ساختار عاملی تأییدی مقیاس ارزیابی شایستگی تحصیلی در دانش‌آموزان دختر نوجوان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن

2 دانشجوی دانشگاه ازاد اسلامی واحد رودهن

چکیده

هدف: هدف پژوهش تعیین ساختار عاملی و ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس ارزیابی شایستگی تحصیلی در دختران نوجوان بود. روش: روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه دوم شهر تهران در سال 1395 به‌تعداد ۴۹۴۲۱ نفر بود که از میان آن‌ها به روش نمونه‌برداری چندمرحله‌ای تصادفی، ۱۲۰ دانش‌آموز در مرحله اول و 450 دانش‌آموز در مرحله دوم از مناطق یک، دو، چهار، پنج، هفت، دوازده، پانزده، بیست و دو، و از هر منطقه دو دبیرستان شامل توحید، حسنیه، ایران، خواجه عبدالله انصاری، امام جعفر صادق، علوی اسلامی، حضرت فاطمه، الزهراء، حضرت زهرا و سجادیه انتخاب شد. ابزار پژوهش مقیاس ارزیابی شایستگی تحصیلی دیپرنا و الیوت (1999)، پرسشنامه هیجان‌های تحصیلی پکران، گوئتز، تیتز و پری (۲۰۰۲) و معدل تحصیلی دانش‌آموزان بود. پس از کنار گذاشتن ۲۵ پرسشنامه مخدوش و ۲ آزمودنی پرت، داده‌ها با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی تحلیل شد. یافته‌ها: یافته­های مربوط به روایی سازه مقیاس ارزیابی شایستگی تحصیلی نشان داد ضریب همبستگی مؤلفه‌های مهارت‌های خواندن/زبان، مهارت‌های ریاضی، مهارت‌های تفکر انتقادی، مهارت‌های بین‌فردی، دلمشغولی تحصیلی، انگیزش و مهارت‌های مطالعه با هیجان تحصیلی منفی به‌ترتیب ۴۴۶/۰-، ۵۲۷/۰-، ۳۵۸/۰-، ۳۲۱/۰-، ۴۶۳/۰-، ۴۴۵/۰- و ۲۷۵/۰ و با هیجان تحصیلی مثبت به‌ترتیب ۲۸۳/۰، ۳۵۰/۰، ۳۴۶/۰، ۲۸۸/۰، ۴۱۵/۰، ۴۸۰/۰ و ۳۷۴/۰ در سطح ۰۰۱/۰ معنی­دار است. نتیجه‌گیری: پرسشنامه شایستگی تحصیلی از اعتبار و روایی قابل قبولی برخوردار است و می‌توان از آن در جهت سنجش شایستگی تحصیلی دانش‌آموزان دختر نوجوان و همچنین بررسی میزان شیوع هیجان‌های منفی در آن­ها و درمان استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Confirmatory factor structure of the academic competence evaluation scale in female teenage students

نویسندگان [English]

  • Seyedeh Shayesteh Moosavi 1
  • Khadijeh Abolmaali 2
  • Malek Mir Hashemi 1
1 Islamic Azad University of Roodehen
2 Islamic Azad University of Roodehen
چکیده [English]

Aim: The aim of the study was determining factor structure and psychometric properties of the academic competence evaluation scale in female teenage students. Method: Study design was descriptive and statistical population included female second secondary school students in the city of Tehran in 2016 (N=49421). Using multistage random sampling, 120 students in the first stage and 450 students in the second stage were selected from eight education authorities and from each authority two high schools were selected. The tools of the study were the academic competence evaluation scale by Diperna & Elliott (1999), the achievement emotions questionnaire by Pekrun, Goetz, Titz, & Perry (2002). The GPA of students were also used as a dependent variable. After 25 distorted questionnaires and two outlier subjects were excluded, data analysis was performed using confirmatory factor analysis. Results: Findings related to construct validity of academic competence evaluation scale showed that the correlation coefficient of reading/language skills, mathematics skills, critical thinking skills, interpersonal skills, classroom engagement, motivation and study skills components with negative achievement emotion respectively were -0.446, -0.527, -0.358, -0.321, -0.463, -0.445 & -0.275 and with positive achievement emotion respectively were 0.283, 0.350, 0.346, 0.288, 0.415, 0.480 & 0.374 and significant in 0.001 level. Conclusion: Academic competence evaluation scale has acceptable reliability and validity and that it can be used to assess the academic competence as well as the prevalence of negative emotions in Iranian female teenage students.

کلیدواژه‌ها [English]

  • academic emotion
  • Competency
  • structure

مراجع

  1. بای، نرگس.، حسن‌آبادی، حمیدرضا.، و کاوسیان، جواد. (1396). الگوی ساختاری باورهای شایستگی و ادراک از کلاس درس با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان: نقش رفتارها و باورهای پیشرفت. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، ۱۱(۱ پیاپی ۴۱): ۸۳-۶۷.
  2. حجازی، الهه.، امانی، حبیب.، و یزدانی، محمدجواد. (1390). ارزیابی ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامه منزلت‌های هویت تحصیلی در دانش‌آموزان ایرانی. روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی، ۲(۵): ۱۵-۱.
  3. حسنی، محمد.، اصغری، مهسا.، کاظم‌زاده بیطالی، مهدی.، و عبدلی سلطان‌احمدی، جواد. (۱۳۹۵). نقش حمایت اجتماعی مدارس بر رضایت از زندگی دانش‌آموزان: آزمون نقش میانجی رضایت از مدرسه، شایستگی تحصیلی و خودکارامدی عمومی. روان‌شناسی مدرسه، ۵(۴): ۵۱-۳۱.
  4. حسینی، فریده‌السادات.، و خیّر، محمد. (۱۳۹۰). نقش ارزیابی شناختی در تبیین رابطه ابعاد فرزندپروری با هیجان‌های تحصیلی ریاضی و تنظیم هیجانی. مطالعات آموزش و یادگیری، ۳(۱): ۴۶-۱۷.
  5. زارع، حسین. (۱۳۹۲). مدل عِلّی پیش‌بینی پیشرفت تحصیلی دانشجویان آموزش مجازی: نقش باورهای هوشی، اهداف پیشرفت و هیجان‌های تحصیلی. علوم تربیتی و روان‌شناسی، ۱(۳): ۱۸-۹.
  6. سپاه‌ منصور، مژگان.، براتی، زهرا.، و بهزادی، ساره. (۱۳۹۵). مدل تاب‌آوری تحصیلی بر اساس شایستگی تحصیلی و رابطه معلم-شاگرد. روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی، ۷(1): ۴۴-۲۵.
  7. سپهریان آذر، فیروزه.، و اقبالی، امجد. (1394). رابطه سبک‌های یادگیری کلب و هیجان‌های مثبت و منفی تحصیلی با یادگیری خودگردان. علوم تربیتی و روان‌شناسی، ۲(۸): ۳۰-۱۷.
  8. عشورنژاد، فاطمه. (۱۳۹۵). اثربخشی آموزش راهبردهای تنظیم هیجان بر افزایش تاب‌آوری و دل‌مشغولی‌های تحصیلی در دانش‌آموزان دختر نوجوان. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، ۱۰(۴ پیاپی ۴۰): ۵۲۱-۵۰۱.
  9. کاوسیان، جواد.، کدیور، پروین.، و عرب‌زاده، مهدی. (۱۳۹۵). رابطه متغیرهای محیطی با عملکرد تحصیلی با نقش واسطه‌ای نیازهای روان‌شناختی، خودتنظیمی و هیجان‌های تحصیلی. مجله روان‌شناسی، ۲۰(۴): ۴۳۸-۴۲۴.
  10. کدیور، پروین.، فرزاد، ولی‌الله.، کاووسیان، جواد.، و نیک‌دل، فریبرز. (1388). رواسازی پرسشنامه هیجان‌های تحصیلی پکران. فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، ۳۲: ۳۸-۷.
  11. کریمی، کامبیز.، کاوسیان، جواد.، کرامتی، هادی.، عرب‌زاده، مهدی.، و رمضانی، ولی‌اله. (۱۳۹۵). الگوی ساختاری کمال‌گرایی، انگیزش تحصیلی و بهزیستی روان‌شناختی در دانش‌آموزان دبیرستانی. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، ۱۰(۳ پیاپی ۳۹): ۳۲۷-۳۱۱.
  12. میرزایی، شراره.، کیامنش، علی‌رضا.، حجازی، الهه.، و بنی‌جمالی، شکوه سادات. (۱۳۹۵). تأثیر ادراک شایستگی بر تاب‌آوری با میانجی‌گری انگیزش خودمختار. روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی، ۷(1 پیاپی 25):‌ ۸۲-۶۷.
  13. نیک‌دل، فریبرز.، کدیور، پروین.، فرزاد، ولی‌اله.، عزیززاده، مهدی.، و کاووسیان، جواد. (1391). رابطه خودپنداره تحصیلی، هیجان‌های تحصیلی مثبت و منفی با یادگیری خودگردان. روان‌شناسی کاربردی، ۶(۱): ۱۱۹-۱۰۳.
  14. هاشمی نصرت‌آباد، تورج.، واحدی، شهرام.، و امانی ساری‌بگلو، جواد. (۱۳۹۳). فرهنگ مدرسه، نیازهای روان‌شناختی اساسی و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان: آزمون یک الگوی عِلّی. فصلنامه علمی-پژوهشی، پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، ۲(۶): ۸۰-۷۱.
  15. یوسفی، فریده.، و بردبار، مریم. (۱۳۹۵). نقش واسطه‌ای فرایندهای نظام خود و هیجان‌های تحصیلی در رابطه بین محیط حامی خودپیروی و درگیری تحصیلی. روان‌شناسی تحولی، ۱۳(1 پیاپی 49): ۲۸-۱۳.
  16. Abdi, B. (2010). Gender differences in social skills, problem behaviors and academic competence of Iranian kindergarten children based on their parent and teacher ratings. WCPCG, 5(1): 1175-1179.
  17. Chen, K. C., & Jong, S. J. (2010). Motivation in online learning: Testing a model of self-determination theory. Computers in Human Behavior, 26(2): 741-752.
  18. Deci, E. L., Olafsen, A. H., & Ryan, R. M. (2017). Self-determination theory in work organization: The state of a Science. Annual Review of organizational Psychology and organization Brhavior, 4(1): 19-43.
  19. Diperna, J. C., & Elliott, S. N. (1999). Development and validation of the academic competence evaluation scales. Journal of Psychoeducational Assessment, 17(3): 207-225.
  20. Draganidis, F., & Mentzas, G. (2006). Competency based management: a review of systems and approaches. Information Management & Computer Security, 14(1): 51-64.
  21. Field, A. (2013). Discovering statistics using SPSS, (3th Ed). London: Sage.
  22. Giles, D. (2002). Advanced research methods in psychology. NewYork: Psychology Press.
  23. Glaser-Zikuda, M., & Fub, S. (2008). Impact of teacher competencies on student emotion: A multi-method approach. International Journal of Educational Research, 47(2): 136-147.
  24. Gresham, F. M., & Elliott, S. N. (1999). Student self-concept scale. Circle Pines, MN: American Guidance Service.
  25. Gwyne, W. (2013). Social-emotional context and academic competence: The mediating effect of self-efficacy. In partial fulfillment of the requirements for the degree of Master of Science. The State University of New Jersey New Brunswick, New Jersey.
  26. Henggeler, S. W., Cohen, R., Edwards, J. J., Summervill, M. B., & Ray, G. E. (1991). Family stress as a link in the association between television viewing and achievement. Child Study Journal, 21(1): 1-10.
  27. Jenkins, L. N., & Demaray, M. K. (2015). An investigation of relations among academic enablers and reading outcomes. Journal of Psychology in the Schools, 52(4): 379-389.
  28. Leduc, C., & Bouffard, T. (2017). The impact of biased self-evaluations of school and social competence on academic and social functioning. Learning and Individual Differences, 55(2): 193-201.
  29. Maltais, C., Duchesne, S., Ratelle, C. F., & Feng, B. (2015). Attachment to the mother and achievement goal orientations at the beginning of middle school: The mediating role of academic competence and anxiety. Learning and Individual Differences, 39(1): 39-48.
  30. Marsh, H. W. (2007). Application of confirmatory factor analysis and structural equation modeling in sport/exercise psychology. In G. Tenenbaum & R. C. Eklund (Eds.), Handbook of sport psychology. 3rd ed. pp.774-798.
  31. Mureithi, M. M., Nyaga, V. K., Barchok, H. K., & Buyatsi, M. (2013). Influence of school factors on development of academic and moral competence of secondary school students’ in embu west district, Kenya. International Journal of Humanities and Social Science, 3(19): 186-190.
  32. Pekrun, R, Goetz, T., Titz, W., & Perry, R. P. (2002). Academic emotions in students' self-regulated learning and achievement: A program of quantitative and qualitative research. Educational Psychologist, 37(1): 91-106.
  33. Pekrun, R. (2006). The control-vale theory of achievement emotion: Assumptions, corollaries, and implications for educational research and practice. Educational Psychology Review, 18(4): 315-341.
  34. Pekrun, R., Lichtenfeld, S., Marsh, H. W., Murayama, K., & Goetz, T. (2017). Achievement emotions and academic performance: Longitudinal models of reciprocal effects. Child development, Epub ahead of print, 58(3): 117-126.
  35. Putwain, D. W., Sander, P., & Larkin, D. (2013). Using the 2×2 framework of achievement goals to predict achievement emotions and academic performance. Learning and Individual Differences, 25(1): 80-84.
  36. Quiroga, C. V., Janosz, M., Bisset, S., & Morin, A. J. S. (2013). Early adolescent depression symptoms and school dropout: Mediating processes involving self-reported academic competence and achievement. Journal of Educational Psychology, 105(2): 552-560.
  37. Scholtens, S., Rydell, A. M., & Yang-Wallentin, F. (2013). ADHD symptoms, academic achievement, self-perception of academic competence and future orientation: a longitudinal study. Scandinavian Journal of Psychology, 54(3): 205-212.
  38. Skowron, E. A., & Friedlander, M. L. (1998). The differentiation of self inventory: Development and initial validation. Journal of Counseling Psychology, 45(3): 235-246.
  39. Timo, J., Sami, Y., Anthony, W., & Jarmo, L. (2016). Perceived physical competence towards physical activity, and motivation and enjoyment in physical education as longitudinal predictors of adolescents’ self-reported physical activity. Journal of Science and Medicine in Sport, 19(9): 750-754.
  40. Topor, D. R., Keane, S. P., Shelton, T. L., & Calkins, S. D. (2010). Parent involvement and student academic performance: A multiple mediational analysis. Journal of Prevention & Intervention in the Community, 38(3): 183-197.
  41. Tu, K. M., Erath, S. A., & Flanagan, K. S. (2012). Can socially adept friends protect peer-victimized early adolescents against lower academic competence? Journal of Applied Developmental Psychology, 33(1): 24-30.
  42. Valiente, C., Lemery-Chalfant, K., Swanson, J., & Reiser, M. (2008). Prediction of children's academic competence from effortful control, relationships, and classroom participation. Journal of Educational Psychology, 100(1): 67-77.
  43. Weeks, M., Ploubidis, G. B., Cairney, J., Wild, T. C., Naicker, K., & Colman, I. (2016). Developmental pathways linking childhood and adolescent internalizing, externalizing, academic competence, and adolescent depression. Journal of Adolescence, 51(1): 30-40.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار