اثربخشی مداخله مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تاب‌آوری تحصیلی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری ویژه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه علوم تربیتی دانشگاه تبریز

2 دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه تبریز

3 استاد گروه علوم تربیتی/ دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی/ دانشگاه تبریز/تبریز/ایران

4 دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تبریز

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر مداخله مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تاب­آوری تحصیلی دانش­‌آموزان دارای اختلال یادگیری ویژه انجام گرفت. روش: این پژوهش از نوع مطالعه نیمه ­آزمایشی با پیش آزمون/ پس آزمون، دوره پیگیری و دارای گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش، کلیه دانش‌آموزان دختر که به مراکز اختلال یادگیری منطقه 7شهر تهران مراجعه کردند. برای انتخاب نمونه، از طریق نمونه‌­گیری در دسترس، تعداد 30 دانش­اموز دختر دارای اختلال یادگیری ویژه که به مراکز اختلال یادگیری در سال تحصیلی 401-402 رجوع کرده بودند، انتخاب و در دو گروه 15 نفری به صورت تصادفی قرار گرفت. هر دو گروه کنترل و آزمایش در سه مرحله‌­ی پیش از مداخله، پس­ از مداخله و سه ماه بعد از مداخله به مقیاس تاب­آوری تحصیلی پاسخ دادند. داده­‌ها با استفاده از روش تحلیل واریانس مختلط در  SPSS24 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته­‌ها: نتایج پژوهش نشان داد، برنامه آموزش پذیرش و تعهد بر مولفه‌­های تاب­آوری تحصیلی دانش‌­آموزان دارای اختلال یادگیری ویژه تاثیر معنادار داشته (001/0P<) و اثر مداخله در مرحله پیگیری پایدار بوده است. نتیجه‌­گیری: بر اساس یافته‌­ها، آموزش پذیرش و تعهد می‌­تواند، وضعیت تاب­آوری تحصیلی دانش­­‌آموزان دارای اختلال یادگیری ویژه را بهبود بخشد و آنها را در مقابل چالش­‌های تحصیلی توانمند کند و راه­‌گشای تحقیقات بعدی در حوزه مداخلات مربوط به دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری ویژه شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy on the Academic Resilience in Students with Specific Learning Disability

نویسندگان [English]

  • Rahim Badri Gargari 1
  • shahrooz nemati 2
  • shahram vahedi 3
  • maryam kaveh 4
1 استاد گروه علوم تربیتی دانشگاه تبریز
2 Associate Professor, Department of Educational Sciences, Tabriz University
3 Professor in Department of Education/Faculty of Education and Psychology/Tabriz University/ Tabriz/ Iran
4 Faculty of Psychology and Educational Sciences, University of Tabriz
چکیده [English]

Aim: The present study was conducted with the aim of investigating the effect of the effectiveness of acceptance and commitment therapy on the academic resilience of students with special learning disabilities. Methods: This research was a semi-experimental study with pre-test/post-test and had a control group. The statistical population of the research is all female students who referred to learning disorder centers in Tehran. To select the sample, through available sampling, 30 female students with special learning disabilities who referred to learning disability centers in the 2022-2023 academic year were selected and randomly divided into two groups of 15 people. Both groups responded to the academic resilience scale in three stages before the intervention, after the intervention and three months after the intervention. The data was analyzed using mixed variance analysis method in SPSS24. Results: The results of the research showed that the acceptance and commitment training program is effective on the components of academic resilience of students with special learning disabilities and the effect of the intervention was stable in the follow-up phase. Conclusion: Based on the findings, acceptance and commitment training can improve the academic status of students with learning disabilities by improving academic efficiency and empower them to face academic challenges and pave the way. Further research should be done in the field of interventions related to students with special learning disabilities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Acceptance And Commitment Education
  • Special Learning Disorder
  • Academic Resilience

مراجع

پورطالب، نرگس. (1399). طراحی و اعتباریابی برنامه آموزش پذیرش و تعهد و ارزیابی اثربخشی آن بر میزان استرس، فرسودگی و تاب‌آوری تحصیلی در دانش آموزان دارای اختلال یادگیری ویژه. رساله دکترای تخصصی، رشته روان­شناسی تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان­شناسی، دانشگاه تبریز. [پیوند]
درتاج، افسانه.، علی اکبری دهکردی، مهناز.، ناصرمقدسی.، عبدالرضا و علیپور، احمد. (2022). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تحمل پریشانی، ادراک درد و اینترلوکین 21 در بیماران مبتال به مولتیپل اسکلروزیس. فصلنامه روانشناسی کاربردی، 15(1): 49- 72. [پیوند]
دهقانی، یوسف.، حکمتیان فرد، صادق.، و کامران، لیلا. (1398). اثربخشی آموزش تنظیم هیجان بر بهبود سازگاری و کفایت اجتماعی دانش­آموزان دچار ناتوانی یادگیری. فصلنامه روانشناسی کاربردی،13(2): 229- 250. [پیوند]
رضائی شریف، علی.، صبحی قراملکی، ناصر.، پورعبدل، سعید.، ضرغام حاجبی، مجید.، و بیکی، مهدی(1400). اثربخشی درمان پذیرش و تعهد بر بهبود خودنظم جویی تحصیلی و انعطاف پذیری روان­شناختی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری خاص. مطالعات روانشناختی، 17(3): 115- 136. [پیوند]
سرمد، زهره.، بازرگان، عباس.، و حجازی، الهه. (1401). روشهای تحقیق در علوم رفتاری. تهران: نشرآگه. [پیوند]
 سلطانی نژاد، مهرانه.، آسیابی، مینا.، ادهمی، بیانه.، و توانایی یوسفیان، سمیرا (1393). بررسی شاخص‌های روان‌سنجی پرسشنامه تاب‌آوری تحصیلیARI. فصلنامه اندازه گیری تربیتی، 15(5): 17-35.‎ [پیوند]
طالبی، مریم.، تیموری، حسین. (1401). اثربخشی آموزش آنلاین درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر پریشانی روانشناختی و تاب­آوری پرستاران مبتلا به کرونا. آموزش پرستاری، 11(2): 1- 11. [پیوند]
عارف پور، امیرمحمد.، شجاعی، فرشته سادات.، حاتمی، محمد.، و مهدوی، هدی. (1398). پیش­بینی تاب­آوری بر اساس تنظیم شناختی هیجان و احساس گناه در زنان دچار سرطان پستان. فصلنامه روانشناسی کاربردی، 13(4): 509- 526. [پیوند]
میرزاحسینی، حسن.، پورعبدل، سعید.، صبحی قراملکی، ناصر.، و سراوانی، شهرزاد. (1395). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش اجتناب شناختی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری خاص. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران (اندیشه و رفتار)، 22(3): 166- 175. [پیوند]
ولی­زاده، شاهرخ.، مکوندی، بهنام.، بختیارپور، سعید.، و حافظی، فریبا. (1399). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تاب­آوری و انعطاف پذیری شناختی در زندانیان. فصلنامه مدیریت ارتقای سلامت، ۹(۴): 78- 89. [پیوند]
Ataii, M., Saleh-Sedghpour, B., Asadzadeh-Dahraei, H., & Sadatee-Shamir, A. (2021). Effect of self-regulation on academic resilience mediated by perceived competence. International Journal of Behavioral Sciences, 15(3), 156-161. [link]
Bernal-Manrique, K. N., García-Martín, M. B., & Ruiz, F. J. (2020). Effect of acceptance and commitment therapy in improving interpersonal skills in adolescents: A randomized waitlist control trial. Journal of Contextual Behavioral Science, 17, 86-94. [link]
Blanchet, M., & Assaiante, C. (2022). Specific Learning Disorder in Children and Adolescents, a Scoping Review on Motor Impairments and Their Potential Impacts. Children, 9(6), 892. [link]
Bonifacci, P., Tobia, V., Marra, V., Desideri, L., Baiocco, R., & Ottaviani, C. (2020). Rumination and emotional profile in children with specific learning disorders and their parents. International journal of environmental research and public health, 17(2), 389. [link]
Caskey, J., Innes, P., & Lovell, G. P. (2018). Making a difference: Dyslexia and social identity in educational contexts. Support for learning, 33(1), 73-88. [link]
Dahl, J. (2015). Valuing in ACT. Current Opinion in Psychology, 2, 43-46. [link]
Deng, L., Daverpanah, N., & Izadpanah, S. (2022). The effect of educational computer games on the academic resilience, academic self-regulation, and academic achievement of EFL students. Frontiers in Psychology, 13. [link]
Donolato, E., Cardillo, R., Mammarella, I. C., & Melby‐Lervåg, M. (2022). Research Review: Language and specific learning disorders in children and their co‐occurrence with internalizing and externalizing problems: a systematic review and meta‐analysis. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 63(5), 507-518. [link]
Duchek, S., Raetze, S., & Scheuch, I. (2020). The role of diversity in organizational resilience: a theoretical framework. Business research, 13(2), 387-423. [link]
Dwiastuti, I., Hendriani, W., & Andriani, F. (2022). The impact of academic resilience on academic performance in college students during the Covid-19 pandemic. KnE Social Sciences, 25-41. [link]
Eftekari, A., & Bakhtiari, M. (2022). Comparing the Effectiveness of Schema Therapy with Acceptance and Commitment Therapy (ACT) on Cognitive Avoidance in GAD patients. Practice in Clinical Psychology, 10(1), 0-0. [link]
Garcia, Y., Keller-Collins, A., Andrews, M., Kurumiya, Y., Imlay, K., Umphrey, B., & Foster, E. (2022). Systematic review of acceptance and commitment therapy in individuals with neurodevelopmental disorders, caregivers, and staff. Behavior Modification, 46(5), 1236-1274. [link]
Gerhart, J. I., Baker, C. N., Hoerger, M., & Ronan, G. F. (2014). Experiential avoidance and interpersonal problems: A moderated mediation model. Journal of Contextual Behavioral Science, 3(4), 291-298. [link]
Ghanouni, P., & Quirke, S. (2023). Resilience and coping strategies in adults with autism spectrum disorder. Journal of Autism and Developmental Disorders, 53(1), 456-467. [link]
Grau, P. P., Sripada, R. K., Ganoczy, D., Weinstein, J. H., & Pfeiffer, P. N. (2023). Outcomes of Acceptance and Commitment Therapy for depression and predictors of treatment response in Veterans Health Administration patients. Journal of Affective Disorders, 323, 826-833. [link]
Helmreich, I., Kunzler, A., Chmitorz, A., König, J., Binder, H., Wessa, M., & Lieb, K. (2017). Psychological interventions for resilience enhancement in adults. The Cochrane database of systematic reviews, 2017(2). [link]
Hooper, N., Larsson, A., & Hayes, S. C. (2015). The research journey of acceptance and commitment therapy (ACT). Basingstoke, UK: Palgrave Macmillan. [link]
Jang, E., Seo, Y. S., & Brutt‐Griffler, J. (2023). Building Academic Resilience in Literacy: Digital Reading Practices and Motivational and Cognitive Engagement. Reading Research Quarterly, 58(1), 160-176. [link]
Karampas, K., Pezirkianidis, C., & Stalikas, A. (2023). Combining Stress Mindset Training with Acceptance and Commitment Therapy (ACT): An Internet-Delivered Intervention for Emerging Adults During the Pandemic. In Emerging Adulthood in the COVID-19 Pandemic and Other Crises: Individual and Relational Resources (pp. 295-314). Cham: Springer International Publishing. [link]
Kaushik, P., & Jena, S. P. K. (2021). Self-Regulation learning strategies and academic performance in students with learning difficulty. International Journal of Behavioral Sciences, 14(4), 172-177. [link]
Kelson, J., Rollin, A., Ridout, B., & Campbell, A. (2019). Internet-delivered acceptance and commitment therapy for anxiety treatment: systematic review. Journal of medical Internet research, 21(1), e12530. [link]
Knight, L., & Samuel, V. (2022). Acceptance and commitment therapy interventions in secondary schools and their impact on students' mental health and well-being: A systematic review. Journal of Contextual Behavioral Science. [link]
Larsson, A., Hartley, S., & McHugh, L. (2022). A randomised controlled trial of brief web-based acceptance and commitment Therapy on the general mental health, depression, anxiety and stress of college Students. Journal of Contextual Behavioral Science, 24, 10-17. [link]
Little, A., Tarbox, J., & Alzaabi, K. (2020). Using acceptance and commitment training to enhance the effectiveness of behavioral skills training. Journal of Contextual Behavioral Science, 16, 9-16. [link]
Liu, W., Gao, Y., Gan, L., & Wu, J. (2022). The Role of Chinese Language Learners' Academic Resilience and Mindfulness in Their Engagement. Frontiers in Psychology, 13. [link]
Martin, A. J., & Marsh, H. W. (2009). Academic resilience and academic buoyancy: Multidimensional and hierarchical conceptual framing of causes, correlates and cognate constructs. Oxford Review of Education, 35(3), 353-370. [link]
Mawila, D. (2022). The Mediation role of Caregivers and Context on Individual Factors in Enabling Resilience Among Learners with Specific Learning Disability. Interchange, 1-14. [link]
Moens, M., Jansen, J., De Smedt, A., Roulaud, M., Billot, M., Laton, J., ... & Goudman, L. (2022). Acceptance and Commitment Therapy to Increase Resilience in Chronic Pain Patients: A Clinical Guideline. Medicina, 58(4), 499. [link]
Moran, D. J., & Ming, S. (2022). The mindful action plan: Using the MAP to apply acceptance and commitment therapy to productivity and self-compassion for behavior analysts. Behavior Analysis in Practice, 15(1), 330-338. [link]
Muktamath, V. R., Hegde, P., & Chand, S. (2022). Types of specific learning disability. Learning Disabilities-Neurobiology, Assessment, Clinical Features and Treatments. [link]
Nemati, S., Pourtaleb, N., BadriGargari, R., Hashemi, T., Deetjen, R., & Shojaeian, N. (2022). The Effectiveness of Acceptance and Commitment Training Program on the Level of Academic Stress and Academic Burnout in Students with Specific Learning Disability. Advances in Neurodevelopmental Disorders, 1-10. [link]
Paliliunas, D., Belisle, J., & Dixon, M. R. (2018). A randomized control trial to evaluate the use of acceptance and commitment therapy (ACT) to increase academic performance and psychological flexibility in graduate students. Behavior analysis in practice, 11, 241-253. [link]
Panicker, A. S., & Chelliah, A. (2016). Resilience and stress in children and adolescents with specific learning disability. Journal of the Canadian Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 25(1), 17. [link]
Romero, A. (2013). Educational future orientation of middle school latino students. Georgia State University. [link]
Rostami, M., Veisi, N., Jafarian Dehkordi, F., & Alkasir, E. (2014). Social anxiety in students with learning disability: Benefits of acceptance and commitment therapy. Practice in Clinical Psychology, 2(4), 277-284. Rostami, M., Veisi, N., Jafarian Dehkordi, F., & Alkasir, E. (2014). Social anxiety in students with learning disability: Benefits of acceptance and commitment therapy. Practice in Clinical Psychology, 2(4), 277-284. [link]
Ryan, A. K., Pakenham, K. I., & Burton, N. W. (2020). A pilot evaluation of a group acceptance and commitment therapy‐informed resilience training program for people with diabetes. Australian Psychologist, 55(3), 196-207. [link]
Scaria, L. M., Bhaskaran, D., & George, B. (2022). Prevalence of Specific Learning Disorders (SLD) Among Children in India: A Systematic Review and Meta-Analysis. Indian Journal of Psychological Medicine, 02537176221100128. [link]
Udell, C. J., Ruddy, J. L., & Procento, P. M. (2018). Effectiveness of acceptance and commitment therapy in increasing resilience and reducing attrition of injured US Navy recruits. Military medicine, 183(9-10), e603-e611. [link]
Ungar, M. (2019). Designing resilience research: Using multiple methods to investigate risk exposure, promotive and protective processes, and contextually relevant outcomes for children and youth. Child abuse & neglect, 96, 104098. [link]
Widiger, T. A., Costa, P. T., & American Psychological Association (Eds.). (2013). Personality disorders and the five-factor model of personality. Washington, DC: American Psychological Association. [link]
Williams, T. A., Gruber, D. A., Sutcliffe, K. M., Shepherd, D. A., & Zhao, E. Y. (2017). Organizational response to adversity: Fusing crisis management and resilience research streams. Academy of management annals, 11(2), 733-769. [link]
Xie, F. (2021). A study on Chinese EFL teachers' work engagement: The predictability power of emotion regulation and teacher resilience. Frontiers in Psychology, 12, 735969. [link]

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار