نقش میانجی‌گر باورهای خودکارآمدی در رابطه با صفات شخصیت و سبک اسنادی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه شهید بهشتی،

چکیده

 چکیدههدف: هدف پژوهش شناسایی نقش واسطه­ای باورهای خودکارآمدی در رابطه با صفات شخصیتی روان‌رنجورخویی، برون­گرایی و وظیفه­شناسی و سبک­های اسناد بود. روش: روش پژوهش همبستگی بود و جهت تحلیل از معادلات ساختاری استفاده شد. حجم نمونه شامل 414 زن و مرد 20 تا 60 سال بود که از شرکت­های دولتی در دسترس دو ناحیه از شهر تهران انتخاب شد. ابزارهای پژوهش شامل پرسش‌نامه­های نئو مک­کری و کاستا 1985، سبک اسنادی پترسون، سمل، ون بایر، آبرامسون، متالسکی و سلیگمن (1982) و خودکارآمدی عمومی شرر (1989) بود. یافته­ها: نتایج نشان داد الگو‌های اسنادهای خوش­بینانه و بدبینانه برازش مناسبی با داده­ها دارند اما تنها در الگوی پیشنهادی سبک خوش­بینانه، خودکارآمدی نقش میانجی­گر را ایفا می­کند. 67 درصد خودکارآمدی از طریق روان‌رنجورخویی، برون­گرایی و وظیفه­شناسی، و 12 درصد از سبک خوش­بینانه توسط روان‌رنجورخویی، برون­گرایی، وظیفه­شناسی و خودکارآمدی تبیین می­شود. هم­چنین رابطه خودکارآمدی با روان‌رنجورخویی، وظیفه­شناسی و سبک خوش‌بینانه معنی­دار بود، اما رابطه خودکارآمدی با برون­گرایی و سبک بدبینانه معنی­دار نبود. نتیجه­گیری: با توجه به تاثیر باورهای خودکارآمدی بر صفات روان‌رنجورخویی و وظیفه­شناسی و ایجاد سبک خوش‌بینانه، می­توان با تقویت منابع خودکارآمدی و افزایش خودکارآمدی، هم از اثرهای منفی روان­رنجورخویی کاست و هم از فواید خوش­بینی در نیل به ‌موفقیت برخوردار شد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. منابع
  2. آهنگی، اکرم.، عابدین، علی‌رضا.، و فتح‌آبادی، جلیل. (1388). رابطه بین تیپ‌های شخصیت با سبک‌های حل مساله در کارکنان دانشگاه. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 3(4): 61-40.
  3. حاتمی، حمیدرضا، محمدی، ناهید.، ابراهیمی، محسن.، و حاتمی، معصومه. (1389). رابطه منبع کنترل و ویژگی‌های شخصیت. مجله اندیشه و رفتار، 5(18):30-21.
  4. رضاپورمیرصالح، یاسر.، خباز، محمود.، صافی، محمد‌هادی.، عبدی، کیانوش.، یاوری، مریم.، و بهجتی، زهرا (1390). بررسی همبستگی جهت‌گیری مذهبی، ابعاد شخصیت و خودکارآمدی با سبک‌های مقابله با استرس در دانشجویان کارورز پرستاری. پژوهش پرستاری، 6(22)، 64-52.
  5. شکری، امید.، کدیور، پروین.، و دانشورپور، زهره. (1386). تفاوت‌های جنسیتی در بهزیستی ذهنی: نقش ویژگی‌های شخصیت. مجله روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، 13(3)، 289-280.
  6. شکوهی‌امیرآبادی، لیلا.، خلعتبری، جواد.، و رضابخش، حسین. (1389). استرس ادراک‌شده در میان دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی کرج با سبک‌های اسنادی مختلف در سال 87. فصلنامه اندیشه‌های تازه در علوم تربیتی، 5(4)، 129-108.
  7. شیرانی‌بیدآبادی، مهناز.، قمرانی، امیر.، و فاطمی، عظیمه‌السادات. (1390). فراتحلیلی بر همبسته‌های سبک‌های اسنادی در ایران. خلاصه مقاله‌های اولین کنگره روان‌شناسی اجتماعی ایران، 1، 114-114.
  8. فتوحی‌بناب، سکینه.، هاشمی، تورج.، صادقی، سوسن.، و بیرامی، منصور. (1389). اثربخشی آموزش راهبردی مدیریت هدف بر خودکارآمدی دانش‌آموزان با توجه به سبک‌های اسنادی آن‌ها. اندیشه‌های نوین تربیتی، 6(1)، 162-147.
  9. کوشکی‌شیرین.، هومن، حیدرعلی.، و یارمحمدی، پروانه. (1389). رابطه اضطراب امتحان و ویژگی‌های شخصیت با انگیزش پیشرفت در دانش‌آموزان. تحقیقات روان‌شناختی، 2(5)، 77-67.
  10. محمدزاده‌ادملایی، رجبعلی.، شهنی‌ییلاق، منیجه.، و مهرابی‌زاده‌هنرمند، مهناز. (1388). مقایسه دانشجویان پسر دارای سبک‌های یادگیری متفاوت از لحاظ ویژگی‌های شخصیتی، انگیزه پیشرفت و عملکرد تحصیلی. دست‌آوردهای روان‌شناختی (علوم تربیتی و روان‌شناسی)، 16(1)، 154-127.
  11. مرادی، افسانه.، و بهرامی‌احسان، هادی. (1390). مقایسه ویژگی‌های شخصیتی، راهبردهای مقابله‌ای و سبک‌های اسنادی بین بیماران وابسته به مواد افیونی و افراد سالم. توان‌بخشی، 12(1)، 18-8.
  12. Bandura, A. (2012). On the functional properties of perceived self-efficacy revisited. Journal of Management, 38(1): 9- 44.
  13. Caprara, G. V., Vecchione, M., Alessandri, G., Gerbino M., & Barbaranelli, C. (2011). The contribution of personality traits and self-efficacy beliefs to academic achievement: A longitudinal study. British Journal of Educational Psychology, 81(1): 78- 96.
  14. De‌Feyter, T., Caers, R., Vigna, C., & Berings, D. (2012). Unraveling the impact of the big five personality traits on academic performance: The moderating and mediating effects of self-efficacy and academic motivation. Learning and Individual Differences, 22(4): 439- 448.
  15. Hosseini‌Fatemi, A., Pishghadam, R., & Asghari, A. (2012). Attribution theory and personality traits among EFL learners. International Journal of Linguistics, 4(2): 229- 243.
  16. Judge, T. A., Jackson, C. L., Shaw, J. C., Scott, B. A., & Rich, B. L. (2007). Self-efficacy and work-related performance: The integral role of individual differences. Journal of Applied Psychology, 92(1): 107- 127.
  17. Klien, R. B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling, edition 2, Guilford press, New York & London.
  18. Kordt, E., & Standing, C. (2007). Always the optimist? Proceedings of Conference on Information Management and Internet Research (CIMIR). Perth: We-B Centre, Edith Cowan University, 272-281.
  19. Peterson, C., Semel. A., von Beayer, C., Abramson, L. Y., Metalsky, G. I., & Seligman, M. E. P. (1982). The attribution style questionnaire. Cognitive Therapy and Research, 6, 229- 286.
  20. Rydlewska, A., Krzysztofik, J., Libergal, J., Rybak, A., Banasiak, W., Ponikowski, P., & Jankowska, E. (2013). Health locus of control and the sense of self-efficacy in patients with systolic heart failure: A pilot study. Patient Preference and Adherence, 7, 337- 343.
  21. Seifert, T. L. (2004). Understanding student motivation. Educational Research, 46(2): 137- 149.
  22. Shahni Yailagh, M., Lloyd, J., & Walsh, J. (2009). The causal relationships between attribution styles, mathematics self-efficacy beliefs, gender, differences, goal setting, and math achievement of school children. Journal of Education & Psychology, 3(2): 95- 114.
  23. Sherer, M., Maddux, J. E., Mercandante, B., Prentice-Dunn, S., Jacobs, B. & Rogers, R. W. (1982). The self-efficacy scales: Construction and validation. Psychological Reports, 51, 663- 671.
  24. Weiner, B (2010). The development of an attribution-based theory of motivation: A history of ideas. Educational Psychologist, 45(1): 28- 36.
  25. Zareei Mahmoodabadi, H., Bahrami, F., Ahmadi, A., Etemadi, O. & Sadat Fatehizadeh, M. (2012). The effectiveness of retraining attribution styles (cognitive therapy) on dimensions of family functioning in divorce applicant couples. International Journal of Psychological Studies, 4(2): 257- 263.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار