تعیین ویژگی‌های فردی و تعاملی کودکان پیش‌دبستانی دارای اختلالات اضطرابی بر اساس مدل تحولی-تفاوت‌های فردی مبتنی بر ارتباط (DIR)

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 گروه روانشناسی/ دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه فردوسی/ مشهد/ ایران

2 گروه روانشناسی، مشاوره و تربیتی/ دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی/ دانشگاه فردوسی/ مشهد/ایران

3 دانشگاه فردوسی مشهد

4 استادیار گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

10.52547/apsy.2022.227769.1349

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین ویژگی­های فردی و تعاملی کودکان پیش­دبستانی دارای اختلالات اضطرابی بر اساس مدل تحولی-تفاوت­های فردی مبتنی بر ارتباط انجام شد. روش: روش پژوهش، ترکیبی از نوع  همزمان-لانه­گزینی بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمام کودکان 4 تا 6 ساله دارای اختلالات اضطرابی شهرستان کاشمر  است که در سال 1400-1399 بر اساس طرح غربالگری اضطراب تشخیص اختلالات اضطرابی دریافت کرده­اند و از میان آنها 19 کودک به روش نمونه­گیری هدفمند انتخاب شدند. داده­های کیفی از طریق مصاحبه با کودک و والد و داده­های کمی از طریق پرسشنامه­های کیفیت مراقبت مادرانه قنبری (1390)، عملکرد تأملی مادر لیتن (2013) وضعیت حسی دان (1999) و تحول هیجانی-کارکردی گرینسپن (2001) جمع آوری، اطلاعات کمی توسط نقطه برش و اطلاعات کیفی توسط روش تحلیل محتوا تحلیل شدند. یافته­ها: نتایج نشان داد که سه تفاوت بین داده‌های کمی و کیفی وجود دارد: اطلاعات کمی 26 درصد از افراد نمونه که حاکی از ضعف ثبت حسی در کودکان مضطرب بود با نتایج کیفی بیش واکنشی حسی در این کودکان، متناقض است و همچنین در عملکرد تأملی مادر و خرده­مقیاس ابهام پرسشنامه کیفیت مراقبت مادرانه اکثریت افراد نمونه اختلالی وجود نداشت که با اطلاعات کیفی در تناقض است. نتیجه­گیری: تفاوت­های به دست آمده دلیل بر برتری روش کمی و یا کیفی نیست و با رویکرد  DIR  همسو است و نتایج به دست آمده مکمل یکدیگرند و جزئیات بیشتری از ویژگی های فردی و تعاملی کودکان مضطرب را نشان می­دهند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Determining interactive and individual characteristics of preschool children with anxiety disorders based on developmental, individual differences, relationship based model (DIR)

نویسندگان [English]

  • mozhgan meamarbashi aval 1
  • Seyed Amir Amin Yazdi 2
  • Hossein Kareshki 3
  • Shahrbanoo Aali 4
1 Department of Psychology / Faculty of Educational Sciences and Psychology, Ferdowsi University of Mashhad / Mashhad / Iran
2 Professor, Department of Education and Counseling Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
3 Associate Professor, Department of Education and Counseling Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
4 َAssistant Professor of Psychology Department, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.
چکیده [English]

Aim: The aim of this study was to determine the interactive and individual characteristics of preschool children with anxiety disorders based on developmental, individual differences, relationship based model. Methods: The research method was concurrent-nested mixed. The statistical population of the study all 4 to 6 years old children who were diagnosed with anxiety disorders based on the anxiety screening plan in 1399-1400 in Kashmer city. among them 19 children were selected by purposeful sampling. Qualitative data were collected through interviews with children and parents and quantitative data were collected through Ghanbari maternal caregiving quality (1390), Luyten parental reflection function (2013), Dunn sensory profile (1999) and Greenspan functional-emotional developmental questionnaire (2001) and quantitative information by Cut point and qualitative information by content analyzes method were analyzed. Results: The results showed that there are three differences between quantitative and qualitative data: Quantitative information of 26% of the sample, which indicated poor sensory registration in anxious children, contradicts with qualitative results of sensory hyperresponsiveness in these children, and also in Maternal reflection Performanc and subscale of ambiguity of the Maternal Care Quality Questionnaire of the most of samples there was no disorder that is in contrast with quality data. Conclusion: The differences obtained are not a reason for the superiority of the quantitative or qualitative method is in line with the DIR approach the results are complementary and show more details of the individual and interactive characteristics of anxious children.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Anxiety Disorders
  • developmental
  • individual differences
  • relationship based model
  • Interactive and Individual Characteristics

مراجع

اباذری قره باغ، کبری.، ملک پور، مختار.، قمرانی، امیر.، عابدی، احمد.، و فرامرزی، سالار. (۱۳۹۵). تحول هیجانی کودکان درخودمانده بر اساس مدل تحولی تفاوت های فردی. فصلنامه روانشناسی تحولی، 13(50)، 142-133.]پیوند[
امین یزدی، سید امیر. (1391). رشد یکپارچه انسان: مدل تحولی  تفاوت های فردی مبتنی بر ارتباط. پژوهش نامه مبانی تعلیم و تربیت، 1، 126-109. ]پیوند[
روحی، علیرضا. (1393). رویکردهای نظری و کاربردی در اختلال های اضطرابی در کودکان. تعلیم و تربیت استثنایی، 3 (125)، 58-47. ]پیوند[
زینالی، شیرین. (1394). ارائه یک مدل آسیب پذیری بر اساس روابط ساختاری رابطه مادر کودک، شخصیت کودک، باورهای اضطرابی والدین با واسطه گری حساسیت اضطراب، سوگیری شناخت و رفتارهای مقابله ای با اضطراب. رساله دکتری. رشته روانشناسی عمومی، دانشکده روانشناسی، دانشگاه سراسری تبریز. ]پیوند[
شعیبی، فاطمه. (1394). سبک های دلبستگی و روابط اجتماعی. تهران: انتشارات کتاب ارشد. . ]پیوند[
شفیعی، سهیلا. (1395). مقایسۀ تعامل والد- کودک، پردازش حسی و بازشناسی هیجان در کودکان با مشکلات درونی سازی و برونی سازی. پایان نامه کارشناسی ارشد. رشته روانشناسی عمومی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی. ]پیوند[
شهبازی، مرجان.، دهقان، فائزه.، میرزاخانی، نوید.، و شهبازی، فاطمه. (1396). بررسی میزان شیوع اختلال پردازش حسی بر اساس ادراک والدین در کودکان 5 تا 11ساله شهر تهران. فصلنامه طب توانبخشی،6(4)، 57-48. ]پیوند[
صادقی، مریم.، اکبری چرمهینی، صغرا.، بهرامی، علی رضا.، و سید موسوی، پریسا سادات. (1401). اثربخشی بازی درمانی دلبستگی محور برخودکارآمدی والدینی مادران، تنظیم هیجانی و سازگاری اجتماعی کودکان دارای اضطراب جدایی: مطالعه موردی.  فصلنامه روانشناسی کاربردی، 16(2): 132-107. ]پیوند[
قنبری، سعید.، محمدی، مریم.، خداپناهی، محمدکریم.، مظاهری، محمدعلی.، و غلامعلی لواسانی، مسعود. (1390). بررسی ویژگی های روانسنجی مقیاس اضطراب کودکان پیش دبستانی. مجله روانشناسی، 15(3)، 234-222.]پیوند[
کارزاره، شیلا.، عبدی، منصور.، و حیدری، حسن. (1394). بررسی کارکرد خانواده و نقش سبک های فرزندپروری مادران در پیش بینی مشکلات رفتاری. اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی، 36، 26-17. ]پیوند[
کنرلی، هلن. (1384). اختلالات اضطرابی (آموزش کنترل و درمان). ترجمه سیروس مبینی. انتشارات رشد. (تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی، 2005). ]پیوند[
محمدپور، احمد. (1389). طرح­های تحقیق با روش­های ترکیبی: اصول پارادایمی و روش­های فنی. مجله مطالعات اجتماعی ایران. 4(2): 107-81. ]پیوند[
مفرد، فریبا. (1390). بررسی ارتباط بین رابطه‌ مادر-کودک با رشد هیجانی کارکردی و رشد کاربردیِ زبان در کودکان پیش‌دبستانی ناحیه 7 مشهد، پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته روانشناسی تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد. ]پیوند[
Aali, Sh & AminYazdi, S. A. (2017). Developing a Family-Based Floor Time Therapy and evaluation its effectiveness on the developmental profile of children with interactive disorders (anxiety and depression). International Journal of Pediatrics, 5(4): 4741-4753. [Link]
39(5), 395-403. [Link]
Al-Biltagi, M., & Ali Sarhan, E. (2016). Anxiety Disorder in Children: Review. Journal of Paediatric Care Insight, 1(1): 18-28. [Link]
Bar-Haim, Y., Dan, O., Eshel, Y., Sagi-Schwartz, A. Predicting children’s anxiety from early attachment relationships. Journal of Anxiety Disorders; 21: 1061–1068. [Link]
Bitsko, R. H., Holbrook, J. R., Ghandour, R. M., Blumberg, S. J., Viss­er, S. N., Perou, R., & Walkup, J. T. (2018). Epidemiology and Impact of Health Care Provider–Diagnosed Anxiety and Depression among U.S. Children. Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics, 39(5), 395-403. [Link]
Bottos, Sh., Nilsen E. (2014). The cross-generational effects of maternal maltreatment histories: Implications forchildren’smentalizing development. Child Abuse & Neglect, 38: 1094–1105. [Link]

Esbjørn, B.H., Pedersen, S.H., Daniel, S. I .F., Hald, H.H., Holm, J.M., & Steele, H. (2013). Anxiety levels in clinically referred children and their parents: examining the unique influence of self-reported attachment styles and interview-based reflective functioning in mothers and fathers. British Journal of Clinical Psychology, 52(4):394-407. [Link]

Spence, S. H., Rapee, R., McDonald, C., & Ingram, M. (2001). The structure of anxiety symptoms among preschoolers. Behav Res Ther, 39: 1293–1316. [Link]
Fathi, M., AminYazdi, S.A., Kareshki, H., & Ahanchian. H. (2020). Investigating psychometric properties of Parental Reflective Functioning Questionnaire (PRFQ). Journal of Fundamentals of Mental Healt, 22(5): 301-310. [Link]
Greenspan, S. (2004). The Greenspan Social Emotional Growth Chart: A screening questionnaire infants and young children. San Antonio: PsychCorp Press. [Link]
Greenspan, S., & Wieder, S. (2005). Can children with autism master the core deficits and become empathetic, creative and reflective? A ten to fifteen year follow-up of a subgroup of children with autism spectrum disorders (ASD) who received a comprehensive developmental, individual-difference, relationship-based (DIR) approach. The Journal of Developmental and Learning Disorders, 9:39-61. [Link]
Greenspan, S., & Wieder, S. (2006). Engaging autism: Using the floortime approach to help children relate, communicate, and think. Washington, DC:  Da Capo Press. [Link]

Hattangadi. N., Cost. K.T., Birken, C. S., Borkhoff, C. M., Maguire.J. L., Szatmari. P., & Charach. A. (2020). Parenting stress during infancy is a risk factor for mental health problems in 3- year-old children. BMC Public Health, 20, 1726: 1-7. [Link]

Itskovich, G. (2019). DIR®-informed approach to anxiety and trauma in school age children. Mental Health.Global Challenges Journal, 2, (2):11–25.
Kittleson, M. J., Denkmire, H., Kane, W., & Rennegarbe, R. (2009). The Truth about Fear and Depression. New York: Infobase Publishing. [Link]
Lincoln, Y.S., & Guba, E.G. (1985). Naturalistic Inquiry. Newbury Park: Sage Publications, Inc. [Link]
Matas-Blanco. Cr., & Caparros-Gonzalez. R. A.  (2020) Influence of Maternal Stress during Pregnancy on Child’s Neurodevelopment. Psych, 2:186-197. [Link]
McMahon, K., Anand, D., Morris-Jones, M., &  Rosenthal, M.Z. (2019).  A Path from Childhood Sensory Processing Disorder to Anxiety Disorders: The Mediating Role of Emotion Dysregulation and Adult Sensory Processing Disorder Symptoms. National Library of Medicine, 13(22): 4-44. [Link]
Trenas, A. F. R, Osuna M. J. P., Olivares, R. R, Cabrera, J. H. (2013). Relationship between Parenting Style and Aggression in a Spanish Children Sample. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 82: 529–36. [Link]
Xuan, X., Chen, F., Yuan, Ch., Zhang, X., Luo, Y., Xue, Y., Wang, Y. (2018). The relationship between parental conflict and preschool children's behavior problems: A moderated mediation model of parenting stress and child emotionality. Children and Youth Services Review, 95: 209-216. [Link]
فصلنامه روان شناسی کاربردی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 13 مهر 1401

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار