نقش میانجیگر سرمایه روان‌شناختی در رابطه بین ویژگی‌های شخصیتی با سازگاری زناشویی دانشجویان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

2 دانشگاه علامه طباطبایی

3 دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

چکیده

هدف: هدف پژوهش تعیین نقش واسطه‌­ای سرمایه روان‌­شناختی در رابطه بین ویژگی‌­های شخصیتی روان­ رنجورخویی، گشودگی، برونگرایی، توافق­ پذیری و وظیفه ­شناسی با سازگاری زناشویی دانشجویان زن بود. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری تمام دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج در نیمسال اول ۹۷-۱۳۹۶ به ­تعداد ۳۳۰۰۰ نفر بود. از میان آن­ها به ­روش نمونه ‌برداری در دسترس ۳۰۰ نفر بر اساس پیشنهاد کلاین (2011) از کلاس‌­های دانشکده روان‌­شناسی که معیارهای ورود به پژوهش داشتند؛ انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه سازگاری زناشویی اِسپانیر ۱۹۷۶، پرسشنامه پنج عاملی نئو کاستا و مک کری ۱۹۸۵ و پرسشنامه سرمایه روان‌­شناختی لوتانز، آوولیو، آوی و نورمان (2007) بود. پس از حذف ۳ پرسشنامه مخدوش و ۱ داده پرت، داده‌­های پژوهش با استفاده از روش الگویابی معادله­های ساختاری تحلیل شد. یافته­‌ها:  نتایج نشان داد ضریب مسیر غیرمستقیم بین صفت گشودگی و سازگاری زناشویی (066/0 =β، ۰۱۶/۰ =P)، ضریب مسیر غیرمستقیم بین صفت برونگرایی و سازگاری زناشویی (083/0 =β، ۰۱۲/۰ =P) و ضریب مسیر غیرمستقیم بین صفت روان ­رنجورخویی و سازگاری زناشویی (117/0- =β، ۰۰۱/۰ =P) معنادار است. نتیجه­گیری: صفات شخصیتی به­‌عنوان پیش­ آمادگی‌­هایی که افراد با خود در روابط زناشویی وارد می­‌کنند؛ احتمالاً بر سرمایه روان­‌شناختی افراد شامل خوش بینی، خودکارامدی، امیدواری و تاب­ آوری  در برخورد با مشکلات زناشویی اثرگذار است و ممکن است منجر به کاهش یا افزایش سازگاری زناشویی ­شود. از این­ رو، پیشنهاد می‌­شود که کارگاه‌­هایی با هدف ارتقاء سرمایه روا‌ن‌­شناختی برای دانشجویان متأهل در دانشگاه­‌ها برگزار شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Mediating role of psychological capital in the relationship between personality features with marital adjustment in students

نویسندگان [English]

  • Hamideh Sheikh Zeineddin 1
  • Noorali Farrokhi 2
  • zahra Abbaspoor Azar 3
1 Karaj Branch
2 Allameh Tabataba'i University
3 North Branch
چکیده [English]

Aim: The purpose of the present study was to determine the mediating role of psychological capital in the relationship between personality features (neuroticism, openness, extroversion, agreeableness and conscientiousness) with marital adjustment in students. Method: The research method was descriptive-correlational and the statistical population included all married female students of Islamic Azad University, Karaj Branch, in the first semester of 2017-2018 with the quantity of 33000 people, among them 300 subjects Based on Kline's (2011) proposal from faculty of psychology classes were selected through sampling. The study tools included Dyadic Adjustment Scale by Spanier 1976; NEO-Five Factor Inventory by McCrae & Costa 1985 and Psychological Capital Questionnaire by Luthans et al., 2007. After exclusion of 3 distortion questionnaires and removal of 1 outlier subject, the data of the present study were analyzed using Structural Equation Modeling Method. Results: The results of this study showed that the indirect path coefficient between openness and marital adjustment (P= 0.016, β= 0.066), indirect path coefficient between extraversion and marital adjustment (P= 0.012, β= 0.083), and indirect path coefficient between neuroticism and marital adjustment (P= 0.001, β= -0.117) were significant. Conclusion: Personality traits, as the preconditions that individuals enter into marital relationships, are likely to affect individuals' equity including optimism, self-efficacy, hope, and resilience in dealing with marital problems, leading to reduce or increase marital adjustment. Therefore, it is suggested that workshops aimed at promoting the psychological capital for married female students in universities should be held.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Adjustment
  • capital
  • marital
  • personality
  • psychological

مراجع

  1. منابع
  2. امانی، احمد.، عیسی ‌نژاد، امید.، و عزیزی، آرمان. (1394). بررسی روابط ساختاری طرح ‌واره‌های ناسازگار اولیه و عامل‌های شخصیتی با سازگاری زناشویی. فصلنامه پژوهش‌های نوین روان-شناختی، 10(1): 70-45.
  3. آخوندی، نیلا.، آقا علیخانی، علی محمد. (1394). روان‌شناسی مثبت. تهران: نشرپیوند.
  4. پناهی، احسان.، و فاتحی‌ زاده، مریم السادات. (۱۳۹۴). بررسی رابطه بین مؤلفه‌های سرمایه روان شناختی و کیفیت زندگی زناشویی در بین زوجین شهر اصفهان. فصلنامه زن و جامعه، ۶(3): ۵۸-۴۱.
  5. پورسردار، نوراله.، پورسردار، فیض اله.، پناهنده، عباس.، سنگری، علی اکبر.، و عبدی ‌زرین، سهراب. (1391). تأثیر خوش‌بینی (تفکر مثبت) بر سلامت روانی و رضایت از زندگی: یک مدل روان-شناختی از بهزیستی. مجله پژوهشی حکیم، 16(1): 49-42.
  6. ثنایی، باقر (1378). نقش خانواده اصلی در ازدواج فرزندان. فصلنامه تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره، 1(2): 46-21.
  7. جوانمرد، غلامحسین.، محمدی قره قوزلو، رقیه.، و پوراکبران، الهه. (1395). نقش واسطه‌ای بهداشت روانی همسر در بهداشت روانی و رضایت زناشویی زوجین. مجله اصول بهداشت روانی، 18(4): 206-196.
  8. چهره، هاشمیه.، ازگلی، گیتی.، ابوالمعالی الحسینی، خدیجه.، و نصیری، ملیحه. (۱۳۹۶). بررسی ارتباط ویژگی‌های شخصیتی و رضایت زناشویی بر اساس مدل پنج عامل بزرگ شخصیتی: مرور سیستماتیک. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان، ۲۲(۵): ۱۳۲-۱۲۱.
  9. حسینی، زهرا.، خلقی، زهرا.، جابری، سمیه.، صدیقی، اکرم، صالحی، وجیهه.، و تفویضی، متین. (۱۳۹۲). مقایسه ویژگی‌های شخصیتی زوجین متعارض و عادی با استفاده از پرسشنامه شخصیتی ۵ عاملی نئو. مجله پزشکی قانونی، ۱۹(۴ و ۱): ۱۷۴-۱۶۵.
  10. حسینی، فریده سادات.، محمدی، مریم.، و جوکار، مهناز. (1394). بررسی صمیمیت زناشویی در دوران میانسالی، نقش ویژگی‌های شخصیتی زوجین. فصلنامه فرهنگی-تربیتی زنان و خانواده، ۹(4): ۵۱-۲۷.
  11. حمید، نجمه. (1389). رابطه‌ میان سخت‌رویی روان‌شناختی، رضایت از زندگی و امید با عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دختر پیش ‌دانشگاهی. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 4(4/16): ۱۱۶-۱۰۱.
  12. خادمی، علی.، ولی ‌پور، مریم.، مرادزاده خراسانی، لاله.، و نیشابوری، سیمین. (۱۳۹۳). رابطه ویژگی-های شخصیت با رضایت زناشویی و مؤلفه‌های آن در زوج‌ها. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، ۸(۴ پیاپی ۳۲): ۱۰۹-۹۵.
  13. دهقان، فاطمه.، آتش‌پور، حمید.، شفتی، عباس. (۱۳۹۳). رابطه عوامل شخصیت و خودکارامدی عمومی با امید عاملی و راهبردی به درمان در معتادان. فصلنامه علمی-پژوهشی اعتیادپژوهی، ۸(3): ۱۰۸-۹۱.
  14. رزاقی، نرگس.، نیکی جو، معصومه.، کراسکیان موجمباری، آدیس.، و ظهرابی مسیحی، آرینه. (1390). رابطه پنج عامل بزرگ شخصیت با رضایت زناشویی. روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسی ایرانی، 7(3): ۲۷۷-۲۶۹.
  15. سلیمی، مسعود. (۱۳۹۳). رابطه شادکامی با پنج عامل بزرگ شخصیت. فصلنامه مددکاری اجتماعی، ۳(۲): ۴۹-۴۱.
  16. سلیمی، هادی.، محسن‌ زاده، فرشاد.، و نظری، علی محمد. (1393). پیش بینی سازگاری زناشویی براساس انسجام خانوادگی، مهارت‌های تصمیم‌گیری و حل‌ مساله و مهارت‌های مقابله. فصلنامه نسیم تندرستی، 3(1): 63-57.
  17. شاکریان، عطا. (۱۳۹۱). نقش ابعاد شخصیت و جنسیت در پیش‌بینی سازگاری زناشویی. مجله دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه (بهبود)، ۱۶(3): ۲۲-۱۶.
  18. شاکریان، عطا.، محمدنظری، علی محمد.، ابراهیمی، پایناز.، فاطمی، عادل.، و دانایی، صبا. (1391). ارتباط شباهت و تضاد در ویژگی‌های شخصیتی با سازگاری زناشویی. مجله علوم رفتاری، ۶(۳): ۲۵۱-۲۴۵.
  19. شفیع‌ زاده، رقیه. (۱۳۹۱). رابطه تاب‌ آوری با پنج عامل بزرگ شخصیت. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، ۱۳(1): ۱۰۲-۹۵.
  20. صحرایی داریان، المیرا.، و کربلایی محمد میگونی، احمد. (۱۳۹۶). پیش بینی خودکارامدی درد در بیماران با پیوند کبد بر اساس آسیب کودکی و تاب ‌آوری. نشریه خانواده و بهداشت، ۷(۱): ۴۴-۲۶.
  21. فاریابی، ظهیرالدین.، و زارعی محمود آبادی، حسن. (1394). بررسی و مقایسه سازگاری زناشویی، شادکامی و میل به طلاق در ازدواج‌های سنتی و غیر سنتی شهر یزد. طلوع بهداشت، 14(3): 94-83.
  22. فتح‌اله‌ زاده، نوشین.، باقری، پریسا.، رستمی، مهدی.، و دربانی، علی. (۱۳۹۵). اثربخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی بر سازگاری و خودکارامدی دانش آموزان دختر دبیرستانی. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، ۱۰(3): ۲۸۹-۲۷۱.
  23. فتح‌اله ‌زاده، نوشین.، میر صیفی ‌فرد، لیلا سادات.، کاظمی، مهناز.، سعادتی، نادره.، و نوابی ‌نژاد، شکوه. (۱۳۹۶). اثربخشی غنی‌ سازی زندگی زناشویی بر اساس نظریه انتخاب بر کیفیت روابط زناشویی و صمیمیت زوج‌ها. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 11(3): ۳۷۲-۳۵۳.
  24. کاکابرایی، کیوان.، و افشارنیا، کریم. (۱۳۹۱). نسخه کوتاه فهرست پنج عامل بزرگ: آزمون تغییرناپذیری عاملی در والدین کودکان عادی و استثنایی. فصلنامه مشاوره و روان‌ درمانی خانواده، ۱(1): ۴۲-۲۷.
  25. گروسی فرشی، میرتقی.، مهریار، امیرهوشنگ.، و قاضی طباطبایی، محمود. (۱۳۸۰). کاربرد آزمون جدید شخصیتی نئو و بررسی و تحلیل ویژگی‌ها و ساختار عاملی آن در بین دانشجویان دانشگاه-های ایران. فصلنامه علمی پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا، ۱۱(3): ۱۹۸-۱۷۳.
  26. گل‌پرور، محسن. (۱۳۹۳). الگوی نقش مؤلّفه‌های سرمایه روان‌شناختی در رضایت از زندگی و رضایت زناشویی در همسران ایثارگران شهرکرد. مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان، ۱۲(۱).
  27. نظری، راضیه.، و کربلایی محمد میگونی، احمد. (۱۳۹۶). الگوی ساختاری کمال‌گرایی، بهزیستی روان‌شناختی و سازگاری زناشویی. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 11(3): ۴۳۲-۴۱۱.
  28. References
  29. Amiri, M., Farhoodi, F., Abdolvand, N., & Bidakhavidi, A. R. (2011). A study of the relationship between Big-five personality traits and communication styles with marital satisfaction of married students majoring in public universities of Tehran. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 30(1): 685-689.
  30. Briley, D.A., & Tucker-Drob, E.M. (2012). Broad bandwidth or high fidelity? Evidence from the structure of genetic and environmental effects on the facets of the five factor model. Behavior Genetics, 11(1): 743-763.
  31. Claxton, A., O’Rourke, N., Smith, J. Z., & DeLongis, A. (2012). Personality traits and marital satisfaction within enduring relationships: An intra-couple discrepancy approach. Journal of Social and Personal Relationships, 29(3): 375-396.
  32. Costa, P. T. Jr., & McCrae, R. R. (1989). The NEO-PI/NEO-FFI manual supplement. Odessa, FL: Psychological Assessment Resources.
  33. De Vibe, M., Solhaug, I., Tyssen, R., Friborg, O., Rosenvinge, J. H., Sørlie, T., & Bjørndal, A. (2013). Mindfulness training for stress management: a randomised controlled study of medical and psychology students. BMC Medical Education, 13(1): 107-117.
  34. Howard, M. C. (2017). The empirical distinction of core self-evaluations and psychological capital and the identification of negative core self-evaluations and negative psychological capital. Personality and Individual Differences, 114(Supplement C): 108-118.
  35. Khademi, A. (2017). Prediction of marital dissatisfaction based on personality characteristics and social relations in couples of students and non-students. International Journal of Medical Research & Health Sciences, 6(1): 103-107.
  36. Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling, (3rd Ed). New York, NY: Guilford.
  37. Kohtala, A., Lappalainen, R., Savonen, L., Timo, E., Tolvanen, A. (2015). A four-session acceptance and commitment therapy based intervention for depressive symptoms delivered by master’s degree level psychology students: a preliminary study. Clinical Psychology Review, 43(3): 360-73.
  38. Luthans, F., Avolio, B. J., Avey, J. B., & Norman, S. M. (2007). Positive psychological capital: measurement and relationship with performance and satisfaction. Personnel Psychology, 60(3): 541-572.
  39. Mirfallahi, S. Z., Akbari, B., Keshvar Panah Karjoun, A., Boostani Mavi, G., & Khoshkhoo Gilavaee, F. (2012). The investigation relationship between personality characteristics on marital satisfaction. Journal of Applied Environmental and Biological Sciences, 2(6): 203-209.
  40. Montesino, M. L. C., Gomez, J. L. G., Fernandez, M. E. P., & Rodriguez, J. M. A. (2013). Psychometric properties of the dyadic adjustment scale (DAS) in a community sample of couples. Psicothema, 25(4): 536-541.
  41. Mutlu, T., Balbag, Z., & Cemrek, F. (2010). The role of self-esteem, locus of control and big five personality traits in predicting hopelessness. Procedia Social and Behavioral Sciences, 9(1): 1788-1792.
  42. Oshio, A., Taku, K., Hirano, M., & Saeed, G. (2018). Resilience and big five personality traits: A meta-analysis. Personality and Individual Differences, 32(1): 54-60.
  43. Schaffhuser, K., Allemand, M., & Martin, M. (2014). Personality traits and relationship satisfaction in intimate couples: three perspectives on personality. European Journal of Personality, 28(2): 120-133.
  44. Sharpe, J. P., Martin, N. R., & Roth, K. A. (2011). Optimism and the big five factors of personality: beyond neuroticism and extraversion. Personality and Individual Differences, 51(8): 946-951.
  45. Shi, M., Liu, L., Wang, Z. Y., & Wang, L. (2015). The mediating role of resilience in the relationship between big five personality and anxiety among Chinese medical students: a cross-sectional study. PLoS One, 10(3): e0119916.
  46. Spanier, G. B. (1976). Measuring dyadic adjustment: New scale for assessing the quality of marriage and similar dyads. Journal of Marriage and Family, 38(2): 15-28.
  47. Stajkovic, A. D., Bandura, A., Locke, E. A., Lee, D., & Sergent, K. (2018). Test of three conceptual models of influence of the big five personality traits and self-efficacy on academic performance: A meta-analytic path-analysis. Personality and Individual Differences, 120(1): 238-245.
  48. Thomas, E. R., & Tankha, G. (2017). Big five personality and psychological capital among final year medical students. International Journal of Advanced Research (IJAR). 91(1): 123-135.
  49. Thomas, S. J., Caputi, P., & Wilson, C. J. (2014). Specific attitudes which predict psychology students' intentions to seek help for psychological distress. Journal of Clinical Psychology, 70(3): 273-82.
  50. Wang, Y., Yao, L., Liu, L., Yang, X., Wu, H., Wang, J., & Wang, L. (2014). The mediating role of self-efficacy in the relationship between Big five personality and depressive symptoms among Chinese unemployed population: a cross sectional study. BMC Psychiatry, 14(1): 48-61.
  51. ***

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار