزان بود. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان دبیرستان­های شهر رامسر و تنکابن با حجم 7500 نفر در سال تحصیلی 96-1395 بود. با روش نمونه­گیری تصادفی خوشه­ای 707 نفر از بین 6 منطقه و 15 دبیرستان دخترانه نیکان، اخضری، گاذر، رفیعی، هاشم ساداتی، خان ‌محمدی، امام خمینی، سما، فضیلت، عصمت، امیرالمؤمنین، امام خامنه­ای، نرجس، فروغ دانش و فرزانگان و 12 دبیرستان پسرانه لاریجانی، میرباقری، افتخاری، حریری، خاتم الانبیا، امام (ره)، امام حسین، شهید رزاقی، شهید بهشتی، شهید رجایی، شهید باهنر و شهید مصلحی انتخاب شد. برای جمع­آوری داده­­ها از مقیاس عاملیت جاسکیلا، پویکییس، واسالامپی، واللا و راسکوپاتونن، 2016، مقیاس بهزیستی روان­­شناختی ریف (1989)، مقیاس فرهنگ مدرسه هیگینز-دالساندرو و ساد (1997) و مقیاس حمایت خانواده ساندز و پلانکت (2005) استفاده و داده­ها با روش تحلیل چند سطحی تحلیل شد. یافته­ها: نتایج نشان داد که عاملیت فردی (32/0 =β، 003/0 =P)، فرهنگ مدرسه (60/0 =β، 001/0 =P) و حمایت خانواده (43/0 =β، 004/0 =P) هریک قادر به پیش­بینی بخشی از واریانس بهزیستی روان­­شناختی دانش‌آموزان هستند. نتیجه­گیری: از آنجا که دانش‌آموزان برخوردار از عاملیت از وضعیت بهزیستی روان­شناختی بالاتری نسبت به سایرین برخوردارند و حمایت­های اجتماعی، بهره­مندی از روابط مناسب با معلمان و دوستان، امکانات مناسب مدرسه­ای و حمایت­های والدین نیز نقش اثرگذاری بر بهزیستی روان­شناختی آن­ها دارد؛ بنابراین لازم است با ارتقا این متغیرها، بهزیستی روان­شناختی دانش‌آموزان را افزایش داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Multi-level analysis of teens' psychological well-being by individual agency, school culture and family support

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Ashournejad 1
  • Parvin Kadivar 2
  • Elahe Hejazi 3
  • Zahra Naghsh 4
1 phd student in educational psychology of Kharazmi University
2 professor of educational psychology of Kharazmi University
3 associate professor of educational psychology of Tehran University
4 assistant professor of educational psychology of Tehran University
چکیده [English]

Aim: The research purpose was to determine the contribution of individual agency, school culture and family support in predicting psychological well­being variance in high school students. Method: The research design is descriptive and correlational, and the statistical population included all high school students in the cities of Ramsar and Tonekabon in northern Iran (N= 7500). By random cluster sampling, 707 persons were selected from six areas, 15 girls’ high schools and 12 boys’ high schools were thus selected. The following questionnaires were used for data collection: The Agency Scale (Jaaskela, Poikkeus, Vasalampi, Valleala & Rasku-Puttonen, 2016); The Psychological Well­-being Scale (Ryff, 1989); The School Culture Scale (Higgins & Sadh, 1997) and the Family Support Scale (Sands & Plunkett, 2005). Multi-Level Modeling was used for statistical analysis. Results: The results of analysis showed that personal agency (β=0.32, P=0.003), school culture (β=0.60, p=0.001) and family support (β=0.43, p=0.004), were able to predict a part of psychological well-being variance in students. Conclusion: It is argued that agency is the best predictor of psychological well-being in high school students and that social support, having proper relationships with teachers and friends, appropriate school facilities and parents' support also play an important role in students’ psychological well-being. Hence, it is necessary to develop psychological well-being in students by upgrading these factors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • family support
  • individual agency
  • psychological well‌-being
  • school culture

مراجع

  1. منابع
  2. بیانی، علی اصغر.، محمدکوچکی، عاشور.، و بیانی، علی. (1387). روایی و پایایی مقیاس بهزیستی روان‌شناختی ریف. مجله روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، 14(2): 151-146.
  3. رحمانی جوانمرد، سمیرا.، میکائیلی، نیلوفر.، و وحیدی، زهره. (1395). پیش‌بینی بهزیستی روان‌شناختی معلمان بر اساس هوش معنوی، سبک‌های مساله گشایی و کمال گرایی آن‌ها. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 10(1 پیاپی 37): 106-89.
  4. غلامی، محمد تقی.، قلاوندی، حسن.، اکبری سوره، پروا.، و امانی ساری بگلو، جواد. (1392). فرهنگ مدرسه و از خودبیگانگی تحصیلی (نقش واسطه نیازهای روان‌شناختی اساسی). مجله راهبرد فرهنگ، 6(4): 116–99.
  5. کریمی، کامبیز.، کاوسیان، جواد.، کرامتی، هادی.، عرب‌ زاده، مهدی.، و رمضانی، ولی الله. (1395). الگوی ساختاری کمال‌گرایی، انگیزش تحصیلی و بهزیستی روان‌شناختی در دانش‌آموزان دبیرستانی. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 10(3 پیاپی 39): 327- 311.
  6. مرحمتی، زهرا.، و یوسفی، فریده. (1395). رابطه ابعاد سبک زندگی اسلامی با بهزیستی روان‌شناختی در دانشجویان. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 10(3 پیاپی 39): 346- 329.
  7. References
  8. Ahonen, A., Kurtakko, K. & Sohlman, E. (2007). School, culture and well-being. Arcti Children Research and Development. Findings from Northern Finland, Sweden and Norway, and North-West Russia Rovaniemi: Lapland University Press.
  9. Akwei, M. (2015). Dysfunctional family, social support and psychological well-being of adolescents in Greater Accra. A Thesis Submitted to the Faculty of Methodist University. Colledge Ghana.
  10. Bandura, A. (2008). Social cognitive theory: An agentic perspective. Stanford, ca, USA: Stanford University.
  11. Bandura, A. (2011). A social cognitive perspective on positive psychology. Revista de Psicologia Social: International Journal of Social Psychology, 26(1): 7-20.
  12. Bandura, A. (2013). Perceived self-efficacy in cognitive development and functioning. Educational Psychology, 28(1): 117-148.
  13. Currie, C., Zanotti, C. & Morgan, A. (2012). Social determinants of health and well-being among young people. Health behavior in school aged children (HBSC) study. World Health Organization: Regional Office for Europe.
  14. Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2008). Facilitating optimal motivation and psychological well-being across life's domains. Canadian Psychology/ Psychologie Canadienne, 49(1): 14-19.
  15. Dincer, A., Yesilyurt, S., & Takkac, M. (2012). The effects of autonomy-supportive climates on EFL learner's engagement, achievement and competence in English speaking classrooms. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 46(1): 3890-3894.
  16. Hair, J. F., Black, W., Babin, B., & Anderson, R. E. (2009). Multivariate data analysis. New Jersey, NJ: Prentice Hall.
  17. Hiett, C.J. (2015). The importance of school climate: An analysis of high-performing, high-poverty schools. Educational tests & measurements, Educational Administration, 5(3): 240-365.
  18. Higgins- D’Alessandro, A. & Sadh, D. (1997). The dimension and measurement of school cultur: understanding school culture as the basis for school reform. International Journal of Educational Research, 27(1): 553-569.
  19. Hitlin, S., & Long, C. (2009). Agency as a sociological variable: A preliminary model of individuals, situations, and the life course. Sociology Compass, 3(1): 137-160.
  20. Horstmanshof, L., Punch, R., & Creed, P. A. (2008). Environmental correlates of wellbeing among final-year high school students. Australian Journal of Psychology, 8(1): 1-23.
  21. Hox, J. J. (2010). Multilevel analysis: Techniques and applications. Hove: Routledge.
  22. Jääskelä, P., Poikkeus, A. M., Vasalampi, K., Valleala, U. M., & Rasku-Puttonen, H. (2016). Assessing agency of university students: validation of the AUS Scale. Studies in Higher Education, 5(2): 1-19.‏
  23. Kim, S.W. & Hill, N.E. (2015). Including fathers in the picture: A meta-analysis of parental involvement and students’ academic achievement. Journal of Educational Psychology, 107(4): 919–934.
  24. King, K. M., Molina, B. S., & Chassin, L. (2009). Prospective relations between growth in drinking and familial stressors across adolescence. Journal of Abnormal Psychology, 118(3): 610-618.
  25. Maggio, K. M. (2015). Why do you see it that way? The preferences of confrontational behavior as seen through attachment style and facework behaviour. Doctoral dissertation, University of Delaware.
  26. Pilar, M. & Brett, B. (2008). The school environment and adolescent well-being: beyond academics. National Adolescent Health Information Center (NAHIC), 3(2): 1-11.
  27. Reeve, J.M. (2009). Understanding motivation and emotion (5ed). New York: Wiely.
  28. Rispoli, M.O., Reilly, M., Lang, R., & Machalice, W. (2011). Effect of motivating operations on problem and academic behaviour in classrooms. Journal of Applied Behavior Analysis, 44(1): 187-192.
  29. Ryff, C. D. (1989). Happiness is everything or is it? Exploration on the meaning of psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 57(1): 1069-1081.
  30. Sands, T., & Plunkett, S. W. (2005). A new scale to measure adolescent reports of academic support by mothers, fathers, teachers, and friends in Latino immigrant families. Hispanic Journal of Behavioral Sciences, 27(1): 244-253.
  31. Seligman, M. (2010). Flourish Positive Psychology and Positive Interventions. Tanner lectures on human values. Delivered at University of Michigan.
  32. Sohlman, E. (2008). Promoting Psychosocial Well-being through School Education: Concepts and Principles. Cross-Border Training Material for Promoting Psychosocial Well-Being through. School Education Rovaniemi: University of Lapland, 5(2): 17-24.
  33. Truong, T. D., Hallinger, P., & Sanga, K. (2017). Confucian values and school leadership in Vietnam: Exploring the influence of culture on principal decision-making. Educational Management Administration & Leadership, 45(1): 77-100.
  34. ‏Way, N., Reddy, R. & Rhodes, J. (2008). Students’ perceptions of school climate during the middle school years: associations with trajectories of psychological and behavioral adjustment. American Journal of Community Psychology, 40(1): 194-213.
  35. ***

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار