اثربخشی آموزش هوش اخلاقی به‌شیوه قصه‌گویی بر بهبود حالت‌های خُلقی و رفتارهای یادگیری دانش‌آموزان دختر دوره ابتدایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه اردکان

2 دانشگاه خوارزمی

چکیده

هدف: هدف پژوهش تعیین میزان اثربخشی آموزش هوش اخلاقی به‌شیوه قصه‌گویی بر حالت‌های خُلقی و رفتارهای یادگیری دانش‌آموزان دختر پایه دوم ابتدایی بود. روش: روش پژوهش نیمه‌آزمایشی با گروه گواه و طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری و جامعه آماری کلیه دانش‌آموزان دختر پایه دوم ابتدایی شهرستان اردکان در سال تحصیلی 1395-1394به­تعداد 670 نفر بود. از میان آن­ها 32 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس از سه مدرسه ابتدایی پانزده خرداد، مادر و وکیلی انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شد. گروه آزمایش در 12 جلسه 90 دقیقه‌ای در هفته­ دو ­بار تحت آموزش برنامه هوش اخلاقی بوربا (2005) و فرانک (2014) قرار گرفتند. داده‌ها با استفاده از نسخه معلم پرسشنامه‌های خُلق و خوی اجتماعی بأس و پلومین (1984) و رفتارهای یادگیری مک‌درموت، گرین، فرانسیس و استات (1999) جمع‌آوری و با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد همه ابعاد حالت‌های خُلقی دانش‌آموزان گروه آزمایش شامل بعد هیجانی (677/6=F، 005/0=P)، فعالیت (074/19=F، 001/0=P)، اجتماع‌پذیری (517/3=F، 046/0=P) و کم‌رویی (643/5=F، 009/0=P) و رفتارهای یادگیری آن‌ها (759/3=F، 041/0=P) بعد از اجرای آزمایش به‌طور معنی‌داری بهتر از دانش‌آموزان گروه گواه شده و این بهبود در مرحله پیگیری نیز پایدار مانده است. نتیجه‌گیری: آموزش هوش اخلاقی با ارتقاء روابط بین فردی، اجتماع­پذیری و فعالیت دانش‌آموزان، موجب بهبود در حالت‌های خُلقی و رفتارهای یادگیری آن‌ها می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Moral Intelligence Teaching based on storytelling method on Temperament and Learning behaviors of Elementary Girl Students

نویسندگان [English]

  • Yasser Rezapour Mirsaleh 1
  • Somayeh Shahedi 2
1 Ardakan University
2 Kharazmi University
چکیده [English]

Aim: The purpose of present study was to investigate the effect of moral intelligence teaching based on storytelling method on temperament and learning behaviors of elementary girl students. Method: This study was a semi-experimental research with two-group and post-pretest and follow up. Among all girl students of 2th grade of elementary schools in Ardakan city at 1393-94 school year, 36 students were selected by available sampling and randomly assigned in experimental and control groups. In study group, participants received 12 sessions of moral intelligence intervention based on storytelling method and control group received no intervention. Data gathered by teacher forms of EAS temperament survey (Buss & Plomin, 1984) and learning behaviors scale (McDermott & et al, 2000) and analyzed by ANOVA with repeated measures. Results: The findings show that temperament and learning behaviors of students in study group were improved than control group (p

کلیدواژه‌ها [English]

  • Temperament-Learning behaviors-storytelling-moral intelligence

مراجع

  1. اویسی، الناز.، و فرزانیان، هانیه. (1393). بررسی تأثیر هوش اخلاقی بر رفتارهای شهروندی سازمانی. سومین همایش ملی سالیانه علوم مدیریت نوین، انجمن علمی و حرفه‌ای مدیران و حسابداران گلستان. با همکاری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علی‌آباد کتول، گرگان، ایران، 128-119.
  2. حق‌رنجبر، فرح.، کاکاوند، علی‌رضا.، و دانش، عصمت. (1390). مقایسه خودکارامدی، اختلال هیجانی و تنهایی در دانش‌آموزان دچار ناتوانی یادگیری و عادی. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 5(4 پیاپی 20): 58-42.
  3. درتاج، فریبرز.، مصائبی، اسداالله.، و اسدزاده، حسن. (1388) تأثیر آموزش مدیریت خشم بر پرخاشگری و سازگاری اجتماعی دانش‌آموزان پسر 15-12 ساله. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 3(4 پیاپی 12): 72-62.
  4. صنعت‌نگار، سارا.، حسن‌آبادی، حسین.، و اصغری نکاح، سیدمحسن. (1391). اثربخشی قصه درمانی گروهی بر کاهش ناامیدی و تنهایی کودکان دختر مراکز شبه‌خانواده. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 6(4 پیاپی 24): 23-7.
  5. کاپلان، هرولد.، سادوک، بنجامین جیمز.، و سادوک، ویرجینیا. (1392). دست‌نامه روان‌پزشکی بالینی. ترجمه: محسن ارجمند.، فرزین رضاعی.، و نادیا فغانی. تهران: انتشارات ارجمند. (تاریخ انتشار اثر به‌زبان اصلی، 2010).
  6. یاسمی‌نژاد، پریسا. (1393). تأثیر آموزش هوش‌ اخلاقی بر مسئولیت‌پذیری، هم‌دلی هیجانی، اخلاق تحصیلی و بخشودگی بین فردی دانش‌آموزان دختر پایه سوم مقطع متوسطه. رساله دکتری. رشته روان‌شناسی تربیتی. دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شهید چمران اهواز.
  7. Bao, Z., Zhang, W., Lai, X., Sun, W., & Wang, Y. (2015). Parental attachment and Chinese adolescents' delinquency: The mediating role of moral disengagement. Journal of Adolescence, 11(4): 37-47.
  8. Borba, M. (2005). The step-by-step plan to building moral intelligence. Nurturing kid’s heart & souls. National Educator Award, National council of Self-esteem: Jossey-Bass. Pp. 108-154.
  9. Buss, A. H., & Plomin, R. (1984). Temperament: Early developing personality traits. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.
  10. Canivez, G. L., Willenborg, E., & Kearney, A. (2006). Replication of the learning behaviors scale factor structure with an independent sample. Journal of Psychoeducational Assessment, 24(2): 97-111.
  11. Casey, B., Erkut, S., Ceder, I., & Young, J. M. (2008). Use of a storytelling context to improve girls' and boys' geometry skills in kindergarten. Journal of Applied Developmental Psychology, 29(1): 29-48.
  12. Clarken, R. H. (2009). Moral intelligence in the schools. School of education. Northern Michigan University. Online submission at: files.eric.ed.gov/full text/ED508485.pdf.
  13. Cooper, M., & Schwartz, R. (2007). Moral judgment and student discipline: What are institutions teaching? What are students learning? Journal of College Student Development, 48(5): 595-607.
  14. DePauw, S. S., & Mervielde, I. (2010). Temperament, personality and developmental psychopathology: A review based on the conceptual dimensions underlying childhood traits. Child Psychiatry & Human Development, 41(3): 313-329.
  15. Eskine, K. J., Novreske, A., & Richards, M. (2013). Moral contagion effects in everyday interpersonal encounters. Journal of Experimental Social Psychology, 49(5): 947-950.
  16. Frank, A. W. (2014). Narrative ethics as dialogical story‐telling. Hastings Center Report, 44(1):16-20.
  17. Gasman, I., Purper-Ouakil, D., Michel, G., Mouren-Simeoni, M. C., Bouvard, M., Perez-Diaz, F., & Jouvent, R. (2002). Cross-cultural assessment of childhood temperament. European Child & Adolescent Psychiatry, 11(3): 101-107.
  18. Gini, G., Pozzoli, T., & Hymel, S. (2014). Moral disengagement among children and youth: A meta‐analytic review of links to aggressive behavior. Aggressive behavior, 40(1): 56-68.
  19. Hardy, S. A., Francis, S. W., Zamboanga, B. L., Kim, S. Y., Anderson, S. G., & Forthun, L. F. (2013). The roles of identity formation and moral identity in college student mental health, health‐risk behaviors, and psychological well‐being. Journal of Clinical Psychology, 69(4): 364-382.
  20. Hendawi, M. (2013). Temperament, school adjustment, and academic achievement: Existing research and future directions. Educational Review, 65(2): 177-205.
  21. Holder, M. D., & Klassen, A. (2010). Temperament and happiness in children. Journal of Happiness Studies, 11(4): 419-439.
  22. Hunter, C., & Eder, D. (2010). The role of storytelling in understanding children's moral/ethic decision-making. Multicultural Perspectives, 12(4): 223-228.
  23. Jaffee, S., & Hyde, J. S. (2000). Gender differences in moral orientation: a meta-analysis. Psychological Bulletin, 126(5): 703-726.
  24. Lee, S. A., Rice, K., Callan, S. M., Brame, B. M., & Lee, C. A. (2015). Temperament and depressive symptoms in at-risk children: aggression and learning problems as mediating factors. Personality and Individual Differences, 87(1): 35-38.
  25. Liu, M., Horton, L., Olmanson, J., & Toprac, P. (2011). A study of learning and motivation in a new media enriched environment for middle school science. Educational Technology Research and Development, 59(2): 249-265.
  26. Mackrell, S. V., Sheikh, H. I., Kotelnikova, Y., Kryski, K. R., Jordan, P. L., Singh, S. M., & Hayden, E. P. (2014). Child temperament and parental depression predict cortisol reactivity to stress in middle childhood. Journal of Abnormal Psychology, 123(1): 106-116.
  27. McDermott, P. A., Leigh, N. M., & Perry, M. A. (2002). Development and validation of the preschool learning behaviors scale. Psychology in the Schools, 39(4): 353-365.
  28. McDermott, P.A., Green, L.F., Francis, J.M., & Stott, D.H. (1999). Learning Behaviors Scale. Philadelphia: Edumetric and clinical science.
  29. Mullola, S., Jokela, M., Ravaja, N., Lipsanen, J., Hintsanen, M., Alatupa, S., & Keltikangas-Järvinen, L. (2011). Associations of student temperament and educational competence with academic achievement: The role of teacher age and teacher and student gender. Teaching and Teacher Education, 27(5): 942-951.
  30. Pantić, N., & Wubbels, T. (2012). Teachers’ moral values and their interpersonal relationships with students and cultural competence. Teaching and Teacher Education, 28(3): 451-460.
  31. Roorda, D. L., Koomen, H. M., Spilt, J. L., & Oort, F. J. (2011). The influence of affective teacher–student relationships on students’ school engagement and achievement: A meta-analytic approach. Review of educational research, 81(4): 493-529.
  32. Rothbart, M. K. (2007). Temperament, development, and personality. Current directions in psychological science, 16(4): 207-212.
  33. Salley, B., Miller, A., & Bell, M. A. (2013). Associations between temperament and social responsiveness in young children. Infant and Child Development, 22(3): 270-288.
  34. Sawyer, C. B., & Willis, J. M. (2011). Introducing digital storytelling to influence the behavior of children and adolescents. Journal of Creativity in Mental Health, 6(4): 274-283.
  35. Sengsavang, S., & Krettenauer, T. (2015). Children's moral self-concept: The role of aggression and parent–child relationships. Merrill-Palmer Quarterly, 61(2): 213-235.
  36. Squires, K. E., Lugo‐Neris, M. J., Peña, E. D., Bedore, L. M., Bohman, T. M., & Gillam, R. B. (2014). Story retelling by bilingual children with language impairments and typically developing controls. International Journal of Language & Communication Disorders, 49(1): 60-74.
  37. Thompson, S. F., Zalewski, M., & Lengua, L. J. (2014). Appraisal and coping styles account for the effects of temperament on pre‐adolescent adjustment. Australian Journal of Psychology, 66(2): 122-129.
  38. Worrell, F. C., & Schaefer, B. A. (2004). Reliability and validity of learning behaviors scale (LBS) scores with academically talented students: A comparative perspective. Gifted Child Quarterly, 48(4): 287-308.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار