اثربخشی برنامه آموزشی افزایش صمیمیت بر مبنای فرهنگ بومی ایران بر رضایت زناشویی زوج‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان‌شناسی تربیتی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 دانشیار گروه روان‌شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 دانشیار پژوهشکده خانواده، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

هدف: هدف پژوهش تعیین تأثیر آموزش افزایش صمیمیت بر مبنای فرهنگ بومی ایران بر رضایت زناشویی زوج‌ها بود. روش: روش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون با گروه گواه و پیگیری دو ماهه و جامعه آماری330 زوج­ مرتبط با مؤسسه فرهنگی شمس‌الشموس در منطقه 7 تهران در فروردین 1396بود. از میان آن­ها 62 نفر که نمره پایین‌تر از نقطه برش 60 را در پرسشنامه صمیمیت کسب کردند؛ انتخاب و به‌شکل تصادفی در گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. گروه آزمایش برنامه گروهی آموزش صمیمیت را که ترکیبی از برنامه‌های ارتقاء روابط زوج‌های صادقی (1389) و صمیمیت شناختی رفتاری اعتمادی (1384) بود در 15 جلسه 90 دقیقه­ای، هفته‌ای یک جلسه دریافت کرد. هر دو گروه در سه مرحله به پرسشنامه صمیمیت والکر و تامپسون (1983) و پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ اولسون و فاورز (1993) پاسخ دادند. پس از ریزش در هر گروه 11 زوج و 1 خانم متأهل باقی ماند. برای تحلیل داده‌ها از تحلیل واریانس مختلط با اندازه‌گیری مکرر استفاده شد. یافته‌ها: نتایج تفاوت معناداری را بین عملکرد دو گروه در رضایت کلی زناشویی (871/8 =F، 0005/0 =P) و مولفه رضایت زناشویی (406/8 =F، 0005/0 =P)، ارتباط‌ها (267/4 =F، 0005/0 =P)، حل تعارض (594/7 =F، 0005/0 =P) و تحریف آرمانی (658/6 =F، 0005/0 =P) در مرحله پس‌آزمون و پس از دو ماه پیگیری نشان داد. نتیجه‌گیری: با توجه به تأثیری که صمیمیت بر بهبود رضایت زناشویی دارد؛ توصیه می‌شود روان­شناسان و مشاوران از این روش آموزشی برای اصلاح تعامل زوج‌ها و آموزش نحوه ارتباط آن­ها با خانواده همسر استفاده کنند و رضایت زناشویی و انسجام زوج‌ها را افزایش دهند

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of educational program for enhancement of intimacy based on Iranian Native Culture on marital satisfaction of couples

نویسندگان [English]

  • Mitra Kalantari 1
  • Fariborz Baqeri 2
  • Mansure sadat Sadeqi 3
1 09123708812
2 09124493978
3 09191750758
چکیده [English]

Aim: Aim study was to determine the effectiveness of education on the increase of intimacy based on Iranian Native Culture on marital satisfaction of couples. Method: Method was quasi-experimental including pretest, posttest, control group and two month follow-up. The population was 330 married couples from “Shams A-Shomoosh” institution, living in zone 7 of Tehran in March 2017. Among them were selected 62 couples scoring lower than the cut off score point of 60, and randomly placed in an experimental and a control group. The experimental group received couples' intimacy training program, a combination of couples’ relationship (Sadeghi, 2010) and Cognitive Behavioral intimacy (Etemadi, 2005) programs, in a group format that were conducted in 15 weekly, 90-minutes sessions. Both groups filled the Walker and Tompson Intimacy Questionnaire (1983) and Enrich, Olson and Favez’s (1993) Marital Questionnaire. The data was analyzed based on repeated measurement variance design. Results: Results showed a meaningful difference between two groups in general marital satisfaction scores (F= 8.871, P= 0.0005) and in its elements including marital satisfaction (F= 8.406, P= 0.0005), communication (F= 4.267, P= 0.0005), conflict resolution (F= 7.594, P= 0.0005) and idealistic distortion (F= 6.658, P= 0.0005) in posttest and two month follow-up. Conclusion: Considering the influence of intimacy on the improvement of marital satisfaction, couple therapists are advised to utilize this program to modify and enhance couples' interaction and educate them about communication with spouse's family in order to increase their marital satisfaction and intimacy

کلیدواژه‌ها [English]

  • Culture
  • Intimacy
  • Iranian
  • marital
  • native
  • Satisfaction

مراجع

  1. اسدپور، اسماعیل.، نظری، علی‌محمد.، ثنایی‌ذاکر، باقر.، و شقاقی، شهرزاد. (1391). بررسی اثربخشی زوج‌درمانی هیجان-محور بر افزایش صمیمیت زوج‌های مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره شهر تهران. پژوهش‌های روان‌شناسی بالینی و مشاوره، 2‌(1): 38-25.
  2. اعتمادی، علی (1384). بررسی و مقایسه اثربخشی رویکرد روانی-آموزشی مبتنی بر شناختی-رفتاری و ارتباط درمانی بر صمیمیت زوجین مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره در شهر اصفهان. پایان‌نامه دکتری. رشته مشاوره، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تربیت معلم.
  3. پاشنگ، بتول.، سلیمی‌نیا، نرگس.، مهرانی، محمدرضا.، و سوداگر، شیدا. (1393). اثربخشی زوج درمانی به‌شیوه عقلانی-عاطفی در کاهش باورهای غیرمنطقی زوج‌های متقاضی طلاق. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 8‌(3): 56-43.
  4. پناهی، مریم.، کاظمی جمارانی، شبنم.، عنایت‌پور شهربابکی، مهدیه.، و رستمی، مهدی. (۱۳۹۶). اثربخشی زوج‌درمانی رفتاری-تلفیقی بر کاهش دل‌زدگی زناشویی و ترس از صمیمیت زوج‌ها. روان‌شناسی کاربردی، 11(3): 392-373.
  5. پورحیدری، سپیده.، باقریان، فاطمه.، دوست‌کام، محسن.، و بهادرخان، جواد. (1392). تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر رضایت جنسی و زناشویی در زوج‌های جوان. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 14‌(1 و پیاپی 51): 22-14.
  6. ثنایی‌ذاکر، باقر. (1387). مقیاس‌های سنجش خانواده و ازدواج. تهران: بعثت.
  7. چراغی، مونا. (1394). سبک‌های ارتباط با خانواده همسر در زوجین ایرانی و طراحی و بررسی اثربخشی بسته مداخله‌ای مبتنی بر فرهنگ بر سازگاری زناشویی و کیفیت ارتباط با خانواده همسر. پایان‌نامه دکتری، رشته روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی.
  8. حقیان، الناز. (1392). الگوی پیش‌بینی‌کننده شادمانی زناشویی در افراد متأهل. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، رشته روان‌شناسی خانواده‌درمانی، پژوهشکده خانواده، دانشگاه شهید بهشتی.
  9. خازنی، صبا. (1394). اثر بخشی آموزش مهارت‌های زناشویی بر اساس مدل گاتمن بر سازگاری زناشویی و باورهای ارتباطی. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. رشته مشاوره خانواده. دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی. دانشگاه شهید بهشتی.
  10. خجسته‌مهر، رضا.، احمدی قوزلوجه، احمد.، سودانی، منصور.، و شیرالی‌نیا، خدیجه. (1394). اثربخشی درمان بافت‌محور انصاف‌نگر بر صمیمیت عاطفی و کیفیت زناشویی زوجین. فصلنامه روا‌ن‌شناسی کاربردی، 8(2): 96-79.
  11. زرگر، فاطمه.، و نشاط‌دوست، حمیدطاهر. (1386). بررسی عوامل مؤثر در بروز طلاق در شهرستان فلاورجان. خانواده پژوهی، 3‌(3): 749-737.
  12. زمانی‌فر، لیلا. (1395). عوامل مؤثر بر هویت زوجی. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. رشته روان‌شناسی خانواده‌درمانی، پژوهشکده خانواده، دانشگاه شهید بهشتی.
  13. صادقی، منصوره‌السادات. (1389). الگوی تعاملی زناشویی در فرهنگ ایرانی و اثرمندی آموزش مهارت‌های ارتباطی مبتنی بر فرهنگ بر افزایش سازگاری زوجین ناسازگار. پایان‌نامه دکتری. رشته روان‌شناسی عمومی. دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی. دانشگاه شهید بهشتی.
  14. عمیدپور، شمس‌الدین.، اردلی، نسرین.، و احمدی‌تبار، سیدمرتضی.‌ (1395). اثربخشی رفتار درمانی بر افزایش صمیمیت بین زوجین. مجله روان‌شناسی اجتماعی، 10(3): 66-59.
  15. فتح‌اله‌زاده، نوشین.، میرصیفی‌فرد، لیلاالسادات.، کاظمی، مهناز.، سعادتی، نادره.، و نوابی‌نژاد، شکوه. (۱۳۹۶). اثربخشی غنی‌سازی زندگی زناشویی بر اساس نظریه انتخاب بر کیفیت روابط زناشویی و صمیمیت زوج‌ها. روان‌شناسی کاربردی، 11(3): 372-353.
  16. کردی، معصومه.، اصلانی، خالد.، و امان‌الهی، عباس. (۱۳۹۶). صمیمیت جنسی و اعتماد به‌عنوان تعدیل‌کننده‌های رابطه سبک دلبستگی ایمن و تعهد زناشویی. روان‌شناسی کاربردی، 11(3): 351-333.
  17. محمدصادق، عاطفه. (1394). بررسی مشکلات جنسی زن‌های متقاضی طلاق و مقایسه آن با زن‌های راضی از زندگی مشترک. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. رشته مشاوره توان‌بخشی. دانشکده روان‌شناسی و علوم‌تربیتی. دانشگاه علامه طباطبایی.
  18. مفتخری، حسین. (1392). ایران و اسلام: هویت ایرانی، میراث اسلامی. جستارهای تاریخی. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 4(2): 111-93.
  19. Ahmadi, K., Nabipoor, S. M., Kimiaee, S. A., & Afzali, M. H. (2010). Effect of family problem-solving on marital satisfaction. Journal of Applied Science, 10(8): 682-687.
  20. Bagarozzi, D.A. (2013). Enhancing intimacy in marriag: A Clinician's guide. USA: Brunner-Routledge.
  21. Boden, J. S., Fischer, J. L., & Niehuis, S. (2010). Predicting marital adjustment from young adults’ initial levels and changes in emotional intimacy over time: A 25-year longitudinal study. Journal of Adult Development, 17(3): 121-134.
  22. Dandurand, C., & Lafontaine, M. F. (2013). Intimacy and couple satisfaction: The moderating role of romantic attachment. International Journal of Psychological Studies, 5(1): 74-83.
  23. Edalati, A., & Redzuan, M. (2010). Perception of women towards family values and their marital satisfaction. Journal of American Science, 6(4): 132-137.
  24. Glasser, W. (2008). Station of the mind: New direction for reality therapy. New York: William Glasser.
  25. Hana Yoo. (2013). The effectiveness of communication skills training with married couples: Does the issue discussed matter. Graduate pogram in human ecology. The Ohio State University.
  26. Hatfield, E., Rapson, R. L., & Martel, L. D. (2007). Passionate love. Handbook of cultural psychology. 760-779. DOI: 10.1002/9780470479216.corpsy0517
  27. Heatherington, L., & Friedlander, M. L. (2007). Manifestations and facilitation ofInsight in couple and family therapy. In l. G. Castonguay & C. E. Hill (Eds.). 81-100. American Psychological Association. Washington Insight in psychotherapy DC.
  28. Masoumi, S. Z., Khani, S., Kazemi, F., Kalhori, F., Ebrahimi, R., & Roshanaei, G. (2017). Effect of marital relationship enrichment program on marital satisfaction, marital intimacy, and sexual satisfaction of infertile couples. International Journal of Fertility & Sterility, 11(3): 197-207.
  29. Mazlomi, M., Dolatshahi, B., & Nazari, A. (2012). The effect of enrichment program instruction on enhancementof intimacy among couples with no major conflict. Dena, 5(3/4): 51-62.
  30. Olson, D.H. & Fowers, B.J. (1993). Five types of marriage: An empirical typology based on ENRICH. The Family Journal. 1(3): 196-207.
  31. Patrick, S., Sells, J. N., Giordano, F. G., & Follerud, T.R. (2007). Intimacy, differentiation, and personality variables as predictors of marital satisfaction. The Family Journal, 15(1): 359-367.
  32. Pfeifer, L., R. B. Miller., T. Li., & Y. Hsiao. (2013). Perceived marital problems in Taiwan. Contemporary Family Therapy. 35(1): 91-104
  33. Pierce, A. (2016). Perceived impact of prevention and relationship enhancement program (PREP) on marital satisfaction. Doctoral dissertation. Walden University.
  34. Sommer, F., & Justino, C. (2015). Impact of a cultural sensitive, competence-based marital education program on marital satisfaction, commitment and relationship competence in the Dutch Caribbean. Doctoral dissertation. USA: Brunner-Routledge.
  35. TenHouten, W. D. (2007). A general theory of emotions and social life. London, UK: Rutledge.
  36. Walker, A. J., & Thompson, L. (1983). Intimacy and intergenerational aid and contact among mothers and daughters. Journal of Marriage and the Family, 45(4): 841-849.
  37. Williamson, H. C., Altman, N., Hsueh, J., & Bradbury, T. N. (2016). Effects of relationship education on couple communication and satisfaction: A randomized controlled trial with low-income couples. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 84(2): 156-166.
  38. Young, M., & Wilmott, P. (2013). Family and kinship in East London. London: Routledge publication.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار