اثربخشی آموزش تنظیم هیجان بر بهبود سازگاری و کفایت اجتماعی دانش‌آموزان دچار ناتوانی یادگیری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار رواشناسی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران

2 کارشناس ارشد روان‌شناسی عمومی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران

چکیده

هدف: هدف پژوهش تعیین اثربخشی آموزش تنظیم هیجان بر بهبود سازگاری اجتماعی، هیجانی و تحصیلی و کفایت اجتماعی دانش‌آموزان دچار ناتوانی یادگیری بود. روش: روش پژوهش شبه آزمایشی، با گروه گواه و طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری دو ماهه و جامعه آماری کلیه دانش‌آموزان دختر و پسر پایه سوم تا ششم دوره ابتدایی دچار انواع ناتوانی یادگیری مرکز اختلال یادگیری آموزش و پرورش بوشهر به تعداد 497 نفر در سال تحصیلی 97-1396 بود. از میان آن‌ها به ‌روش نمونه‌گیری در دسترس ابتدا 148 نفر که ویژگی‌های لازم را داشتند؛ فهرست و سپس 40 نفر انتخاب و در گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه سازگاری سینها و سینگ 1993، مقیاس کفایت اجتماعی فلنر و لیس و فیلیپس 1990 بود که در سه مرحله در هر دو گروه و برنامه آموزشی تنظیم هیجان آلن، مک‌هاگ و بارلو 2009 بود که طی 8 جلسه 5/1 ساعته، یکبار در هفته در گروه آزمایش اجرا و داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس آمیخته با اندازه‌گیری مکرر تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد؛ آموزش تنظیم هیجان بر بهبود سازگاری اجتماعی (۲18/4 =F، ۰25/0 =P)، سازگاری تحصیلی (802/5 =F، ۰02/0 =P)، سازگاری هیجانی (472/5 =F، 036/0 =P) و کفایت اجتماعی (463/5 =F، 015/0 =P) دانش‌آموزان دچار ناتوانی یادگیری اثر داشته و این تأثیر در مرحله پیگیری دو ماهه پایدار مانده است. نتیجه‌گیری: از آنجا که آموزش تنظیم هیجان سبب ارتقاء تعامل فرد با همسال‌ها، افزایش آگاهی، پذیرش و ابراز هیجان‌های او می‌شود؛ می‌توان از آن به‌عنوان روش مداخله‌ای مؤثری برای بهبود سازگاری اجتماعی، هیجانی و تحصیلی و کفایت اجتماعی دانش‌آموزان دچار انواع ناتوانی یادگیری و نیز دچار ناتوانی‌های مشابه استفاده کرد 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Emotional Regulation Training in improving adaptability and social adequacy of students with learning disabilities

نویسندگان [English]

  • yousef dehghani 1
  • sadegh hekmatian 2
  • leila kamran 2
1 Persian gulf university
2 M.A in General Psychology, Persian Gulf University, Bushehr, Iran
چکیده [English]

Aim: Research aim was to determine the effectiveness of Emotion Regulation
Training on improving social, emotional and educational adjustment and social
quality of students with learning disabilities. Methods: Research method was
quasi-experimental with control, experimental group and pretest, posttest, and
a 2 months follow up. The statistical population consisted of 497 third to sixth
grade female and male primary school students with a variety of learning
disabilities who were referred to the Center for Learning Disabilities of Bushehr
province’s Department of Education during the 2017-2018 school year. Of
these, using convenience sampling and considering the requirements of the
research project, 148 students were short-listed in the first stage, and of these,
40 students were selected and assigned to an experimental group and a control
group. The measurement tools were Singha and Sing Compatibility
Questionnaire 1993 and Fellner, Lease & Philips Social Competence Scale
1990. Questionnaires were administered to both groups in three phases. The
experimental group went through eight ninety-minute sessions of Emotion
Regulation Training, once a week using the method developed by Allen,
McHugh and Barlow 2009. Data was analyzed using mixed variance analysis
with repeated measures design. Results: Findings showed that Emotion
Regulation Training has a significant effect on improving social adjustment (F=
4.218, P= 0.025), educational adjustment (F= 5.802, P= 0.002), emotional
adjustment (F= 5.472, P= 0.036), and social adequacy (F= 5.463, P= 0.015) of
students with learning disabilities, and this effect remains unchanged in the
two-month follow-up phase. Conclusion: Since Emotion Regulation Training
helps improve the individuals’ interactions with peers and increases their
awareness, acceptance and emotional expression, such training can be used as
an effective intervention method to improve social, emotional and educational
adjustment and social adequacy of students with various learning disabilities
and also students with similar disabilities. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Adaptability
  • emotion regulation
  • Learning Disabilities
  • social competence

مراجع

  1. امینی، داریوش.، همتی ثابت، اکبر.، و همتی، معصومه. (1392). اثربخشی آموزش هوش هیجانی بر مهارت‌های اجتماعی و شیوه‌های مقابله با استرس دانش‌آموزان دبیرستانی شاهد دختر همدان. فصلنامه مطالعات آموزشی و آموزشگاهی، 2(5): 15-1.
  2. انجمن روان‌پزشکی آمریکا. (1393). راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی. ترجمه فرزین رضاعی، سیدعلی فخرایی، آتوسا فرمند، علی نیلوفری، ژانت هاشمی‌ آذر، و فرهاد شاملو. تهران. نشر ارجمند. (تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی، 2013).
  3. بیرامی، منصور.، هاشمی‌ نصرت‌آباد، تورج.، بدری‌ گرگری، رحیم.، و دبیری، سولماز. (1395). اثربخشی آموزش کفایت اجتماعی مبتنی بر مدل فلنر بر سازگاری اجتماعی دانش‌آموزان قربانی قلدری با توجه به نوع جهت‌گیری اهداف اجتماعی. فصلنامه مطالعات روان‌شناسی بالینی، 6(3): 24-1.
  4. دانش، عصمت.، سلیمی نیا، نرگس.، فلاحتی، حوا.، سابقی، لیلا.، و شمشیری، مینا. (1393). اثربخشی آموزش گروهی مهارت حل مسأله بر سازگاری دختران نوجوان ناسازگار. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 8(2 پیاپی 30): 40-23.
  5. رکنی، پریسا.، ارجمندنیا، علی ‌اکبر.، و فتح‌ آبادی، جلیل. (1394). بررسی تأثیر آموزش کفایت اجتماعی بر بهبود عملکرد رفتاری کودکان دارای ناتوانی یادگیری. فصلنامه کودکان استثنایی، 15(3): ۵۴-۴۳.
  6. زارع، محبوبه.، آقازیارتی، علی.، ملک‌شیخی، سمیه.، و شریفی، مسعود. (1397). اثربخشی آموزش ذهن آگاهی در مقایسه با تنظیم هیجان بر سازگاری دانش‌آموزان نوجوان دچار اختلال کاستی توجه/فزون کنشی. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی،12(2 پیاپی 46): 222-203.
  7. سلیمانی، اسماعیل.، زاهد بابلان، عادل.، فرزانه، جبرائیل.، و ستوده، محمدباقر. (1390). مقایسه نارسایی هیجانی و مهارت‌های اجتماعی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری و بهنجار. فصلنامه ناتوانی‌های یادگیری، 1(1): ۹۳-۷۸.
  8. عشورنژاد، فاطمه. (1395). اثربخشی آموزش راهبردهای تنظیم هیجان بر افزایش تاب ‌آوری و دلمشغولی‌های تحصیلی در دانش‌آموزان دختر نوجوان. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 10(4 پیاپی 40): 521-501.
  9. عیسی زادگان، علی.، سلیمانی، اسماعیل.، خسرویان، بهروز.، و شیخی، سیامک. (1395). مقایسه شایستگی اجتماعی و تنظیم شناختی هیجان در افراد متقاضی و غیر متقاضی جراحی زیبایی بینی. مجله پزشکی ارومیه، 27(9): 743-735.
  10. فتح اله‌ زاده، نوشین.، باقری، پریسا.، رستمی، مهدی.، و دربانی، سید علی. (1395). اثربخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی بر سازگاری و خودکارامدی دانش‌آموزان دختر دبیرستانی. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی،10(3 پیاپی 39): 41-25.
  11. مصلحی جویباری.، میترا.، و میر هاشمی، مالک. (1395). تأثیر آموزش مهارت‌های مقابله‌ای با رویکرد شناختی-رفتاری مثبت ‌گرا بر سازگاری (اجتماعی، عاطفی و تحصیلی) دانش‌آموزان متوسطه دارای مشکلات سازگاری. فصلنامه نسیم تندرستی، 5(2 پیاپی 18): 53-46.
  12. نریمانی، محمد. (۱۳۹۱). اثربخشی آموزش کنترل تکانه بر پردازش هیجانی، تکانشوری و حواسپرتی دانش‌آموزان مبتلا به اختلال ریاضی. مجله ناتوانی‌های یادگیری، ۲(۲): 121-101.
  13. References
  14. American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders. Washington, DC: APA.
  15. Arabatzoudis, T., Rehm, I. C., Nedeljkovic, M., & Moulding, R. (2017). Emotion regulation in individuals with and without trichotillomania. Journal of Obsessive-Compulsive and Related Disorders, 12(3): 87-94.
  16. Benita, M., Levkovitz, L., & Roth, G. (2017). Integrative emotion regulation predicts adolescents' prosocial behavior through the mediation of empathy. Learning and Instruction, 50(3): 14-20.
  17. Chambrier, A, F., & Zesiger, P. (2018). Is a fact retrieval deficit the main characteristic of children with mathematical learning disabilities? Acta Psychologica, 190(1): 95-102.
  18. Cooper, C. L., Phillips, L. H., Johnston, M., Whyte, M. & MacLeod, M. J. (2015). The role of emotion regulation on social participation following stroke. British Journal Clinical Psycholigy, 54(2): 181-99.
  19. Crane, N., Zusho, A., Ding, Y., & Cancelli, A. (2017). Domain-specific metacognitive calibration in children with learning disabilities. Contemporary Educational Psychology, 50(1): 72-79.
  20. Engen, H. G., & Anderson, M. C. (2018). Memory control: A Fundamental mechanism of emotion regulation. Trends in Cognitive Sciences, 22(11): 982-995.
  21. English, T., John, O., Srivastava, S. & Gross, J. (2012). Emotion regulation and peer-rated social functioning: A four-year longitudinal study. Journal of Research in Personality, 46(6): 780–784.
  22. Floyd, F. J., & Olsen, D. L. (2017). Family-peer linkages for children with intellectual disability and children with learning disabilities. Journal of Applied Developmental Psychology, 52(1): 203-211.
  23. Gong, X., & Paulson, S. E. (2017). Effect of family affective environment on individuals' emotion regulation. Personality and Individual Differences, 117(3): 144-149.
  24. Green, J. L. (2018). Peer support systems and professional identity of student nurses undertaking a UK learning disability nursing programme. Nurse Education in Practice, 30(1): 56-61.
  25. Giuliani, F., & Jacquemettaz, M. (2017). Animal-assisted therapy used for anxiety disorders in patients with learning disabilities: An observational study. European Journal of Integrative Medicine, 14(1): 13-19.
  26. Heredia, L., Gasol, L., Ventura, D, Vicens, P., & Torrente, M. (2017). Mindfulness-based stress reduction training program increases psychological well-being, and emotional regulation, but not attentional performance: A pilot study. Mindfulness & Compassion, 2(2): 130-137.
  27. Jazaieri, H., Morrison, A., Goldin, P. & Gross, J. (2015). The role of emotion and emotion regulation in social anxiety disorder. Current Psychiatry Reports, 17(1): 531.
  28. Kozlowski, D., Hutchinson, M, Hurley, M., & Browne, G. (2018). Increasing nurses' emotional intelligence with a brief intervention. Applied Nursing Research, 41(1): 59-61.
  29. Kwon, K., Kupzyk, K., & Benton, A. (2018). Negative emotionality, emotion regulation, and achievement: Cross-lagged relations and mediation of academic engagement. Learning and Individual Differences, 67(2): 33-40.
  30. Mafra, M. (2015). Development of learning and social skills in children with learning disabilities: An educational intervention program. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 20(9): 221-228.
  31. Mrazik, M., Naidu, D., Borza, C., Kobitowich, T., & Shergill, S. (2019). King Devick computerized neurocognitive test scores in professional football players with learning and attentional disabilities. Journal of the Neurological Sciences, 39(9): 140-143.
  32. Mu, G. M., Hu, Y., & Wang, Y. (2017). Building resilience of students with disabilities in China: The role of inclusive education teachers. Teaching and Teacher Education, 67(3): 125-134.
  33. Niven, K. (2017). The four key characteristics of interpersonal emotion regulation. Current Opinion in Psychology, 171) 89-93.
  34. Parker, J. D. A., Saklofske, D. H., & Keefer, K. V. (2016). Giftedness and academic success in college and university: Why emotional intelligence matters. Gifted Education International, 33(2):183-194.
  35. Perelmutter, B., McGregor, K. K., & Gordon, K. R. (2017). Assistive technology interventions for adolescents and adults with learning disabilities: An evidence-based systematic review and meta-analysis. Computers & Education, 114(3): 139-163.
  36. Pouw, L., Rieffe, C., Stockmann, L., & Gadow, K. (2013). The link between emotion regulation, social functioning, and depression in boys with ASD. Research in Autism Spectrum Disorders, 7(4): 549–556.
  37. Saunder, L., & Knight, R. A. (2017). CitySCaPE: Moving beyond indifference in education for pre-registration nurses about learning disability. Nurse Education in Practice, 26(1): 82-88.
  38. Shenaar-Golan, V., Wald, N., & Yatzkar, U. (2017). Patterns of emotion regulation and emotion-related behaviors among parents of children with and without ADHD. Psychiatry Research, 25(8): 494-500
  39. Song, L., Huang, G., peng, K., & Law, k. (2010). The differential effects of general mental ability and emotional intelligence on academic performance and social interactions. Intelligence, 38(1): 137-148.
  40. Yang, C., Holden, S. M., Carter, M. D. K., & Webb, J. J. (2018). Social media social comparison and identity distress at the college transition: A dual-path model. Journal of Adolescence, 69(3): 92-102.
  41. Yotyodying, S., & Wild, E. (2019). Effective family–school communication for students with learning disabilities: Associations with parental involvement at home and in school. Learning, Culture and Social Interaction, 22(1): 74-83.
  42. Zhou, M. (2015). Moderating effect of self-determination in the relationshi between big five personality and academic performance. Personality and Individual Differences, 86(2): 385-389.
  43. ***

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار